شرح نامه 31 نهج البلاغه: خودپسندی

"وَ اعلَم أنّ الإعجابَ ضِدُّ الصَّوابِ وَ آفَةُ الألبابِ"
'بدان كه خودپسندی ضد درستى، و آفت عقلها است'.

از خود راضى بودن و خود را خوب ديدن، ضد درستى است و بلکه خطا است و خلاف رشد و صلاح آدمى مى باشد. بزرگترين آفت عقل همان خودپسندی و اعجاب بنفس است، عقل آدمى بر اثر اعجاب بنفس آفت زده مى شود و از پاى در مى آيد و نورانيت خرد انسانى بر اثر عُجب زائل مى گردد و ظلمات و تاریكى، عقل و فكر و نظر آدمى را فرامى گيرد.
انسان بر اثر عُجب، آنچنان ظلمانى مى شود و به قهقرا مى رود كه در عين نادانى و با وجود آنكه مظهر جهل است، خود را حكيم دوران و مجمع فضائل و كمالات مى بيند و در پى رفع جهل خود برنمى آيد و مجهولات خويش را از رهگذر پرسش و یادگيرى تبديل به معلومات نمى كند.
از امام باقر (عليه السلام) نقل شده كه: دو نفر وارد مسجد شدند يكى عابد و ديگرى فاسق، ولى بيرون رفتند در حالي كه شخص فاسق، مومنى راستين شده بود و آن عابد، فاسق گرديده بود، و اين بدان جهت بود كه عابد، به عبادت خود مى باليد و دلخوش بود و فكرش در اين جهت دور مى زد، ولی انديشه ى فاسق در پشيمانى بر فسقش بود و از خداوند از گناهانى كه انجام داده بود طلب غفران مى كرد.(كافى، ج2 ص314)
و حضرت صادق عليه السلام مى فرمايد: 'مَن دَخَلَهُ العُجبُ هَلَکَ'. كسي كه عجب و خود پسندی در وجودش راه يافت هلاك می شود.(كافى، ج4 ص313)
__________________________
منبع: به سوى مدينه فاضله، على كريمى جهرمى