شرح زیارت اربعین: فراز سی و نهم / وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّهَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَهُ التَّقْوَی

«ائمه» جمع امام و امام به معنای پیشوا و رهبر، رئیس، متولّی امور کسی که از وی پیروی کنند و یا به او اقتدا نمایند. «اعلام» جمع علم و «علم» به معنی نشانه، راه و پرچم است. «هُدی» به معنی هدایت و راهنما می باشد. «عروه» به معنی دستگیره و ریسمان می باشد. «وثقی» به معنی مورد اعتماد و محکم می باشد. «حجّت» به معنی دلیل، برهان و غلبه است، «حجّت» دلیلی است که مقصود را روشن می کند. در این فراز از زیارت زائر امام حسین علیه السلام به مطالب دیگری اقرار می کند، که این خود دلالت بر معرفت بیشتر او نسبت امام علیه السلام و فرزندان او می باشد.

در قرآن کریم آمده است:

کلمه در اینجا به معنی روح است، یعنی خداوند روح تقوا را بر دل های آنها افکند و ملازم و همراهشان ساخت، چنانکه در قرآن کریم درباره عیسی علیه السلام می فرماید:

در یکی از خطبه های پیغمبر گرامی صلی الله علیه و آله وسلم می خوانیم:

شبیه همین معنی از امام علی بن موسی الرضا علیهما السلام نیز نقل شده است که فرمودند:

بنابراین امام حسین علیه السلام و فرزندانش روح تقوا هستند، به این معنی که اگر کسی ادعای تقوا کند و اعتقاد به به ائمه اطهار علیهم السلام اعتقاد نداشته باشد، در حقیقت تقوا ندارد و از متقّین حساب نخواهد شد. جسم بی روح ارزش ندارد، چرا که کاری از او ساخته نیست، نقل می کنند، عربی در بیابان شترش روی زمین افتاد و مُرد، او اطراف شتر راه می رفت و به او نگاه می کرد و می گفت: تو که پایت سالم است، دستت سالم است، گوش و چشمت سالم است، چرا حرکت نمی کنی، با خود گفت تو همه چیز داری ولی روح نداری که حرکت کنی.

در روایت آمده کسی که سال ها عبادت خدا کند، این هم در بهترین مکان یعنی مکه، کنار خانه خدا بین صفا و مروه و در این حال بمیرد ولی ولایت ما اهل بیت علیهم السلام را نداشته باشد، نه تنها از عبادتش بهره مند نمی شود، بلکه با سر او را داخل دوزخ می کنند. مطلب دیگر اینکه ائمه اطهار علیهم السلام از فرزندان و نسل امام حسین علیه السلام می باشند، که خداوند در عوض شهادت امام حسین علیه السلام ، امامان را در نسل او قرار داد.

و نباید در هیچکدام از امامان از نسل حسین علیه السلام شک داشته باشیم. رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در خطبه غدیر فرمودند:

«عَلَم» آن نشان و پرچمی است، که در بین راه نصب می شود، تا مسافر راه را گم نکند و درست و دقیق به مقصد برسد. همه ما مردم مسافر هستیم و مقصد، قرب به خدا می باشد. برای رسیدن به مقصد چاره ای نیست جز بهره گرفتن از امامان، بهره مند شدن از سنّت و قول و فعل آنها، اگر انسان از زندگی آنها الگو بگیرد، به هدایت الهی نائل خواهد شد. خوشا به حال کسانی که در این مسیر پیوسته به نشانه های هدایت چشم دوخته تا مبادا گمراه شوند، مانند سلمان، ابوذر، مقداد، جابر بن عبدالله انصاری و هزاران نفر دیگر. ائمه اطهار علیهم السلام نه تنها «اعلام الهدی»، نشانه های هدایت هستند بلکه دستگیره محکم و مورد اعتماد انسان ها هم می باشند. یعنی آنها فقط راه را به انسان نشان نمی دهند بلکه به مطلوب و مقصود هم انسان ها را می رسانند. البته به شرط این که به این دستگیره محکم چنگ زنند و از آنها جدا نشوند.

۱ . فتح، 26.

۲ . نساء، 171.