چرا پیام رهبر به غرب، خطاب به جوانان بود؟

چرا پیام رهبر به غرب، خطاب به جوانان بود؟

۱۲ بهمن ۱۳۹۳ 0 فرهنگ و اجتماع

من شما جوانان را مخاطب خود قرار می دهم؛ نه به این علّت که پدران و مادران شما را ندیده می‌انگارم، بلکه به این سبب که آینده‌ی ملّت و سرزمینتان را در دستان شما می بینم و نیز حسّ حقیقت‌جویی را در قلبهای شما زنده‌تر و هوشیارتر می‌یابم. (بخشی از پیام رهبری در شبکه های مجازی به جوانان اروپا و آمریکای شمالی)

لذت بخش است وقتی این خبر را می شنویم که رهبر انقلاب از طریق شبکه مجازی مستقیما با جوانان اروپایی گفتگو نموده است و آنان را به مراجعه و مطالعه منابع اصلی دین اسلام فراخوانده است. 
قطعا اگر رهبری این پیام را خطاب به کل مردم اروپا و امریکای شمالی نوشته بود این اندازه جالب و تحسین برانگیز نبود. مخصوصا با آن دلیل دلنشینی که خودشان در همان ابتدا برای اینکار بیان نمودند. گویا از همان ابتدا با این سخن حس حقیقت جویی را در مخاطب خود زنده نمودند.
مطلبی که رهبر بزرگ انقلاب اسلامی در مورد ویژگی جوانی در این پیام فرمودند؛ واقعیتی است که در قرآن و روایات نیز مورد تاکید قرار گرفته است.  بد نیست به همبن بهانه نگاهی داشته باشیم به آنچه منابع اصلی دین اسلام یعنی قرآن و ائمه معصومین علیهم السلام در مورد جوان فرموده اند:

جایگاه جوان و جوانی در قرآن:

  • قرآن كريم، برخى از جوانان اصحاب كهف را چنين مى داند و مى فرمايد: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً»; ما داستان آنان را به حق براى تو بازگو مى كنيم، آن ها جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آوردند و ما بر هدايتشان افزوديم. این آیه تایید همین ویژگی حق پذیری جوانان است که زود در برابر حقیقت هستی خاضع شده به آن ایمان می آورند و در عمل نيز بى باكانه از حقیقت دفاع می کنند. 
  • و در جايى ديگر داستان جوانى (حضرت اسماعيل) را كه حاضر شد در راه حق حتى جان خود را فدا كند يادآور مى شود و مى فرمايد: «فَلَمّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قالَ يا بُنَيَّ إِنِّي أَرى فِي الْمَنامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ ما ذا تَرى قالَ يا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللّهُ مِنَ الصّابِرِينَ»; هنگامى كه حضرت ابراهيم (ع) با او (حضرت اسماعيل (ع)) به مقام سعى رسيد، گفت: پسرم! من در خواب ديدم كه تو را ذبح مى كنم، نظر تو چيست؟ گفت: هر چه دستور دارى اجرا كن; به خواست خدا مرا از صابران خواهى يافت. آری، جوان رشید و با بصیرت، این گونه است.

جایگاه جوان و جوانی در سخنان اهل بیت (ع):

در سخنان اهل بیت (علیهم السلام) تاکید زیادی بر آمادگی دل جوان و انعطاف پذیری آن در مقابل حق شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

اوصيكم بالشبّان خيراً فانهم ارقّ افئدة ان الله بعثنى بشيرا و نذيرا فحالفنى الشبّان و خالفنى الشيوخ ثم قراء "فطال عليهم الامد فقست قلوبهم"

