رحمت در احادیث

رحمت خدا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ اللّه َ تعالى خَلَقَ مِائةَ رَحمَةٍ يَومَ خَلَقَ السماواتِ و الأرضَ ، كُلُّ رحمةٍ مِنها طِباقُ ما بينَ السماءِ و الأرضِ ، فَأهبَطَ رَحمَةً مِنها إلى الأرضِ فَبِها تَراحَمَ الخَلقُ ، و بها تَعطِفُ الوالِدَةُ على وَلَدِها ، و بها تَشرَبُ الطيرُ و الوُحوشُ مِن الماءِ ، و بها تَعِيشُ الخلائقُ .
خداوند متعال روزى كه آسمانها و زمين را آفريد ، صد رحمت بيافريد كه هر رحمتى به اندازه فاصله آسمان و زمين است . پس ، از آن رحمتها يكى به زمين فرود آمد كه به سبب آن خلايق به يكديگر ترحّم مى كنند و مادر به فرزندش مهر مى ورزد و پرندگان و حيوانات آب مى نوشند و مردمان زندگى مى كنند.

كنز العمّال : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

لَن يَدخُلَ الجَنَّةَ أحَدٌ إلاّ بِرحمَةِ اللّه ِ . قالوا : و لا أنتَ ؟ قالَ : و لا أنا إلاّ أن يَتَغَمَّدَنِيَ اللّه ُ .
هيچ كس به بهشت نرود مگر با رحمت خدا . عرض كردند : و نه شما؟ فرمود : و نه من ، مگر اين كه خدا مرا مشمول رحمت خود كند .

امام على عليه السلام :

 فَطَرَ الخلائقَ بقُدرَتِهِ ، و نَشَرَ الرِّياحَ بِرَحمَتِهِ .
 آفريدگان را با قدرت خود بيافريد و بادها را با رحمت خود منتشر كرد .

امام على عليه السلام ـ در توصيف آفرينش آدم عليه السلام ـ فرمود :

 ··· ثُمّ بَسَطَ اللّه ُ سبحانَهُ لَهُ في تَوبَتِهِ ، و لَقّاهُ كَلِمَةَ رَحمَتِهِ .
. . . آن گاه خداى سبحان درِ توبه خود را به روى او گشود و كلمه رحمت خود را به وى آموخت .

گستردگى رحمت خدا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 لَو تَعلَمُونَ قَدْرَ رحمَةِ اللّه ِ تعالى لاَتَّكَلتُمْ علَيها .
 اگر اندازه رحمت خداوند متعال را مى دانستيد ، حتما به آن تكيه مى كرديد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ اللّه َ تعالى خَلَقَ مائةَ رحمَةٍ ، فرحمَةٌ بينَ خَلقِهِ يَتَراحَمُونَ بها ، و ادَّخَرَ لأوليائهِ تِسعَةً و تِسعينَ .
 خداوند متعال صد رحمت بيافريد و تنها يكى از آنها در ميان آفريدگان اوست كه به سبب آن به يكديگر رحم و دلسوزى مى كنند و نود و نه رحمت ديگر را براى دوستانش اندوخته است .

كنز العمّال ـ به نقل از عمر ـ :

 قُدِمَ على النبيّ صلى الله عليه و آله بِسَبِيٍّ فإذا امرأةٌ مِن السَّبِيِّ تَسعى إذ وَجَدَت صَبيّا في السَّبِيِّ أخَذَتهُ فَألصَقَتهُ بِبَطنِها و أرضَعَتْهُ، فقالَ لنا النبيُّ صلى الله عليه و آله : أ تَرَونَ هذِه طارحَةً وَلَدَها في النارِ ؟ قلنا : لا ، و هِي تَقدِرُ عَلى أن لا تَطرَحَهُ ، فقالَ : اَللّه ُ أرحَمُ بعِبادِهِ مِن هذِهِ بوَلَدِها .
 عدّه اى اسير نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آوردند . ناگهان زنى از اسيران، كه چشمش به كودكى اسير افتاده بود ، دويد و او را در آغوش گرفت و شيرش داد . پيامبر صلى الله عليه و آله به ما فرمود : آيا به نظر شما اين زن هيچ گاه حاضر مى شود كودك خود را در آتش افكند؟ عرض كرديم : خير ؛ تا قدرت داشته باشد اين كار را نمى كند . پيامبر فرمود : خداوند نسبت به بندگان خود مهربانتر از اين مادر نسبت به فرزند خود است .

امام على عليه السلام :

يا أَصبَغُ ! لئن ثَبَتَتْ قَدَمُكَ و تَمَّتْ وَلايَتُكَ و انبَسَطَتْ يَدُكَ فاللّه ُ أَرحَمُ بِكَ مِن نفسِكَ .
 اى اصبغ! اگر گامهاى تو استوار باشد و ولايت پذيرى تو كامل و دستت گشاده ، بدان كه خداوند به تو ، از خودت مهربانتر است .

امام زين العابدين عليه السلام ـ در مناجاتش ـ گفت :

يا مَن هُو أبَرُّ بِي مِن الوالِدِ الشَّفيقِ ، و أقرَبُ إلَيَّ مِن الصاحِبِ اللَّزِيقِ (الرَّفِيقِ) أنتَ مَوضِعُ اُنسِي في الخَلوَةِ إذا أوحَشَنِي المكانُ ، و لَفَظَتنِي الأوطانُ .
اى آن كه از پدرى دلسوز بيشتر به من نيكى مى كنى و از دوستى همدم به من نزديكترى ! آن گاه كه مكان مرا مى هراساند و وطن مرا مى راند ، تو در تنهايى و غربت، انيس و همدم منى .

امام زين العابدين عليه السلام ـ آنگاه كه به ايشان عرض شد :

 إنّ الحسنَ البصريَّ قالَ : لَيسَ العَجَبُ مِمَّن هَلَكَ كيفَ هَلَكَ و إنّما العَجَبُ مِمّن نَجا كيفَ نَجا ! ـ : أنا أقُولُ: لَيسَ العَجَبُ مِمَّن نَجا كيفَ نَجا ، و أمّا العَجَبُ مِمَّنْ هَلَكَ كَيفَ هَلَكَ مَع سَعَةِ رحمةِ اللّه ِ ؟! .
حسن بصرى مى گويد : از اين كه كسى هلاك شود جاى تعجّب نيست، بلكه از نجات يافته تعجّب است كه چگونه نجات يافته است ـ فرمود : اما من مى گويم : از اين كه كسى نجات يافته تعجّب نيست، بلكه تعجّب از هلاك شده است كه چگونه با وجود رحمت گسترده خداوند هلاك گشته است؟!

امام زين العابدين عليه السلام :

لا يَهلِكُ مُؤمنٌ بينَ ثلاثِ خِصالٍ : شهادَةِ أن لا إلهَ إلاّ اللّه ُ وحدَهُ لا شَريكَ لَهُ، و شفاعَةِ رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ، و سَعَةِ رَحمَةِ اللّه ِ عزّ و جلّ
با وجود سه چيز ، مؤمن هلاك نمى شود: گواهى دادن به يگانگى و بى انبازى خداوند، و شفاعت رسول خدا، و گستردگى رحمت خداوند عزّ و جلّ.

امام كاظم عليه السلام :

ما ظَنُّكَ بالرَّؤوفِ الرحيمِ الذي يَتَوَدَّدُ إلى مَن يُؤذِيهِ بأوليائهِ ، فكيفَ بِمَن يُؤذى فيهِ ؟! و ما ظَنُّكَ بالتوّابِ الرحيمِ الذي يَتوبُ على مَن يُعادِيهِ ، فكيف بِمَن يَتَرَضّاهُ و يَختارُ عَداوَةَ الخَلقِ فيهِ؟!
چه گمان برى به آن مهر ورزِ مهربانى كه با آن كس كه با آزار دادنِ دوستانش، او را مى آزارد، دوستى مى كند ، چه رسد به كسانى كه در راه او آزار مى بينند؟ و چه گمان برى به آن توبه پذيرِ مهربانى كه از دشمنش توبه مى پذيرد ، چه رسد به كسى كه خشنودى اش را مى جويد و دشمنى مردم را به خاطر او برمى گزيند ؟

خداوند ، رحمت را تعهّد كرده است

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 ما خَلَقَ اللّه ُ مِن شيءٍ إلاّ و قد خَلَقَ لَهُ ما يَغلِبُهُ ، و خَلَقَ رَحمَتَهُ تَغلِبُ غَضَبَهُ .
خداوند هيچ پديده اى نيافريد، مگر آن كه پديده اى چيره شونده بر آن نيز خلق كرد . رحمت خويش را نيز بيافريد كه بر غضبش چيره شود .

امام باقر عليه السلام :

إنَّ اللّه َ تباركَ و تعالى الحليمُ العليمُ إنّما غَضَبُهُ على مَن لم يَقبَلْ مِنهُ رِضاهُ ، و إنّما يَمنَعُ مَن لَم يَقبَلْ مِنهُ عَطاهُ ، و إنّما يُضِلُّ مَن لَم يَقبَلْ مِنهُ هُداهُ ··· كَتَبَ على نَفسِهِ الرحمَةَ ، فَسَبَقَتْ قَبلَ الغَضَبِ فَتَمَّتْ صِدقا و عَدلاً
همانا خداوند تبارك و تعالى بردبار و داناست . خشمش ، در حقيقت ، بر كسى است كه خشنودى او را پذيرا نباشد و از كسى دريغ مى دارد كه پذيراى عطاى او نباشد و كسى را گمراه مى كند كه هدايت او را نپذيرد . . . خداوند رحمت را بر خود واجب كرده است ؛ پس رحمتِ او بر غضبش پيشى گرفت و به راستى و عدالت به پايان رسيد .

موجبات رحمت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به مردى كه عرض كرد : دوست دارم پروردگارم به من رحم آورد ـ فرمود :

 اِرحَمْ نَفسَكَ ، و ارحَمْ خَلقَ اللّه ِ يَرحَمْكَ اللّه ُ .
 به خودت و به خلق خدا رحم كن تا خداوند بر تو رحم آورد .

امام على عليه السلام ـ در وصف آخر الزمان ـ فرمود :

 و ذلكَ زمانٌ لا يَنجُو فيهِ إلاّ كُلُّ مُؤمنٍ نُوَمَةٍ ··· لَيسُوا بالمَسايِيحِ ، و لا المَذايِيعِ البُذُرِ ، اُولئكَ يَفتَحُ اللّه ُ لَهُم أبوابَ رحمَتِهِ ، و يَكشِفُ عَنهُم ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ .
 در آن زمان هيچ كس نجات پيدا نمى كند ، مگر مؤمنان گمنام بى آزار . . . كه نه فسادانگيز و سخن چينند ، نه چون زشتى ديگران را شنوند پخش كنند و آبرو ريزى كنند و نه سبك مغز و بيهوده گويند . خداوند درهاى رحمت خود را به روى آنان مى گشايد و از گزند خشم خود نگهشان مى دارد .

امام على عليه السلام :

بِذِكرِ اللّه ِ تُستَنزَلُ الرحمَةُ .
 با ياد خداوند، رحمت [او ]فرود مى آيد .

امام على عليه السلام :

 بالعَفوِ تُستَنزَلُ الرحمَةُ .
 با عفو است كه رحمت [خدا ]فرود مى آيد .

امام على عليه السلام :

 بِبَذلِ الرحمَةِ تُستَنزَلُ الرحمَةُ
با مهربانى به ديگران است كه رحمت [خدا] فرود مى آيد .

امام على عليه السلام :

 رحمَةُ الضُعَفاءِ تَستَنزِلُ الرحمَةَ .
ترحّم به نا توانان ، رحمت حق را فرود مى آورد .

امام على عليه السلام :

أبلَغُ ما تَستَدِرُّ بهِ الرحمَةَ أن تُضمِرَ لِجَميعِ الناسِ الرحمَةَ .
بهترين وسيله ريزش رحمت [خدا] مهربان بودن با همه مردمان است .

امام باقر عليه السلام :

تَعَرَّضْ للرّحمَةِ و عَفوِ اللّه ِ بحُسنِ المُراجَعَةِ ، و استَعِنْ على حُسنِ المُراجَعَةِ بخالِصِ الدعاءِ و المُناجاةِ في الظُّلَمِ .
با بازگشت (توبه) راستين، خود را در معرض رحمت و بخشش خدا قرار ده و براى بازگشت راستين ، از دعاى خالصانه و مناجات در دل تاريكيها كمك بگير .

موانع رحمت

امام على عليه السلام :

 رحمَةُ مَن لا يَرحَمُ تَمنَعُ الرحمَةَ ، و استِبقاءُ مَن لا يُبقي يُهلِكُ الاُمَّةَ .
ترحّم بر بى رحم، مانع رحمت [حق ]مى شود، و باقى گذاشتن كسى كه [جان كسى را] باقى نمى گذارد، امّت را به نابودى مى افكند .

امام على عليه السلام :

مَن لم يَرحَمِ الناسَ مَنَعَهُ اللّه ُ رحمَتَهُ .
هر كه به مردم رحم نكند، خداوند رحمت خود را از او باز دارد .

خود را در معرض رحمت خداقرار دهيد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنّ لِرَبِّكُم في أيّامِ دَهرِكُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ لَعَلَّهُ أن يُصِيبَكُم نَفحَةٌ مِنها فلا تَشقَونَ بَعدَها أبدا
همانا از سوى پروردگار شما در طول عمرتان نسيم هايى مى وزد ، پس خود را در معرض آنها قرار دهيد، باشد كه نسيمى از آن نفحات به شما بوزد و زان پس هرگز به شقاوت نيفتيد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

طلُبُوا الخَيرَ دَهرَكُم كُلَّهُ ، و تَعَرَّضُوا لِنَفَحاتِ اللّه ِ ، فإنّ للّه ِِ نَفَحاتٍ مِن رَحمَتِهِ يُصِيبُ بها مَن يشاءُ مِن عبادِهِ .
 در سراسر عمر خود جوياى خير و خوبى باشيد و خويشتن را در معرض نسيم هاى خداوندى قرار دهيد ؛ زيرا نسيم رحمت خدا گه گاه مى وزد و به هر يك از بندگانش كه او خواهد، مى رسد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 تَعَرَّضُوا لِرَحمَةِ اللّه ِ بما أمَرَكُم بهِ مِن طاعَتِهِ .
با فرمان بردن از اوامر خداوند ، خود را در معرض رحمت او قرار دهيد .

