تجربه

امام على عليه السلام :

الاُمورُ بالتَّجرِبةِ ، الأعْمالُ بالخُبْرةِ .

      كارها به تجربه است، و كردارها به كاردانى.

( غرر الحكم : ۳۶ ، ۳۷ )

امام على عليه السلام :

كُلُّ نَجْدةٍ تَحتاجُ إلى العقلِ ، و كُلُّ مَعونةٍ تَحتاجُ إلى التَّجارِبِ .
هر شجاعتى نيازمند خرد است، و هر كمكى محتاج تجربه.

( بحار الأنوار : ۷۸/۷/۵۹ )

امام على عليه السلام :

التّجارِبُ علمٌ مُستفادٌ .
تجربه ها دانشى اكتسابى اند.

( غرر الحكم : ۱۰۳۶ )

امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزند بزرگوارش ـ فرمود :

 فَبادَرْتُك بِالأَدَبِ قَبْل أَنْ يَقْسوَ قلبُكَ وَ يَشتغِلَ لُبُّكَ لتَستَقْبِلَ بجِدِّ رأيِكَ من الأمرِ ما قَد كَفاكَ أهلُ التَّجارِبِ بُغيَتَهُ و تَجرِبَتَهُ، فتكونَ قد كُفِيتَ مَؤونَةَ الطَّلَبِ و عُوفِيتَ مِن عِلاجِ التَّجرِبَةِ .
 پيش از آن كه دلت سخت و فكرت مشغول گردد به تربيت تو پرداختم تا با انديشه استوارت به امورى كه خداوندانِ تجربه آنها را جسته اند و آزموده اند روى آورى و بدين سان رنج جستجو از تو برداشته شود و از دست زدن به تجربه معاف گردى.

(  تحف العقول : ۷۰ ، شرح نهج البلاغة : ۱۶/۶۶)

امام على عليه السلام :

الأيّامُ تُفيدُ التّجارِبَ .
روزگار، تجربه مى آموزد.

( غرر الحكم : ۳۷۶ )

امام على عليه السلام :

لا تُقْدِمَنَّ على أمرٍ حتّى تَخْبُرَهُ .
تا كارى را نيازموده اى، به آن اقدام مكن.

( غرر الحكم : ۱۰۱۶۹ )

ثمره تجربه

امام على عليه السلام :

ثَمَرةُ التَّجرِبةِ حُسْنُ الاخْتِيارِ .
ثمره تجربه، گزينش نيكوست.

( غرر الحكم : ۴۶۱۷ )

امام على عليه السلام :

التَّجرِبةُ تُثمِرُ الاعْتِبارَ .
تجربه، عبرت آموزى به بار مى آورد.

(  غرر الحكم : ۱۱۰۴)

امام على عليه السلام :

مَن قَلّتْ تَجرِبَتُهُ خُدِعَ ، مَن كَثُرَتْ تَجرِبتُهُ قَلَّتْ غِرَّتُهُ .
هر كه تجربه اش اندك باشد، فريب مى خورَد و هر كه پر تجربه باشد، كمتر فريب مى خورَد.

( غرر الحكم : ۷۸۹۹ - ۸۰۳۸ )

امام على عليه السلام :

مَن لَم يُجَرِّبِ الاُمورَ خُدِعَ .
هر كس امور را تجربه نكند فريب مى خورَد.

( بحار الأنوار : ۷۷/۴۲۰/۴۰ )

امام على عليه السلام :

مَن أحْكَمَ التَّجارِبَ سَلِمَ مِن المَعاطِبِ ، مَن غَنِيَ عَنِ التَّجارِبِ عَمِيَ عنِ العَواقِبِ .
هر كس بدرستى تجربه آموزد از هلاكتها جان سالم به در مى برد و هر كس از تجارب بى نيازى جويد عواقب امور را نمى بيند.

( غرر الحكم : ۸۰۴۰ - ۸۶۸۰ )

امام على عليه السلام :

كفى بالتَّجارِبِ مُؤدِّبا .
تجربه ها بهترين آموزگارند .

( غرر الحكم : ۷۰۱۶ )

امام على عليه السلام :

خَيرُ ما جَرّبْتَ ما وَعَظَكَ .
بهترين تجربه ات آن است كه تو را پند دهد.

( بحار الأنوار : ۷۷/۲۰۸/۱ )

امام على عليه السلام :

في كُلِّ تَجرِبةٍ مَوعِظَةٌ .
در هر تجربه اى پند و اندرزى است.

( غرر الحكم : ۶۴۶۰ )

امام على عليه السلام :

رأيُ الرّجُلِ على قَدْرِ تَجرِبَتِهِ .
انديشه مرد به اندازه تجربه اوست.

( غرر الحكم : ۵۴۲۶ )

امام على عليه السلام :

الظَّفَرُ بالحَزْمِ ، و الحَزْمُ بالتّجارِبِ .
پيروزى با دورانديشى به دست مى آيد؛ و دور انديشى با تجارب .

( غرر الحكم : ۴۲ )

امام على عليه السلام :

مَن حَفِظَ التَّجارِبَ أصابَتْ أفعالُـهُ .
هر كه تجربه اندوزد درست كار مى كند.

( غرر الحكم : ۹۱۸۰ )

امام صادق عليه السلام :

لا يَطْمَعنَّ ··· القليلُ التَّجرِبةِ المُعْجَبُ برأيِهِ في رِئاسةٍ .
··· شخص كم تجربه خود رأى، هرگز نبايد به هيچ رياستى طمع بندد.

( الخصال : ۴۳۴/۲۰ )

تجربه و خِرَد

امام على عليه السلام :

العَقلُ غَريزةٌ تَزيدُ بالعِلْمِ و التَّجارِبِ .
خرد قريحه اى است كه با دانش و تجارب زياد مى شود.
( غرر الحكم : ۱۷۱۷ )

امام على عليه السلام :

العَقلُ حِفْظُ التَّجارِبِ .
خرد، اندوختن تجربه هاست.

( غرر الحكم : ۶۷۳ )

امام على عليه السلام :

حِفْظُ التَّجارِبِ رأسُ العَقلِ .
اندوختن تجارب ريشه خرد است.

( غرر الحكم : ۴۹۱۶ )

امام على عليه السلام :

لولا التَّجارِبُ عَمِيَتِ المَذاهبُ، و في التَّجارِبِ عِلمٌ مُسْتَأنَفٌ .
اگر تجربه ها نبود ، راهها پوشيده مى ماند. و در تجربه [كردن]هاست كه دانش جديد به دست مى آيد .

(  بحار الأنوار : ۷۱/۳۴۲/۱۵ )

امام على عليه السلام :

العاقلُ مَن وعَظَتْهُ التَّجارِبُ .
خردمند كسى است كه تجربه ها او را پند دهد.

( تحف العقول : ۸۵ )

امام على عليه السلام :

التَّجارِبُ لا تَنْقَضي ، و العاقِلُ مِنها في زِيادَةٍ .
تجربه ها را پايانى نيست و خردمند همواره بر تجربه هاى خويش مى افزايد.

( غرر الحكم : ۱۵۴۳ )

امام حسين عليه السلام :

العِلمُ لِقاحُ المَعرفةِ ، و طُولُ التّجارِبِ زِيادَةٌ في العَقلِ .
دانش، بارور كننده شناخت است و تجربه هاى زياد، افزاينده خرد .
( أعلام الدين : ۲۹۸ )

منبع: میزان الحکمه، جلد دوم.

 مجموعه حدیث درباره تجربه (+پوستر)