به شماها درباره نيكى كردن به جوانان سفارش مى كنم، زيرا كه آنها دلى رقيق تر و قلبى فضيلت پذيرتر دارند. خداوند مرا به پيامبرى برانگيخت تا مردم را به رحمت الهى بشارت دهم و از عذابش بترسانم. جوانان سخنانم را پذيرفتند و با من پيمان محبت بستند، ولى پيران از قبول دعوتم سر باز زدند و به مخالفتم برخاستند و دچار قساوت و سخت دلى شدند. آن‏گاه اين آيه را خواندند: «و عمر آنان به درازا كشيد و دل‏هايشان سخت گرديد».
(سفينة البحار، ج ۲، ص ۱۷۶)
و امام على (ع) در وصيّت به فرزندش امام حسن (ع) می فرمایند: 
اِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَالاَرضِ الخاليَةِ ما اُلْقىَ فيها مِنْ شَىْ‏ءٍ قَبِلَتْهُ فَبادَرتُكَ بِالاَدَبِ قَبْلَ اَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَيَشْتَغِلَ لُبُّكَ
دل جوان، مانند زمين كشت‏ناشده است. آنچه در آن افكنده شود، مى‏پذيرد. از اين رو، پيش از آن‏كه دلت سخت گردد و خِرَدَت سرگرم شود، به تربيت تو همت گماشتم.
(نهج البلاغة ، نامه ۳۱)
مورد دیگری که در کلام اهل بیت علیهم السلام به چشم می خورد تاکید بر استفاده از ویژگی های جوان و جوانی برای برنامه ریزی بهتر در جهت پیشرفت امور است. امام على (ع) فرمودند: 
اِذَا احْتَجْتَ اِلَى الْمَشْوَرَةِ فى اَمْرٍ قَدْ طَرَاَ عَلَيْكَ فَاسْتَبْدِهِ بِبِدايَةِ الشُّبّانِ، فَاِنَّهُمْ اَحَدُّ اَذْهانا وَ اَسْرَعُ حَدْسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعْدَ ذالِكَ اِلى رَاْىِ الْكُهولِ وَ الشُيوخِ لِيَسْتَعْقِبوهُ وَ يُحْسِنُوا، اَلاِخْتيارَ لَهُ، فَاِنَّ تَجْرِبَتَهُمْ اَكْثَرُ
هرگاه به مشورت نيازمند شدى، نخست به جوانان مراجعه نما، زيرا آنان ذهنى تيزتر و حدسى سريع‏تر دارند. سپس (نتيجه) آن را به نظر ميان‏سالان و پيران برسان تا پيگيرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب كنند، چرا كه تجربه آنان بيشتر است.
(شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج ۲۰، ص ۳۳۷، ح ۸۶۶)
ویژگی دیگر جوان که در کلام رهبری نیز بدان اشاره شده بود آینده ساز بودن جوانان است. رسول خدا (ص) فرمودند: 
اَوْسِعوا لِلشَّبابِ فِى الْمَجْلِسِ وَ اَفْهِموهُمُ الْحَديثَ فَاِنَّهُمُ الْخُلوفُ وَ اَهْلُ الْحَديثِ
براى جوانان در مجالس جاى باز كنيد، و امور نو و جديد را به آنان تفهيم كنيد، چرا كه اين گروه جايگزين شما و درگير مسائل جديد خواهند شد.
(الفردوس، ج ۱، ص ۹۸، ح ۳۲۰)
اهمیت توجه به این امر یعنی مخاطب قرار دادن جوانان وقتی  بیشتر خودش را نشان می دهد که دقت کنیم آنچه در جوانی دیده و شنیده می شود ماندگارتر است و خمیر مایه اندیشه و بینش افراد در مورد موضوعات پیرامونشان قرار می گیرید. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: 
مَنْ تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ كانَ بِمَنْزِلَةِ الْوَشْمِ فِى الْحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ كَبيرٌ كانَ بِمَنْزِلَةِ الْكِتابِ عَلى وَجْهِ الْماءِ
هر كس در جوانی ‏اش بياموزد، آموخته‏‌اش مانند نقش بر سنگ است و هر كس در بزرگ‏سالى بياموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.
(نوادر راوندى، ص ۱۳۲، ح ۱۶۹)

پیام رهبر انقلاب به جوان مسلمان ایرانی چیست؟ 

من فکر می کنم پیام مقام معظم رهبری علاوه از اینکه پیامی به جوانان غربی بود پیامی نیز برای جوانان مسلمان داشت و آن اینکه: " ای جوان! تا جوان هستی و روحیه حقیقت طلبی در تو زنده است و می توانی راه رشد و سعادت را پیدا نموده، بپیمایی، فرصت را از دست مده و ببین قرآن و اهل بیت علیهم السلام برای روحیه حقیقت طلب تو چه دارند".
تاکید رهبری به مراجعه جوانان غربی به منابع اصلی دین اسلام و مطالعه آنها یقینا برای ما نیز صادق است. اما بد نیست نگاهی هم بیندازیم به برخی از مطالبی که رهبری خطاب به جوانان مرز و بوم خودمان به طور مستقیم فرموده اند:

ویژگی های جوان و جوانی در کلام مقام معظم رهبری:

" ... من عمرم را در میان جوان ها گذراندم. از دورانی که خودم جوان بودم، با جوان های دانشگاهی که خارج از محیط ما بودند، ارتباط برقرار کردم تا امروز هم ارتباط من با جوان ها قطع نشده است. بنابراین می دانم حال و هوای جوانی چیست و امروز در فضای جوانی ما چه می گذرد...."

ستاره جوانی:جلسات مستمر رهبری با جوانان انقلابی و خط دهی به آنان درامر مبارزه با رژیم ستم شاهی، پاسخ به سوالات و شبهات فکری و عقیدتی آنان، حضور در مجامع جوان به خصوص دانشگاه و ارتباط با دانشجویان قبل و بعد ازانقلاب، از ریاست جمهوری تا رهبری وتأکید بر ضرورت به کارگیری نیروی جوان در مسئولیت های اجرایی کشور و اعتماد و ایمان به نسل جوان، حاکی ازعلاقه ی وافر ایشان به حشر و نشر با جوانان و آگاهی از حال و هوای جوانی است. آنچه در پیش روست گزیده ای از بیانات مقام معظم رهبری در باره جوانان است.