آن كه شايان رحمت است

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً عَرَفَ قَدرَهُ و لَم يَتَعَدَّ طَورَهُ
رحمت خدا بر آن كس كه اندازه خويش را بشناسد و از حدّ خود فراتر نرود .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ عَبدا راقَبَ ذَنبَهُ و خافَ رَبَّهُ
رحمت خدا بر آن بنده كه گناه خويش را بپايد و از پروردگارش بهراسد .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً استَقبَلَ توبَتَهُ ، و استَقالَ خطيئَتَهُ ، و بادَرَ مَنِيَّتَهُ .
 رحمت خدا بر آن كس كه به توبه رو كند و از خطاهاى خود پوزش طلبد و پيش از مرگ، كارى كند .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً تَفَكَّرَ فَاعتَبَرَ ، و اعتَبَرَ فَأبصَرَ .
رحمت خدا بر آن كس كه انديشيد و عبرت آموخت و پند گرفت و بينش يافت .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً اتَّعَظَ و ازدَجَرَ و انتَفَعَ بالعِبَرِ
رحمت خدا بر آن كس كه پند آموخت و از گناهان باز ايستاد و از عبرتها بهره گرفت .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً جَعَلَ الصَّبرَ مَطِيَّةَ حَياتِهِ و التَّقوى عُدَّةَ وَفاتِهِ .
 رحمت خدا بر آن كس كه شكيبايى را مَركبِ زندگى خود ساخت و پرهيزگارى را اندوخته وفاتش .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً بادَرَ الأجَلَ و أحسَنَ العَمَلَ لِدارِ إقامَتِهِ و مَحَلِّ كَرامَتِهِ .
 رحمت خدا بر آن كس كه پيش از فرا رسيدن اجل ، براى سراىِ ماندن و جايگاهِ كرامتِ خود ، كار نيك فراهم آورد .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً قَصَّرَ الأمَلَ و بادَرَ الأجَلَ و اغتَنَمَ المَهَلَ و تَزَوَّدَ مِنَ العَمَلِ
 رحمت خدا بر آن كس كه آرزو را كوتاه گردانَد و پيش از مرگ كارى بكند و فرصتها را غنيمت شمارَد و از عمل توشه برگيرد .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً اغتَنَمَ المَهَلَ و بادَرَ العَمَلَ و أكمَشَ مِن وَجَلٍ .
رحمت خدا بر آن كس كه مهلت [عمر] را غنيمت شمرَد و در كار و عمل بشتابد و از ترس [خدا و آخرت ]دامن همّت به كمر زند .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً غالَبَ الهَوى و أفلَتَ مِن حَبائلِ الدنيا .
خدا رحمت كند آن را كه بر هواى نفس چيره آيد و از دامهاى دنيا بگريزد .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً راغَبَ رَبَّهُ (راقَبَ دِينَهُ) و تَوَكَّفَ ذَنبَهُ ، و كابَرَ هَواهُ و كَذَّبَ مُناهُ ··· دائمُ الفِكرِ ، طويلُ السَّهَرِ ··· يُظهِرُ دُونَ ما يَكتُمُ ، و يَكتَفِي بِأقَلَّ مِمّا يَعلَمُ ، اُولئكَ وَدائعُ اللّه ِ في بلادِهِ ، المَدفوعُ بهِم عَن عِبادِهِ
خدا رحمت كند كسى را كه به پروردگار خويش راغب باشد (دين خود را بپايد) و به گناه خود رسيدگى كند ، با هواى نفس مخالفت ورزد و آرزويش را دروغ شمارَد ···، پيوسته بينديشد و شب زنده دارى هاى طولانى داشته باشد . . . آنچه آشكار مى كند كمتر است از آنچه در دل دارد ، به كمتر از آنچه مى داند بسنده مى كند، اينان سپرده هاى خداوند در سرزمينهاى اويند و به سبب آنها [بلاها را ]از بندگان خود دور مى سازد .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ عَبدا اقتَرَفَ فَاعتَرَفَ ، و وَجِلَ فَعَمِلَ ، و حاذَرَ فَبادَرَ .
رحمت خدا بر آن بنده اى كه گناه كرد و اعتراف كرد و ترسيد و به عمل روى آورْد و بر حذر شد و [به كار نيك ]شتافت .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً أحيا حقّا و أماتَ باطِلاً و أدحَضَ الجَورَ و أقامَ العَدلَ .
 رحمت خدا بر آن بنده اى كه حقّى را زنده كند و باطلى را نابود سازد و ستم را بركنَد و عدالت را بر پاى دارد .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً سَمِعَ حُكما فَوَعى ، و دُعِيَ إلى رَشادٍ فَدَنا ، و أخَذَ بِحُجزَةِ هادٍ فَنَجا .
رحمت خدا بر آن كس كه حُكمى را شنيد و آن را حفظ و رعايت كرد ، و به راه راست فرا خوانده شد و به آن نزديك گشت ، و كمربند هدايتگرى را گرفت و نجات يافت .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً عَلِمَ أنّ نَفَسَهُ خُطاهُ إلى أجَلِهِ، فَبادَرَ عَمَلَهُ و قَصَّرَ أمَلَهُ .
 رحمت خدا بر آن كس كه دانست هر نفَس او، گامى است به سوى مرگ ؛ پس به سوى عمل شتافت و آرزوى خويش را كوتاه كرد .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ رجُلاً رَأى حقّا فَأعانَ علَيهِ ، أو رَأى جَورا فَرَدَّهُ ، و كانَ عَونا بالحقِّ على صاحِبِهِ .
رحمت خدا بر كسى كه حقّى را ديد و يارى اش كرد ، يا ستمى را ديد و از آن جلوگيرى كرد و صاحب حق را در مقابل خصمش يارى داد .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً بادَرَ الأجَلَ و أكذَبَ الأمَلَ و أخلَصَ العَمَلَ .
رحمت خدا بر آن كس كه بر مرگ پيشدستى كند و آرزو را دروغ پندارد و كار را [براى خدا] خالص گرداند .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً ألجَمَ نَفسَهُ عن مَعاصِي اللّه ِ بِلِجامِها ، و قادَها إلى طاعَةِ اللّه ِ بِزِمامِها
 رحمت خدا بر آن كس كه نفْس خود را از معاصى خداوند لگام زند، و مهار آن را گرفته به سوى طاعت خداوند بكشاندش .

