حسن ظن به خدا
۲۶ آذر ۱۳۹۳ 0زندگی همواره با مشکلات و سختیها همراه است و چهبسا بسیاری از سختیهای زندگی برای امتحان باشد. انسانی در زندگی موفق است که با مشکلات مبارزه کند و ناامیدی به خود راه ندهد. بنابراین اگر کسی مبتلا به سختی و گرفتاری شد، نباید به خداوند، بد گمان شود و تصور کند خداوند او را دوست ندارد و تمام سختیها برای او است.
همچنین نباید سختیها و گرفتاری خود را به بدشانسی و اقبال بد نسبت دهد (که شانس و اقبال، امری موهوم و باطل است.) در برابر گرفتاری و سختیها نیاز به اندیشه، صبر، تصمیمگیری به موقع، احساس امید، استمداد از خداوند و در نتیجه برخورد صحیح و معقول با آنها است؛ چه بسا این آزمایش و زمان سختی، زیباترین و ماندگارترین لحظههای زندگی انسان باشد.
حضرت ایوب سختی های فراوانی در زندگی کشید؛ ولی بر همۀ آنها صبر میکرد و میگفت به این همه بلا راضی هستم و نیز می فرمود: پروردگارا تو مهربانترین مهربانانی. ایشان تا آخرین لحظه ها، فقط به خدا حسن ظن داشت، همان طور که حضرت زینب (علیها سلام) دربارۀ حادثۀ کربلا با آن همه سختی ها فرمود: «جز زیبایی چیزی ندیدم» و این همان حسن ظن به خدا است.
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: «أحسن بالله الظن فإن اله عز وجل یقول: أنا عند الظن عبدی إن خیرا فخیر و إن الشر فشر»؛ به خداوند گمان نیک ببر زیرا خداوند عز وجل می فرماید: من نزد گمان بنده ام هستم، اگر نیک باشد، پاداشش نیک و اگر شر باشد، پاداشش شر خواهد بود.
یادآوری می شود که برخی از سختی های زندگی انسان بر اثر اشتباه و خطاهای خود شخص است و انسان باید تلاش کند و درصدد جبران آن برآید؛ اما گاهی انسان برای سرپوش گذاشتن بر ضعف و اشتباه خود، این ها را نیز به خداوند نسبت بدهد. علت خطاها ممکن است حرکت در مسیر باطل، ارتکاب گناه، سستی در انجام کاری و فرار کردن از زیر بار مسئولیت باشد که انسان را به نتیجه نامطلوب می رساند؛ سپس از کردۀ خود پشیمان می شود و آن را به خدا نسبت می دهد و یا آن را تحریف میکند؛ در حالی که همۀ این ها ناشی از سستی و ترس و ارتکاب حرام خود شخص است و او به دنبال توجیه غلط برای این کارهاست.
بعضی از انسان ها گاهی دین و گاهی خدا و حتی گاهی پیامبر (صلی الله علیه و اله) را عامل این اتفاق ها می دانستند واین همان بد گمانی به خداوند است و چه دردناک است که انسان خود عامل شکست خود باشد و با دست خود راه نجات را به روی خود ببندد و واقعیت ها را دگرگون جلوه بدهد و به خداوند نسبت دهد.
به همین علت است که امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: «أحسن بالله الظن فإن اله عز وجل یقول: أنا عند الظن عبدی إن خیرا فخیر و إن الشر فشر»؛ به خداوند گمان نیک ببر زیرا خداوند عز وجل می فرماید: من نزد گمان بنده ام هستم، اگر نیک باشد، پاداشش نیک و اگر شر باشد، پاداشش شر خواهد بود.
منبع
نشانی بهشت، حسین علوی مهر، انتشارات آستان قدس رضوی، صص 36 تا38
تنظیم: منیره ملکوتی خواه