شرح زیارت اربعین: فراز سی و پنجم / اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاهُ

شرح زیارت اربعین: فراز سی و پنجم / اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاهُ

۲۶ مرداد ۱۴۰۲ 0 اهل بیت علیهم السلام

فراز سی و پنجم: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ»:(خدایا همانا من تو را شاهد می گیرم که من دوستم با آن که او را (حسین علیه السلام ) دوست بدارد و دشمنم با آن که او را دشمن دارد).

در این فراز از زیارت، زائر امام حسین علیه السلام خداوند را ناظر و شاهد می گیرد، بر اینکه ملاک در دوستی و دشمنیش با افراد، دوستی و دشمنی آنها با امام است، یعنی اگر کسی یا کسانی می خواهند، دوست و رفیق من باشند، در صورتی که امام علیه السلام را دوست داشته باشند، این اجازه را دارند، و اگر امام علیه السلام را دوست نداشته باشند یا نعوذ بالله دشمن حضرت علیه السلام باشند، هرگز اجازه دوستی و رفاقت با من را ندارند، اگر چه اظهار دوستی و محبّتشان به من زیاد باشد، پر واضح است، محبّت و دوستی با کسی که با امام رئوف علیه السلام سر دوستی ندارد یا دشمن است (امامی که برای انسان حکم یک پدر دلسوز و مهربان را دارد) کاملاً خطا و اشتباه است، مگر می شود، کسی پدر انسان را دوست نداشته باشد یا با او دشمن باشد و انسان با او طرح دوستی و رفاقت داشته باشد، کسی که به پدر مهربان رحم نمی کند، حتماً به فرزند هم رحم نخواهد کرد.
در زیارت جامعه آمده است:
«سَعِدَ مَنْ وَالاکُمْ وَ هَلَکَ مَنْ عَادَاکُمْ»
(کسی که با شما دوستی کند، سعادتمند است و کسی که با شما دشمنی کند، هلاک می شود).
در جای دیگری از زیارت آمده است:
«وَ مَنْ أَحَبَّکُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَکُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّهَ»
(کسی که با شما دوستی کند با خدا دوستی کرده است و کسی که با شما دشمنی کند با خدا دشمنی کرده است).
چگونه می شود با کسی که در معرض هلاکت و نابودی است و دشمن خداست دوست بود، معلوم است که دوستی با چنین شخصی جز هلاکت چیزی به دنبال نخواهد داشت. در حدیثی، رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم وضعیت دوستان و دشمنان اهل بیتش علیهم السلام را چنین توصیف می کند:
«مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مَغْفُوراً لَهُ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ تَائِباً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مُؤْمِناً مُسْتَکْمِلَ الْإِیمَانِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ بَشَّرَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ بِالْجَنَّهِ ثُمَّ مُنْکَرٌ وَ نَکِیرٌ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ یُزَفُّ إِلَی الْجَنَّهِ کَمَا تُزَفُّ الْعَرُوسُ إِلَی بَیْتِ زَوْجِهَا أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ جَعَلَ اللَّهُ زُوَّارَ قَبْرِهِ الْمَلَائِکَهَ بِالرَّحْمَهِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ عَلَی السُّنَّهِ وَ الْجَمَاعَهِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَکْتُوباً بَیْنَ عَیْنَیْهِ آیِسٌ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ لَمْ یَشَمَّ رَائِحَهَ الْجَنَّهِ»(1)
(آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، شهید مرده است. آگاه باشید: که هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، آمرزیده از دنیا رفته است. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، توبه کرده مرده است. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، با ایمان کامل مرده است. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، فرشته مرگ سپس نکیر و منکر (دو فرشته مأمور سؤال در قبر) او را به بهشت بشارت دهند. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، همانگونه که عروس به خانه شوهرش برده می شود به سوی بهشت برده می شود. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، خدا زیارت کنندگان قبر او را فرشتگان رحمت قرار می دهد. آگاه باشید: هر کس با محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، بر سنّت (پیامبر) و جماعت (اهل حقّ) مرده است. آگاه باشید: هر کس با دشمنی آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، روز قیامت در حالی محشور می شود که میان دو چشم او این عبارت ثبت شده است: نا امید از رحمت خدا. آگاه باشید: هر کس با دشمنی آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا برود، بوی بهشت را استشمام نمی کند).
 
