محبت (دوست داشتن برای خدا) در احادیث

دوست داشتن براى خدا

الدعوات :

إنَّ اللّه َ تعالى قالَ لموسى عليه السلام : هَل عَمِلْتَ لي عَملاً قَطُّ ؟ قالَ: صَلّيتُ لكَ و صُمْتُ و تَصَدّقْتُ و ذَكَرتُ لكَ . قالَ اللّه ُ تباركَ و تعالى : أمّا الصَّلاةُ فلَكَ بُرْهانٌ ، و الصَّومُ جُنّةٌ ، و الصَّدقَةُ ظِلٌّ ، و الذِّكرُ نورٌ ، فأيَّ عَملٍ عَمِلتَ لِي ؟ قالَ موسى عليه السلام : دُلَّني على العَملِ الّذي هُو لَكَ . قالَ : يا موسى ، هَل والَيْتَ لِي وَلِيّا ؟ و هَل عَادَيْتَ لِي عَدُوّا قَطُّ ؟ فَعلِمَ موسى أنّ أفْضَلَ الأعْمالِ الحُبُّ في اللّه ِ و البُغْضُ في اللّه ِ .

خداوند متعال به موسى عليه السلام فرمود: آيا هرگز كارى براى من كرده اى؟ موسى عرض كرد: برايت نماز گزاردم، روزه گرفتم، صدقه دادم و تو را ياد كردم . خداوند تبارك و تعالى فرمود: نماز كه برهان و حجّت توست و روزه سپرت و صدقه سايه سرت و ياد من نور براى تو. چه كارى براى من كرده اى؟ موسى عليه السلام عرض كرد: مرا به آن كار كه براى توست راهنمايى فرما. خداوند فرمود: اى موسى! آيا هرگز براى من، با كسى دوستى كرده اى ؟ و به خاطر من با كسى دشمنى ورزيده اى ؟ پس، موسى دانست كه برترين اعمال دوستى و دشمنى به خاطر خداست.

( الدعوات : ۲۸/۵۰ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أفْضَلُ الأعْمالِ الحُبُّ في اللّه ِ و البُغْضُ في اللّه ِ تعالى .
بهترين كارها دوستى و دشمنى كردن به خاطر خداوند متعال است.

( كنز العمّال : ۲۴۶۳۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ما تَحابَّ اثْنانِ في اللّه ِ تعالى إلاّ كانَ أفْضَلَهُما أشَدُّهُما حُبّا لصاحِبهِ .
هرگاه دو نفر به خاطر خدا با هم دوستى كنند، هميشه آن كسى برتر است كه رفيقش را بيشتر دوست داشته باشد.

( كنز العمّال : ۲۴۶۴۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ أوْثَقَ عُرى الإسلامِ أنْ تُحِبَّ في اللّه ِ و تُبْغِضَ في اللّه ِ .
براستى كه محكمترين دستاويزهاى اسلام، اين است كه براى خدا دوست بدارى و براى خدا دشمنى ورزى.

( كنز العمّال : ۲۴۶۵۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

قالَ اللّه ُ تعالى : حَقَّتْ مَحَبَّتي للمُتَحابِّينَ فِيَّ ، و حَقَّتْ مَحَبَّتي للمُتَواصِلينَ فِيَّ .
خداوند متعال فرمود: محبّتِ من براى كسانى حتمى است كه به خاطر من يكديگر را دوست بدارند. محبّت من براى كسانى حتمى است كه براى من با يكديگر پيوند و ارتباط برقرار كنند.

( كنز العمّال : ۲۴۶۷۱)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الحُبُّ في اللّه ِ فَريضَةٌ و البُغْضُ في اللّه ِ فَريضَةٌ .
دوستى كردن به خاطر خدا يك واجب است و دشمنى ورزيدن به خاطر خدا [نيز ]يك واجب.

( كنز العمّال : ۲۴۶۸۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

وُدُّ المؤمنِ للمؤمنِ في اللّه ِ مِن أعظَمِ شُعَبِ الإيمانِ . ألاَ و مَنْ أحَبَّ في اللّه ِ، و أبْغَضَ في اللّه ِ ، و أعْطى في اللّه ِ و مَنعَ في اللّه ِ ، فهُو مِن أصْفياءِ اللّه ِ .
دوستى مؤمن با مؤمن به خاطر خدا، از بزرگترين شاخه هاى ايمان است. بدانيد كه هر كس براى خدا دوست بدارد و براى خدا دشمنى ورزد، و براى خدا عطا كند و به خاطر خدا دريغ نمايد، از برگزيدگان خداست.

( الكافي : ۲/۱۲۵/۳ ، المحاسن : ۱/۴۱۰/۹۳۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به يكى از اصحاب خود ـ فرمود :

يا عبدَ اللّه ِ ، أحْبِب في اللّه ِ ، و أبغِضْ في اللّه ِ ، و والِ في اللّه ِ ، و عادِ في اللّه ِ ، فإنَّهُ لا تُنالُ وَلايةُ اللّه ِ إلاّ بذلكَ ، و لا يَجِدُ رَجُلٌ طَعْمَ الإيمانِ ـ و إنْ كَثُرَتْ صَلاتُهُ و صِيامُهُ ـ حتّى يكونَ كذلكَ، و قد صارَتْ مُؤاخاةُ النّاسِ يَومَكُم هذا أكْثَرُها في الدُّنيا ، علَيها يَتَوادّونَ ، و علَيها يَتَباغَضُونَ .
 اى بنده خدا! به خاطر خدا دوست بدار، به خاطر خدا نفرت داشته باش، به خاطر خدا دوستى كن، به خاطر خدا دشمنى ورز؛ زيرا دوستى خدا جز با اينها به دست نيايد و آدمى تا چنين نباشد طعم ايمان را نچشد هر چند نماز و روزه اش بسيار باشد. امروزه دوستى و برادرى مردم با يكديگر بيشتر به خاطر دنياست. براى دنيا با هم دوستى مى كنند و براى دنيا دشمنى مى ورزند.

( علل الشرائع : ۱۴۰/۱ ، عيون أخبار الرِّضا : ۱/۲۹۱/۴۱، الأمالي للصدوق : ۶۱/۲۱ ، معاني الأخبار : ۳۹۹/۵۸  )

امام على عليه السلام :

أحْبِبْ في اللّه ِ مَن يُجاهِدُكَ على صلاحِ دِينٍ ، و يُكسِبُكَ حُسنَ يَقينٍ .
آن كس را كه براى اصلاح دين با تو مبارزه مى كند و به تو يقين درست مى بخشد، به خاطر خدا دوست بدار.

( غرر الحكم : ۲۳۵۸ )

امام على عليه السلام :

المَـودَّةُ فـي اللّه ِ أقْـرَبُ نَسَبٍ .
دوستى كردن براى خدا، نزديكترين خويشاوندى است.

( غرر الحكم : ۱۴۰۲ )

امام على عليه السلام :

المَودّةُ في اللّه ِ آكَدُ مِن وَشيجِ الرَّحِمِ .
دوستى براى خدا، استوارتر از پيوند خويشاوندى است.

( غرر الحكم : ۱۵۳۸ )

امام على عليه السلام :

انَّ أفْضَلَ الدِّينِ الحُبُّ في اللّه ِ ، و البُغْضُ في اللّه ِ، و الأخْذُ في اللّه ِ ، و العَطاءُ فـي اللّه ِ .
بهترين ديندارى دوست داشتن براى خدا، دشمنى ورزيدن براى خدا، گرفتن براى خدا و عطا كردن به خاطر خداست.

( غرر الحكم : ۳۵۴۰  )

امام على عليه السلام :

المَودَّةُ في اللّه ِ أكْمَلُ النَّسبَينِ .
دوستى به خاطر خدا، كاملترين نوع نَسَبهاست.

( غرر الحكم : ۱۶۴۹ )

امام باقر عليه السلام :

إذا أرَدتَ أنْ تَعلَمَ أنَّ فيكَ خَيرا فانْظُرْ إلى قَلبِكَ ؛ فإنْ كانَ يُحِبُّ أهلَ طاعةِ اللّه ِ و يُبْغِضُ أهلَ مَعصِيَتِهِ ففيكَ خَيرٌ ، و اللّه ُ يُحِبُّكَ . و إنْ كانَ يُبغِضُ أهلَ طاعةِ اللّه ِ و يُحِبُّ أهلَ مَعصيَتِهِ فليسَ فيكَ خَيرٌ ، و اللّه ُ يُبغِضُكَ ، و المَرءُ مَع مَن أحَبَّ .
هرگاه خواستى بدانى كه در تو خيرى هست، به دلت نگاه كن؛ اگر اهلِ طاعتِ خدا را دوست و اهلِ معصيتِ خدا را دشمن داشت، در تو خير هست و خدا هم تو را دوست دارد، ولى اگر اهلِ طاعتِ خدا را دشمن و اهلِ معصيتِ خدا را دوست داشت، خيرى در تو نيست و خدا هم با تو دشمن است. و انسان با كسى است كه دوستش دارد.

( الكافي : ۲/۱۲۶/۱۱ ، المحاسن : ۱/۴۱۰/۹۳۵ )

امام صادق عليه السلام :

ما الْتَقى مُؤمِنانِ قَطُّ إلاّ كانَ أفْضَلُهُما أشَدَّهُما حُبّا لأخيهِ . و في حديثٍ آخرَ : أشدَّهما حُبّا لصاحِبِهِ .
دو مؤمن هرگز با هم ديدار نكنند مگر اين كه آن بهتر است كه برادرش را بيشتر دوست داشته باشد. در حديثى ديگر آمده است: كه رفيق خود را بيشتر دوست داشته باشد.

( المحاسن : ۱/۴۱۱/۹۳۷ )

امام صادق عليه السلام :

إنَّ المُتَحابِّينَ في اللّه ِ يَومَ القِيامَةِ على مَنابِرَ مِن نورٍ، قَد أضاءَ نورُ أجْسادِهِم و نورُ مَنابِرِهِم كُلَّ شَيءٍ ، حتّى يُعْرَفوا بهِ ، فُيقالُ : هؤلاءِ المُتَحابُّونَ في اللّه ِ .
آنان كه به خاطر خدا يكديگر را دوست بدارند، در روز قيامت بر فراز منبرهايى از نور هستند و نورِ پيكرها و منبرهايشان همه چيز را روشن كند، به طورى كه با آن نور، شناخته شوند و گفته مى شود: اينان كسانى هستند كه به خاطر خدا يكديگر را دوست مى داشتند.

( المحاسن : ۱/۴۱۳/۹۴۳  )

امام صادق عليه السلام :

كُلُّ مَن لَم يُحِبَّ على الدِّينِ و لَم يُبغِضْ على الدِّينِ، فلا دِينَ لَهُ .
هر كس دوستى و دشمنيش براى دين نباشد دين ندارد.

( الكافي : ۲/۱۲۷/۱۶ )

امام صادق عليه السلام :

مِن حُبِّ الرّجُلِ دِينَهُ حُبُّهُ إخْوانَهُ .
نشانه دين دوستىِ آدمى، دوست داشتن برادرانش مى باشد.

( الخصال : ۳/۴ )

امام جواد عليه السلام :

أوْحى اللّه ُ إلى بعضِ الأنبياءِ : أمّا زُهدُكَ في الدُّنيا فَتُعَجِّلُكَ الرّاحَةَ ، و أمّا انْقِطاعُكَ إلَيَّ فيُعَزّزُكَ بِي ، و لكنْ هَل عادَيْتَ لي عَدُوّا و والَيْتَ لي وَليّا؟
خداوند به يكى از پيامبران وحى فرمود: دل بركندن تو از دنيا مايه آسودگى زودرس خود توست و دل بستنت به من موجب ارجمندى تو نزد من است. ليكن آيا به خاطر من با كسى دشمنى ورزيده اى و از بهر من با كسى دوستى كرده اى؟

( تحف العقول : ۴۵۵  )

شيوه اظهار دوستى الهى

امام زين العابدين عليه السلام ـ به مردى كه عرض كرد: من به خاطر خدا شما را بسيار دوست مى دارم، پس از آن كه سر به زير انداخت ـ فرمود :

إنّي لاَُحِبُّكَ في اللّه ِ حُبّا شَديدا ، فنَكَسَ عليه السلام رأسَهُ . ثُمَّ قالَ ـ : اللّهُمَّ إنّي أعُوذُ بكَ أنْ اُحَبَّ فيكَ و أنتَ لي مُبغِضٌ ، ثُمَّ قالَ لَهُ : اُحِبُّكَ للّذي تُحِبُّني فيهِ .
 بار خدايا! به تو پناه مى برم از اين كه مرا به خاطر تو دوست داشته باشند و تو دشمن من باشى. آن گاه به آن مرد فرمود: من هم تو را به خاطر خدا دوست دارم.

( تحف العقول : ۲۸۲ )

میزان الحکمه،جلد دوم.