امام على عليه السلام :

 رَحِمَ اللّه ُ امرَأً نَزَعَ عن شَهوَتِهِ ، و قَمَعَ هَوى نَفسِهِ .
خدا رحمت كند آن را كه از شهوت خويش دست شويد و خواهش نفْس خود را درهم كوبد .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً قَمَعَ نَوازِعَ نَفسِهِ إلى الهَوى فَصَانَها ، و قادَها إلى طاعَةِ اللّه ِ بِعِنانِها
رحمت خدا بر آن كس كه انگيزه هاى نفسانى خود را درهم كوبد و نفْس خود را نگه دارد و مهار آن را گرفته به سوى طاعت خدا بكشاندش .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً أخَذَ مِن حياةٍ لِمَوتٍ ، و مِن فَناءٍ لِبَقاءٍ و مِن ذاهِبٍ لدائمٍ .
 خدا رحمت كند آن را كه از زندگى براى مرگ توشه برگيرد و از فنا براى بقا و از [دنياى] رونده براى [سراى ]پاينده .

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً تَوَرَّعَ عنِ المَحارِمِ و تَحَمَّلَ المَغارِمَ و نافَسَ في مُبادَرَةِ جَزِيلِ المَغانِمِ .
 رحمت خدا بر آن كس كه از حرامها پرهيز كند و تاوانها را به دوش گيرد و در شتافتن به سوى غنيمتهاى فراوان رقابت ورزد.

رحمت خدا در ماه رجب

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألا إنَّ رَجَبا شَهرُ اللّه ِ الأصَمُّ ، و هُوَ شَهرٌ عَظيمٌ ، و إنّما سُمِّيَ الأصَمَّ لأنّهُ لا يُقارِبُهُ شَهرٌ مِنَ الشُّهُورِ حُرمَةً و فَضلاً عِندَ اللّه ِ .
بدانيد كه رجب، ماه اصمّ .حديث خداست و ماه بزرگى است و براى اين آن را اصمّ ناميده اند كه حرمت و فضيلت هيچ ماهى نزد خداوند تبارك و تعالى به اندازه آن نيست .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

رَجَبٌ شَهرُ اللّه ِ (الأصَبُّ)، يَصُبُّ اللّه ُ فيهِ الرَّحمَةَ على عِبادِهِ .
رجب ماه ريزان خداست ؛ خداوند در اين ماه رحمت [خود] را بر بندگانش فرو مى ريزد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 سُمِّيَ شَهرُ رجَبٍ شَهرَ اللّه ِ الأصَبَّ لأنّ الرحمَةَ على اُمَّتِي تُصَبُّ صبّا فيهِ ، و يقالُ الأصَمُّ لأنّهُ نُهِيَ فيهِ عن قِتالِ المُشركينَ و هُو مِن الشُّهورِ الحُرُمِ .
رجب را، «ماه ريزان خدا» ناميده اند ؛ چون در اين ماه رحمت بر امّت من بشدّت فرو مى بارد . و به آن ماه اصمّ نيز گفته مى شود ؛ زيرا در اين ماه، كه از ماههاى حرام است، از جنگ با مشركان نهى شده است .

بحار الأنوار :

 كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا جاءَ شَهرُ رَجبٍ جَمَعَ المسلمِينَ حَولَهُ و قامَ فيهِم خَطيبا ··· ثمّ قال: أيّها المسلمونَ، قد أظَلَّكُم شَهرٌ عظيمٌ مُبارَكٌ ، و هو شَهرُ الأصَبِّ ، يَصُبُّ فيهِ الرحمَةَ عَلى مَن عَبَدَهُ إلاّ عَبدا مُشرِكا أو مُظهِرَ بِدعَةٍ في الإسلامِ .
چون ماه رجب فرا مى رسيد، رسول خدا صلى الله عليه و آله مسلمانان را دور خود جمع مى كرد و براى ايشان خطبه مى خواند . . . و مى فرمود : اى مسلمانان! ماه بزرگ و مباركى بر شما سايه افكنده است ، اين ماه ، ماه فرو ريزنده است . خداوند در اين ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو مى ريزد ، مگر آن كه بنده اى مشرك باشد يا پديد آورنده بدعتى در اسلام .

میزان الحکمه،جلد چهارم.