از امام باقر علیه السلام سؤال شد، معرفت و شناخت خدا چیست، حضرت علیه السلام فرمودند:
«یُصَدِّقُ اللَّهَ وَ یُصَدِّقُ مُحَمَّداً رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وسلم فِی مُوَالاهِ عَلِیٍّ وَ الِایتِمَامِ بِهِ وَ بِأَئِمَّهِ الْهُدَی مِنْ بَعْدِهِ وَ الْبَرَاءَهُ إِلَی اللَّهِ مِنْ عَدُوِّهِمْ»(۲)
(تصدیق خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و دوستی امام علی علیه السلام و اهل بیت صلی الله علیه و آله وسلم و پیروی از امیرالمؤمنین علیه السلام و ائمه هدی صلی الله علیه و آله وسلم و بیزاری جستن از دشمنانشان به سوی خدا).
بنابراین باید با دشمنان اهل بیت علیهم السلام دشمن بود، نه دوست، چرا که آنها اهل آتش هستند و صلاحیّت دوستی را ندارند.
چنانچه امام صادق علیه السلام فرمودند:
«إِنَّ النَّاصِبَ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ لَا یُبَالِی صَامَ أَمْ صَلَّی زَنَی أَمْ سَرَقَ إِنَّهُ فِی النَّارِ إِنَّهُ فِی النَّارِ»(۳)
( همانا دشمن ما اهل بیت علیهم السلام تفاوتی نمی کند که نماز بخواند و روزه بگیرد و یا زنا و دزدی کند، او در هر صورت در آتش است).
امام صادق علیه السلام فرمودند:
«عَدُوُّنَا أَصْلُ کُلِّ شَرٍّ وَ مِنْ فُرُوعِهِمْ کُلُّ قَبِیحٍ وَ فَاحِشَهٍ»(۴)
(دشمنی با ماست ریشه هر شرّ و تباهی و از شاخه­های آن زشتی و هرزگی است).
این ملاک دوستی و دشمنی با افراد را رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم به ما آموختند، زیرا نبی اکرم صلی الله علیه و آله وسلم به امیرالمؤمنین علیه السلام و فاطمه و حسن علیه السلام و حسین علیه السلام نگاه کردند و فرمودند:
«أَنَا حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ وَ سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ»(۵)
(هر که با شما بجنگد، من با او می جنگم و هر کس با شما در صلح و آشتی باشد، من با او در سازش و آشتی باشم).
علی بن موسی الرضا علیهما السلام فرمودند:
«مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَنْظُرَ إِلَی اللَّهِ بِغَیْرِ حِجَابٍ وَ یَنْظُرَ اللَّهُ إِلَیْهِ بِغَیْرِ حِجَابٍ فَلْیَتَوَلَّ آلَ مُحَمَّدٍ وَ لِیَتَبَرَّأْ»(۶)
(شخصی که دوست دارد، خداوند آشکارا به او نظر افکند و او هم بدون مانع خدا را مشاهده کند، اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را دوست داشته باشد و بیزار از دشمنان آنها باشد).
 
طبق این حدیث شریف و احادیث دیگر، ما مأمور هستیم، از دشمنان اهل بیت علیهم السلام دوری جوئیم نه اینکه با آنها دوست باشیم. خوشا به حال کسانی که ملاک دوستی و دشمنی آنها با افراد محبّت و دشمنی اهل بیت علیهم السلام است، چرا که فردای قیامت شفاعت فاطمه زهرا شامل آنها خواهد شد، چنانچه از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است، فاطمه زهرا فردای قیامت می گوید:
«إِلَهِی وَ سَیِّدِی ذُرِّیَّتِی وَ شِیعَتِی وَ شِیعَهَ ذُرِّیَّتِی وَ مُحِبِّیَّ وَ مُحِبِّی ذُرِّیَّتِی فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ أَیْنَ ذُرِّیَّهُ فَاطِمَهَ وَ شِیعَتُهَا وَ مُحِبُّوهَا وَ مُحِبُّو ذُرِّیَّتِهَا فَیُقْبِلُونَ وَ قَدْ أَحَاطَ بِهِمْ مَلَائِکَهُ الرَّحْمَهِ فَتَقْدُمُهُمْ فَاطِمَهُ علیه السلام حَتَّی تُدْخِلَهُمُ الْجَنَّهَ»(۷)
(معبودم و سید و آقایم! فرزندانم و شیعیانم و شیعیان فرزندانم و دوستدارانم و دوستداران فرزندانم پس در آن هنگام از سوی خداوند جلّ جلاله نداء شود، کجایند فرزندان فاطمه و شیعیان و دوستان فاطمه و دوستان دوستان فرزندان فاطمه در حالی که ملائکه رحمت پروردگار آنها را احاطه کرده باشند، می آیند پس فاطمه زهرا جلو می رود تا ایشان را داخل بهشت کند)
. در زیارت عاشورا زائر امام حسین علیه السلام خطاب به ایشان عرض می کند:
«إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ وَ وَلِیُّ لِمَنْ وَالاکُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاکُمْ»
(من با کسانی که با شما در صلح هستند در صلح بوده و با آنان که با شما در جنگ هستند، در جنگ هستم و کسی که شما را دوست دارد دوستش دارم، و با آنان که با شما دشمنی دارند دشمن می باشم).
«بِأَبِی انْتَ وَ أُمِّی یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ»
(پدر و مادرم به فدای تو باد ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم ).
حضرت آیت الله حاج شیخ عباسعلی ادیبمی فرماید: تفدیه(۸) نوعی از تحیّت و اظهار انکسار است، که انسان در مقابل شخص بزرگ، اظهار خضوع را به درجه ای می رساند که محبوب ترین اشیاء مانند پدر و مادر و جان را نثار می نماید(۹). این نوع تحیّت در ثواب، افضل از بعضی اعمال است زیرا که اقرب به خلوص است.
در زیارت وارث می خوانیم:
«بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ»
(پدر و مادرم به فدای تو ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم ، پدر و مادرم به فدای تو ای ابا عبدالله علیه السلام ).
در طول تاریخ بعضی از نزاع­ها بخاطر این بوده که کسی یا کسانی بر پدر و مادر شخصی توهینی یا بی احترامی کرده اند و این نشان می دهد که پدر و مادر تا چه اندازه محبوب افراد هستند، حال، زائر با این جمله «بِأَبِی انْتَ وَ أُمِّی یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ» نهایت معرفت و محبتش را به امام علیه السلام اعلام می کند که جایگاه شما آنقدر رفیع و بزرگ و مهّم است که من مهّم ترین و عزیزترین­ها را فدای شما می کنم.
 

پی نوشت ها:

۱ . بحارالأنوار، ج27، ص111.
۲ . همان، ص57.
۳ . همان، ص235.
۴ . الکافی، ج8، ص243.
۵. بحارالأنوار، ج22، ص286.
۶ . همان، ج27، ص90.
۷ . همان، ج43، ص219.
۸ . فدا کردن.
۹ . در کتاب وظائف شیعه، ص 196.
منبع: شرح زیارت اربعین: سیدمحمود شکیبااصفهانی/قم: عطر عترت،1396

 

کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث