اسرار و معارف حج در روایات: راز چهار عمل

أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام سُئِلَ عَنِ الْوُقُوفِ بِالْجَبَلِ، لِمَ لَمْ یَکُنْ فِی الْحَرَمِ؟ فَقَالَ:
«لِأَنَّ الْکَعْبَهَ بَیْتُهُ وَ الْحَرَمَ بَابُهُ فَلَمَّا قَصَدُوهُ وَافِدِینَ وَقَفَهُمْ بِالْبَابِ یَتَضَرَّعُونَ.» قِیلَ لَهُ: فَالْمَشْعَرُ الْحَرَامُ لِمَ صَارَ فِی الْحَرَمِ؟ قَالَ: «لِأَنَّهُ لَمَّا أَذِنَ لَهُمْ بِالدُّخُولِ وَقَفَهُمْ بِالْحِجَابِ الثَّانِی فَلَمَّا طَالَ تَضَرُّعُهُمْ بِهَا أَذِنَ لَهُمْ لِتَقْرِیبِ قُرْبَانِهِمْ فَلَمَّا قَضَوْا تَفَثَهُمْ تَطَهَّرُوا بِهَا مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی کَانَتْ حِجَاباً بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَهُ أَذِنَ لَهُمْ بِالزِّیَارَهِ عَلَی الطَّهَارَهِ.» قِیلَ لَهُ: «فَلِمَ حُرِّمَ الصِّیَامُ أَیَّامَ التَّشْرِیقِ قَالَ لِأَنَّ الْقَوْمَ زُوَّارُ اللَّهِ وَ هُمْ فِی ضِیَافَتِهِ وَ لَا یَجْمُلُ بِمُضِیفٍ أَنْ یُصَوِّمَ أَضْیَافَهُ.» قِیلَ لَهُ: فَالتَّعَلُّقُ بِأَسْتَارِ الْکَعْبَهِ لِأَیِّ مَعْنًی هُوَ؟ قَالَ: «مَثَلُ رَجُلٍ لَهُ عِنْدَ آخَرَ جِنَایَهٌ وَ ذَنْبٌ فَهُوَ یَتَعَلَّقُ بِثَوْبِهِ یَتَضَرَّعُ إِلَیْهِ وَ یَخْضَعُ لَهُ أَنْ یَتَجَافَی عَنْ ذَنْبِه.»
از امیر مؤمنان علیه السلام از علت وقوف به جبل (عرفات) و چرا وقوف در حرم نیست، پرسیده شد. امام علیه السلام فرمود:
«کعبه خانه خدا و حرم باب آن است. زمانی که میهمانان قصد خانه او کنند آنان را بیرون در نگه دارد تا تضرع و زاری کنند.» سؤال شد: پس چرا مشعر در حرم است؟ امام علیه السلام فرمود: وقتی به آنان اجازه ورود به حرم داده شد بر حجاب دوم آنان را نگاه می دارد تا به گریه و زاری بپردازند، وقتی ناله و آهشان طولانی شد به آنان اجازه می دهد تا قربانی تقدیم کنند، و سپس با تقصیر و حلق از گناهانی که مانع و حجاب بین آنان و خدا بود، خارج شوند، پس از آن اجازه می دهد در حال طهارت و پاکی به زیارت بیایند.» سؤال شد: چرا روزه در ایام تشریق (1)حرام است؟ امام علیه السلام فرمود: «زیرا مردم در این زمان زائر و میهمان خدایند و زیبا نیست صاحب خانه میهمانانش را به روزه وادارد.»  سؤال شد: برای چه به پرده کعبه آویزان می شوند؟ امام علیه السلام فرمود: «این عمل مانند عمل انسانی است که بر دیگری جنایتی وارد کرده به لباس او می چسبد و تضرع می کند در مقابلش خضوع می نماید تا از گناهش در گذرد.(2)»