پایان نامه های مرتبط با نامه 31 نهج البلاغه

استاد راهنما: حسين يوسفي آملي

استاد مشاور: مصطفي کمالجو

دانشجو: سامره جمشيدي، کارشناسي ارشد

دانشگاه مازندران - دانشکده ادبيات و علوم انساني - 1393

نهج البلاغه به جهت برخورداري از واژگان غني، تناسب لفظ و معنا و اسلوب هاي گوناگون بلاغي نمونه ي برجسته بلاغت در ادبيات عربي است. در اين پژوهش سعي شده است نامه 31 نهج البلاغه به عنوان نمونه اي از اين مجموعه ي نفيس براساس قواعد بلاغت در 2 محور بيان و بخشي از بديع مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گيرد. در اين پايان نامه مشخص مي شود که استعاره بيشترين بخش اين نامه را به خود اختصاص داده است. آن حضرت از انواع شيوه هاي بياني و بديعي اعم از استعاره، اقتباس، تشبيه، جناس، سجع، کنايه و... براي بيان حقايق بلند و حکمت هاي ژرف و معارف ناب در قالبي خيال انگيز بهره جسته است.

2. ميزان توجه به مولفه‌های تربيتی مطرح در نامه 31 امام علی(ع) در کتب درسی تعليمات اجتماعی

استاد راهنما: نرگس انصاري

استاد مشاور: احمد پاشازانوس

دانشجو: منصوره حسني، کارشناسي ارشد

دانشگاه بين المللي امام خميني (ره) - قزوين - دانشکده ادبيات و زبانهاي خارجي - 1393

نهج البلاغه، نازله‌ي فصيح‌ترين و بليغ‌ترين مخلوق خدا، علي مرتضي است که جلوه هاي بلاغت الهي درآن متناسب و زيبا مي‌درخشد. بارزترين ويژگي که آن را از ديگر کتاب‎ها متمايز و ممتازکرده است، عبارت‎پردازي زيبا، آرايش لفظي و موسيقي زيباي آن است. ازآنجاييکه بلاغت در اقناع مخاطب و تاثير گذاري بيشتر کلام نزد وي اهميتي چشمگير دارد، سخنان امام بويژه در خطبه و نامه هاي ايشان آميخته به اين هنر است. اما کشف تفاوت جلوه هاي بديعي ميان خطبه ها که کلام شفاهي و هدف آن اقناع مخاطب است و نامه که بياني مکتوب است، از جايگاه و اهميت فوق العاده اي برخوردار است. از اين رو، پژوهش حاضر تلاش دارد تا با روش توصيفي– تحليلي و پس از ارائه مباني تئوري مرتبط با موسيقي، شاخصه‌هاي اصلي خطبه و نامه و جايگاه و انواع هريک در نهج البلاغه، به شيوه آماري و با ارائه نمودارها ميزان کاربرد هريک از عناصر موسيقي ساز شامل انواع سجع، جناس، ترصيع، تضاد و توازن را در خطبه هاي و نامه هاي گزينش شده (خطبه های 65-83-111-115-127-193-199، و نامه های 16-27-28-31-54-68) مقايسه کند. حاصل پژوهش بيانگر آن است که بلاغت امري جدايي‌ناپذير وآميخته باکلام امام علي(ع) است بطوريکه ايشان در نامه نيز همانند خطبه‌ها آرايه‌هاي بلاغي و بويژه سجع را با بسامد بالايي بکار برده اند، اما تنوع اين جلوه هاي بديعي و بسامد آن بويژه سجع وتکرار آوايي در خطبه ها که با مخاطب حاضر و مستمع مواجه است، بيش از نامه ها جلوه گر شده است. 

استاد راهنما: عليرضا عصاره

استاد مشاور: محمدرضا امام جمعه

دانشجو: هادي قرباني، کارشناسي ارشد

دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي - دانشکده علوم انساني - 1392

هدف تحقيق حاضر، تحليل محتواي کتابهاي مطالعات اجتماعي و جامعه شناسي دوره متوسطه بر اساس آراء تربيت اجتماعي نامهي 31 نهج ‏البلاغه مي‌باشد. روش تحقيق در اين پژوهش کاربردي، توصيفي از نوع تحليل محتوا مي باشد. جامعه آماري پژوهش کتابهاي مطالعات اجتماعي و جامعه شناسي دوره متوسطه، در سال تحصيلي 93-92 مي باشد. در اين تحقيق حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب گرديده است و به منظور اعتباريابي ابزار تحقيق و روايي صوري از ديدگاه‌هاي صاحبنظران تعليم و تربيت استفاده شده است و پايايي پژوهش نيز با توجه به فرمول پايايي هولستي محاسبه گرديده که بر اساس اين فرمول، ضريب توافق بين کدگزاران، 94% به دست آمده است. روش جمع ‏آوري اطلاعات، مطالعه و کتابخواني به روش تحليل محتوا بوده و از ابزار تحقيق محقق ساخته استفاده شده است. داده هاي حاصل از تحليل محتوا با استفاده از شاخصهاي آمار توصيفي، فراواني و درصد فراواني مورد تجزيه و تحليل قرارگرفته است. با توجه به سوالات تحقيق که بر اساس هدف تحقيق طراحي گرديده، يافته هاي پژوهش نشان مي دهد که: ميزان توجه محتواي کتابهاي مطالعات اجتماعي و جامعه شناسي دوره متوسطه به آراء تربيت اجتماعي نامه 31 نهج البلاغه، در قسمت متن، فعاليتها، تصاوير و جداول، با ميانگين کلي زير 5 درصد، تاليف گرديده است. که اين درصد در مباحث بسيار مهمي همچون: امر به معروف و نهي از منکر، دوستيابي، همسريابي، شغل مناسب و موارد مشابه، نزديک به صفر و يا حتي صفر مي‌باشد.

استاد راهنما: مرتضي قايمي

استاد مشاور: زهرا افضلي

دانشجو: حسين احمدي سخا، کارشناسي ارشد

ترسل (یا نامه نگاري) ، نوعي از انواع نثر ادبي است که انسان از ديرباز جهت ارتباط با همنوعانش از آن بهره جسته است. بررسي و شناخت ويژگي هاي ترسل در قبل از اسلام و صدر اسلام اين امکان را فراهم مي سازد که خصوصيات فني نامه هاي علي (ع) به عنوان نماد و نمونه ي بارز و عالي، که تا حدودي بيانگر کيفيت ترسل در صدر اسلام است، نيز شناخته شود. از جمله نامه هاي طولاني امام در نهج البلاغه، نامه سي و يکم به امام حسن (ع) است که از جنبه هاي ادبي، اخلاقي، تربيتي، اجتماعي و ... مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در کنار جنبه هاي مذکور، جنبه ي زيبايي و بلاغي نامه، ويژگي مهمي است که علاوه بر قراردادن نامه در جايگاه منحصر به فرد، بيانگر بلاغت و فصاحت علي (ع) است. بررسي و تحليل ويژگي مذکور که شامل زيبايي صور خيال مي شود، مبين ابتکار و نوآوري علي (ع) در بسياري از تصاوير نامه و استفاده ي به غايت مطلوب و به جا از شگردهايي مانند "بيان پارادوکسي " ، "تناقص" و ... در نامه مي باشد و نيز نشان دهنده ی دقت و ظرافت خاصي است که بر تمام تصاوير نامه حاکم است و از طرفي ديگر مبين پويايي و حيات در تصاوير است، به طوري که به خوبي ملموس و مشهود است و نيز نشانگر وجود تراکم تصاويري است که نه تنها هيچ گونه تکلفي در آن ها احساس نمي شود، بلکه تجربه ي ادبي و علمي امام علي (ع) را به زيبايي هر چه تمامتر به خواننده منتقل مي سازد و از جهت ديگر روشن کننده ي شگردهاي ايشان در ارايه ي مضامين عقلي و ارزشي ناب در قالب تصويرپردازي زيبا و ارايه ي اين مضامين در قالبي حسي و القاي آن به مخاطبان جهت نفوذ و تأثير بيش از پيش در آنها و نيل به اهداف والاي نامه از قبيل‌: پندها، حکمت ها ، نويدها، هشدارها و ... مي باشد.