شرح دعای ابوحمزه ثمالی - سید محمد مهدی میرباقری (صوت + متن)

دانلود

الهی لا تُؤَدِّبْنی بِعُقوُبَتِکَ

انسان در دنیا در نظامی کیهانی بسیار بزرگ و پیچیده زندگی میکند و کم کم تحت تأثیر آن قرار می گیرد  و چون از فقر و ضعف خودش آگاه است و به دنبال تکیه گاهی هست به این نظام کیهانی عظیم و پیچیده تکیه می کند. و اسباب مادی می شوند «الهه» های او.   اما این نظام با شکوه برای انسانی که به آن تکیه کرده تکیه گاه متزلزلی خواهد بود زیرا هرگز برای انسان خیرخواهی نمی کند. زیرا فی نفسه کر و کور است و در کار خیر و شر زندگی انسان نیست. سیل و زلزله و بیماری و مرگ دارد و این سبب اضطراب و تردید و نفرت در انسان است.

در مقابل انسانی که با آموزه های انبیاء و ائمه (ع) هدایت شده باشد جهان مادی را غرق یک نظام ملکوتی می بیند که به ید قدرت خداوند اداره می شود. در این نگاه تک تک ذرات عالم در حیطه قدرت خداوند  است و با تدبیر خداوند اداره می شود. برای چنین انسانی عظمت جهان مادی در مقابل عظمت خداوند شکسته می شود و به جای تکیه بر نظام مادی  بر «الله» تکیه می کند. تمام اسماء حسنی الهی مثل علیم و قدیر و حکیم و غفور و... که اداره عالم با جریان آن  در عالم اتفاق می افتد در ذیل اسم «الله» قرار دارد.

و انسان به این اسماء حسنی نیازمند است و با تمام وجود آن را می خواهد. انسان نیاز دارد تا به قدرت و حکمت و علم و خداوند تکیه کند و با تکیه گاه قرار دادن آنها انسان از اضطراب نجات پیدا می کند. انسان می فهمد که تمام  اسماء حسنی الهی در کار او هستند و او را اداره می کنند.  «الهی»  در آغاز دعا به همین معناست.  «الهی»  دعای کسی است که از تکیه به «الهه» های دیگر که حقیقتی در ورای آن نیست رویگردان می شود و به «الله» که واجد همه اسماء حسنی است و اداره عالم به دست اوست تکیه می کند.   

لا تُؤَدِّبْنی بِعُقوُبَتِکَ

خداوندی که علیم و قدیر است مؤدِب هم هست. گاهی ادب کردن خداوند به این است که بتخانه های خودساخته انسان و تکیه گاههای متزلزل او را خراب کند. بازیچه های او را بشکند تا انسان را از تکیه گاه متزلزلش نجات دهد. خداوند بت های انسان را خراب می کند تا انسان را آباد کند. نه اینکه بخواهد به انسان ضرر بزرند. تأدیب انسان گاه به این است که تلخی کار خودش و عقوبت آنچه انجام داده است را بچشد.  در این فراز از دعا انسان از خداوند می خواهد که او را اینگونه ادب نکند.

  وَلا تَمْکُرْ بی فی حیلَتِک

تأدیب خداوند گاهی پنهان است. خداوند بازیچه های مانع رشد انسان را با مکر (تدبیر پنهان) خودش از انسان می گیرد. انسانی به خاطر از دست دادن این بازیچه ها و  پنهان بودن دست خدا در آن غمگین می شود و زجر می کشد. در این دعا انسان از خداوند می خواهد که او را از کسانی قرار دهد که با  آگاهی وارد تربیت خدا می شوند و از آن بهره بیشتری می برند.