آن چیزی که معمولا درملاقات با جوانان، اول بار به ذهن من می زند و بارها به آن فکر کرده ام، این است که آیا این ها خودشان می دانند که چه ستاره ای درجبین شان دارد می درخشد؟ من این ستاره ها را می بینم اما آیا خودشان هم می بینند؟ ستاره جوانی چیز بسیار درخشان و خوش طالعی است. اگر جوانان این چیز قیمتی و بی نظیر را در وجود خودشان حس کنند، فکر می کنم که انشا ا... ، ازآن خوب استفاده خواهند کرد. 7/2/77

جوان، محور تحرک جامعه:

جوان درهر جامعه و کشوری، محور حرکت است. اگر حرکت انقلابی و قیام سیاسی باشد، جوانان جلوتر از دیگران در صحنه اند. اگر حرکت سازندگی یا حرکت فرهنگی باشد، باز جوانان جلوتر از دیگران اند و دست آن ها کارآمدتر از دست دیگران است. حتی در حرکت انبیای الهی هم – از جمله حرکت صدر اسلام – محور حرکت و مرکز تلاش و تحرک جوانان بودند.15/8/70

ویژگی های جوانان امروز:

به نظر من جوانان ما امروز هم خدایی مومن و باصفایند. شما ببینید دانشگاه های ما چه گونه است. ببینید کارگاه های ما چگونه است. شما ببینید در روز راهپیمایی بیست و دوم بهمن یا روز قدس، اکثر این جمعیتی که مثل سیل به خیابان ها می آیند، چه کسانی هستند. همین جوانانند. همان روح الهی، همان انگیزه و صاعقه ی الهی ، هنوز هم در کشور وجود دارد و بازهم کارسازاست. همین روحیه، باز هم کشور را به ساحل نجات خواهد رسانید. 7/2/77

سه خصوصیت بارز یک جوان:

من اساسا در بین این خصوصیات مهمی که جوانان دارند، سه خصوصیت را خیلی بارز می بینم. آن سه خصوصیت عبارت است از: انرژی، امید، ابتکار. این سه خصوصیت برجسته درجوان است. اگر واقعا رسانه ها در کمک های فرهنگی که به ما می کنند- چه گویندگان مذهبی، چه گویندگان مسائل فکری و فرهنگی، چه صداوسیما، چه مدرسه ها- بتوانند این سه خصوصیت عمده را درست هدایت کنند، من خیال می کنم که خیلی راحت می شود یک جوان، راه اسلامی را پیدا کند. چون اسلام هم چیزی که از ما می خواهد، این است که ما استعدادهای خودمان را به فعلیت برسانیم. 7/2/77

سه خصوصیت، شرط موفقیت جوان:

اگر شما جوانان این سه خصوصیت را در خودتان بوجود آورید، در هر شرایطی و در همه ی زمینه هاموفق خواهید بود.
جوان اولا، باید احساس مسئولیت کند. یعنی واقعا خودش را مسئول بداند و بخواهد که زندگی را با پای خودش پیش ببرد و حرکت کند و مثل پرکاهی د رامواج حوادث نباشد.
ثانیا، با ایمان حرکت کند. ایمان نقش بسیار مهمی در پیشرفت در همه ی میدان ها و نیز پیروزی بر همه ی موانع دارد.
ثالثا، بصیرت و آگاهی داشته باشد.
اگر جوانان این سه خصوصیت را در خودشان تأمین کنند- که البته کار چندان آسانی نیست، اما بسیار ممکن است- در همه زمینه ها شما می توانید موفقیت خودتان را تضمین کنید.3/11/77

ویژگی های جوانان ایرانی:

بعضی ها نسبت به نسل جوان ایرانی، از لحاظ اعتقادات و از لحاظ ایمان، به طور افراطی دچار قضاوت های غلط و انحرافی هستند. من اعتقادم این است. کاوش ها هم همین را نشان می دهد که جوان ایرانی، جوانی است مومن، پاکدامن، پاک گوهر، دارای زمینه های دینی بسیار زیاد، مایل به جنبه های معنوی. 7/2/77

جوان و جاذبه های معنویت:

به نظر من، امروز بیشترین چیزی که می تواند در جوان ها جاذبه ایجاد کند، جاذبه ی معنویت است، البته همراه با منطق. اینکه می بینیم یک جوان به این در یا آن در می زند، دنبال فلان خط سیاسی، دنبال فلان گروه و فلان شعار سیاسی غلط، دنبال دسته بندی های بی خودی که گاهی در دانشگاه هاست می رود- و تکلیف این آقایان وزراست که مقداری دستی به سر و روی این چیزها بکشند و کمی اصلاحش بکنند- این بر اثر خلا معنوی است که به این در و آن در می زند، گم شده دارد. شما این گمشده را به او بدهید.
 
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث