شرح نامه 31 نهج البلاغه: انتقال تجارب

"َفَبَادَرْتُكَ بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّك‏ لِتَسْتَقْبِلَ بِجِدِّ رَأْيِكَ مِنَ الْأَمْرِ مَا قَدْ كَفَاكَ أَهْلُ التَّجَارِبِ بُغْيَتَهُ وَ تَجْرِبَتَهُ فَتَكُونَ قَدْ كُفِيتَ مَئُونَةَ الطَّلَبِ وَ عُوفِيتَ مِنْ عِلَاجِ التَّجْرِبَةِ فَأَتَاكَ مِنْ ذَلِكَ مَا قَدْ كُنَّا نَأْتِيهِ وَ اسْتَبَانَ لَكَ مَا رُبَّمَا أَظْلَمَ عَلَيْنَا مِنْه‏"
"من به ادب آموزى تو شتاب كردم، پیش از آنکه قلب و فکر تو مشغول شود، تا با عزم ثابت در چيزى كه تجربه كنندگان، تو را از تحصيل و تجربه آن بى نياز كرده اند، روى آورى. پس اكنون از زحمت و رنج طلب بى نياز گرديده اى و از بكار بردن تجربه، راحت و آسوده خاطرى و خلاصه از امر ادب و تربيت، چيزى بسوى تو آمده كه ما خود به سوى آن مى رفتيم و براى تو روشن گرديده، چيزى كه چه بسا بر ما، پوشيده و پنهان بود".

آرى اين تفاوت يك مربى سالخورده با نونهالى نورسيده و تازه جوان است. او يك عمر را با سرد و گرمهاى گوناگون و حوادث بيشمار تلخ و شيرين گذارنيده، رنجها برده و براى ديدن نتايج و آثار كارها تلاشها كرده، نكات و ظرائفى را از اينجا و آنجا آموخته و خلاصه با زحمتهاى توان فرسا، اندوخته هاى علمى تجربى فراوانى پيدا كرده است و حالا در سنين بالاى عمر و موقع افول ستاره زندگى، يكجا همه ى آن مطالب و تجربيات را با يك جهان صميميت و دلسوزى و خير خواهى تحت اختيار فرزند يا فرزندان و يا نسل نو خاسته قرار مى دهد. او با هزار رنج و زحمت به اين مطالب دست يافته و خارهاى سر راه را تحمل كرده، و با تن در دادن به مشكلات و قبول ناملائمات بزرگ، اين تجربيات را كسب كرده و رموز و اسرار زندگى سالم و صحيح را اندوخته است.
ولى اين نسل جديد بدون تحمل رنج طلب، بدون نياز به گذشت زمانها و رويداد پيش آمدها عصاره ى يك عمر آن سالخورده و مجموعه ى آموخته ها و تجربه هاى او را در تحت اختيار خود مى بيند. و اكنون بايد انديشيد كه اگر آن سالخورده با آنقدر زحمت و ناراحتى مطالبى سودند و حياتبخش به دست آورده و آنهمه از اندوخته هاى فكرى خود قدردانى مى كند، آيا فرزند و نسل نورس كه بدون رنج و زحمت آنهم مطالب را يكجا در تحت اختيار خود مى بيند چقدر بايد از آن قدر دانى كند؟
ولى متأسفانه غالبا، كسانى که گوهرى را بى رنج و زحمت به دست مى آورند ارزش آن را نمي دانند.
آرى، سخن گفتن و نشست و برخاست و رفت و آمد با پيران روشن ضمير و مربيان صالح به حسب غالب، الهام بخش است، آنان صندوقچه اى از اسرار و احوال گذشتگان و رابط نسل حاضر و موجود با نسل فانى و از دست رفته مى باشند.
__________________________
منبع: به سوى مدينه فاضله، على كريمى جهرمى