جبار در احادیث

توانمند و جبّار

امام على عليه السلام ـ در عهد نامه خود به مالك اشتر ـ نوشت :

إيّاك و مُساماةَ اللّه ِ في عظَمتِهِ،و التّشَبُّهَ بهِ في جَبَروتِهِ ، فإنَّ اللّه َ يُذِلُّ كُلَّ جبّارٍ ، و يُهينُ كلَّ مُختالٍ .
مبادا در عظمت خداوند با او همچشمى كنى، و در جبروت او به وى همانندى جويى، كه خداوند هر جبّارى را به خاك مذلّت مى نشاند و هر متكبّرى را خوار مى سازد.

امام على عليه السلام :

يا عقيلُ ، أ تَئنُّ مِن حديدةٍ أحْماها إنْسانُها لِلَعِبِهِ ، و تَجرُّني إلى نارٍ سَجَّرها جبّارُها لِغَضَبِهِ؟! أ تئِنُّ مِن الأذى و لا أئنُّ مِن لَظى ؟ !
اى عقيل! از آهنى كه انسانى آن را به بازيچه سرخ كرده است مى نالى و مرا به سوى آتشى كه خداى جبّار به خشم خود افروخته است مى كشانى؟! تو از اين رنج مى نالى و من از زبانه آتش [دوزخ ]ننالم؟!

نكوهش جبّارى و صفت جبّاران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

كُلُّ جبّارٍ عَنيدٍ مَن أبى أنْ يقولَ : لا إله إلاّ اللّه ُ .
جبّارِ حق ستيز هر آن كسى است كه از گفتن لا إله إلاّ اللّه سر برتابد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ الرَّجُلَ لَيُدرِكُ بالحِلْمِ دَرَجةَ الصّائمِ القائمِ،و إنَّهُ لَيُكْتَبُ جَبّارا و لا يَمْلكُ إلاّ أهلَ بَيتِهِ .
انسان ، با بردبارى به مقامِ روزه دار شب زنده دار مى رسد . و هم او مى تواند در زمره جبّاران قلمداد شود، در حالى كه جز بر خانواده خود سيطره اى ندارد.
 

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يُحْشَرُ الجَبّارونَ و المُتَكبِّرون يَومَ القيامةِ في صُورةِ الذَّرِّ، يَطأُهُمُ النّاسُ لِهَوانِهِم على اللّه ِ .
در رستاخيز ، جبّاران و گردنفرازان به شكل مورچه محشور مى شوند و مردم آنها را لگدمال مى كنند؛ چون كه نزد خداوند خوار و بى مقدارند.

مسيح عليه السلام :

طُوبى لِمَن عَلّمَهُ اللّه ُ كِتابَهُ، ثُمّ لَم يَمُتْ جَبّارا .
خوشا آن كه خداوند كتاب خويش را به او مى آموزد و سرانجام جبّار نمى ميرد.

امام على عليه السلام :

لا يَزْكو عَملُ مُتَجَبّرٍ .
عمل انسان جبّار منش، پاكيزه و بالنده نيست.
 

امام على عليه السلام :

أينَ العَمالِقَةُ و أبناءُ العَمالِقَةِ ؟! أينَ الفَراعِنَةُ و أبناءُ الفَراعِنَةِ ؟! أينَ أصْحابُ مَدائنِ الرَّسِّ الّذينَ قَتلوا النَّبِيّينَ ، و أطْفَؤوا سُنَنَ المُرسَلينَ ، و أحْيَوا سُنَـنَ الجَبّارينَ؟!
كجايند عمالقه و فرزندان عمالقه؟! كجايند فرعونان و فرعون زادگان؟! كجايند مردمانى كه در شهرهاى رسّحديث بودند؛ همانان كه پيامبران را كشتند و سنّتهاى فرستادگان الهى را نابود ساختند و راه و رسم جبّاران را زنده كردند؟!

امام على عليه السلام :

فلا تُكَلِّموني بما تُكَلَّمُ بهِ الجَبابِرَةُ، و لا تَتَحَفَّظوا منّي بما يُتَحَفَّظُ بهِ عندَ أهلِ البادِرَةِ، و لا تُخالِطوني بالمُصانَعَةِ .
با من، آن گونه كه با جبّاران سخن گفته مى شود، سخن مگوييد و چنان كه از حاكمان بد خشم پرهيز مى شود از من نپرهيزيد و با ظاهر سازى و تملّق با من رفتار نكنيد.
 

امام صادق عليه السلام :

الجَبّارونَ أبْعَدُ النّاسِ مِن اللّه ِ عزّ و جلّ يَومَ القيامةِ .
در روز رستاخيز، جبّاران دورترين مردمان از خداوند عزّ و جلّ هستند .

بد فرجامى جبّاران

امام على عليه السلام :

مَن تَجَبّرَ كُسِرَ .
هر كه جبّارى كند در هم شكسته مى شود.

امام على عليه السلام :

مَن تَجَبّرَ حَقّرَهُ اللّه ُ و وَضَعَهُ .
هر كس جبّارى كند خداوند او را خرد و پست مى گرداند.

امام على عليه السلام :

إيّـاكَ و التَّجَبُّرَ على عبادِ اللّه ؛ فإنَّ كلَّ مُتَجَبّرٍ يَقْصِمُهُ اللّه ُ .
از جبّارى كردن بر بندگان خدا بپرهيز؛ زيرا خداوند هر جبّار پيشه اى را در هم مى شكند.

منبع: میزان الحکمه، جلد دوم.