اصول کافی: کتاب الحجه/ الراسخون فی العلم/ حدیث سوم

آيه شريفه (6 سوره 3) تمامش چنين است: «خداست كه اين كتاب را بر تو نازل كرده قسمتى از آن آياتيست محكم كه آنها اصل و پايه قرآنست و قسمتى از آن آياتى است متشابه. كسانى كه در دلشان خللى است، از قرآن آنچه را متشابه است، در طلب فتنه و بقصد تأويل پيروى ميكنند، در صورتى كه جز خدا تأويل آن را نداند و راسخون در علم گويند: ايمان آورديم، همه قرآن از جانب پروردگار ماست و جز خردمندان اندرز نگيرند».

مفسرين و دانشمندان اسلامى راجع بمحكم و متشابه بتفصيل بحث كرده و كتابهاى جداگانه در اين موضوع نوشته‏اند كه معروفترين آنها رساله سيد مرتضى است، اين دانشمندان در رسائل خود اقوال مختلفى را كه راجع بمعنى محكم و متشابه و تعيين مصداق آنها و علت آمدن آيات متشابه در قرآن است، بحث ميكنند ولى آنچه مسلم است، آيات متشابه معنى واضح و روشنى چون آيات محكم ندارد، بلكه چند معنى شبيه بهم از آنها استفاده مى‏شود و بحكم آيه شريفه، مردمى كه در دل خود خللى دارند، براى آشوبگرى و گمراه كردن مردم و تباهى دين، آيات متشابه را دست آويز خود قرار داده، طبق رأى و سليقه خويش تأويل ميكنند، در صورتى كه جز خدا كسى تأويل آن را نداند و طبق اين سه روايت، خداى عز و جل تأويل قرآن را بپيغمبر و امام صلّى اللَّه عليه و آله آموخته است و اگر بآنها نمى‏آموخت، فايده‏اى نداشت كه كلام مبهم و نامعلومى را بر آنها نازل كند و اين منافات ندارد با اينكه بگوئيم: جز خدا كسى تأويل قرآن نميداند، زيرا كه ايشان هم شاگرد مكتب خدايند و علم ايشان همان علم خداست.

اين در صورتى‏ست كه در مقام قرائت بر كلمه «اللَّه» وقف كنيم و «الراسخون» را مبتدا بگيريم ولى بنا بر قرائت ديگر كه «و الراسخون» را عطف باللَّه دانسته‏اند اشكالى در ميان نيست و راسخ در علم، كسى است كه در علم ريشه دارد و آن را خوب ضبط كرده و در آن استاد است كه افراد كاملش همان پيغمبر و امامان هدى صلّى اللَّه عليه و آله ميباشند و بنا بر روايت دوم شيعيان پاك و مخلص كه تأويل قرآن را نميدانند تصديق اجمالى نموده و ميگويند: ما ميدانيم كه همه قرآن، چه محكم و چه متشابهش را پروردگار ما نازل كرده است و على عليه السلام هم در اول خطبه 89 نهج البلاغه اين موضوع را بيان ميكند.