مشارکت در احادیث

مشاركت

امام علی علیه السلام:

الشِّركَةُ في المُلكِ تُؤَدِّي إلى الاِضطِرابِ ، الشِّركَةُ في الرَّأيِ تُؤَدِّي إلى الصَّوابِ .
مشاركت در امر كشوردارى به آشفتگى مى انجامد، مشاركت در رأى (مشورت) به يافتن انديشه درست .

( غرر الحكم : ۱۹۴۱ ـ ۱۹۴۲ )

آنچه مسلمانان در آن با هم شريكند

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

المسلمونَ شُرَكاءُ في ثلاثٍ : في الماءِ و الكَلَأِ و النارِ .
مسلمانان در سه چيز شريكند : در آب و مرتع و آتش (سوخت) .

( كنز العمّال : ۹۶۳۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 ثلاثٌ لا يُمنَعنَ : الماءُ و الكَلَأُ و النارُ .
 سه چيز همگانى است : آب و مرتع و آتش (سوخت) .

(  كنز العمّال : ۹۶۳۶)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن مَنَعَ فَضلَ ماءٍ أو كَلَأٍ مَنَعَهُ اللّه ُ فَضلَهُ يومَ القيامةِ .
 هركه جلو استفاده ديگران از زيادى آب يا مرتع را بگيرد خداوند در روز قيامت فضل خود را از او باز مى دارد .

(  كنز العمّال : ۹۶۴۱)

امام على عليه السلام :

لا يَحِلُّ مَنعُ المِلحِ و النارِ .
 ندادنِ نمك و آتش، روا نيست .

( الكافي : ۵/۳۰۸/۱۹  )

الكافى ـ به نقل از أبان ـ : امام صادق عليه السلام فرمود :

 نَهى رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله عن النِّطافِ و الأربِعاءِ ، قال : و الأربِعاءُ أن يُسَنِّيَ مُسَنّاةً فَيَحمِلَ الماءَ فَيَستَقِيَ به الأرضَ ثمّ يَستَغنِيَ عنه ، فقال : لا تَبِعْهُ و لكن أعِرْهُ جارَكَ ، و النِّطافُ أن يكونَ له الشِّربُ فَيَستَغنِيَ عنه فيقولَ : لا تَبِعْهُ ، و لكِن أعِرْهُ أخاكَ أو جارَكَ .
رسول خدا صلى الله عليه و آله از نطاف .و اربعاء .نهى فرمود . امام عليه السلام فرمود : اربعاء اين است كه كسى سيل بند درست كند و از آب جمع شده در پشت بند ، زمين خود را آبيارى كند و نيازى به بقيه آب نداشته باشد . حضرت فرمود : مازاد آب را نفروش بلكه به همسايه ات عاريه بده . و نطاف اين است كه كسى حقّابه اى داشته باشد و از آن بى نياز شود ، مى فرمايد : آن را نفروش بلكه به برادر يا همسايه ات عاريه بده .

( الكافي : ۵/۲۷۷/۲ )

امام صادق عليه السلام :

 قَضى رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بَينَ أهلِ المَدينَةِ في مَشارِبِ النَّخلِ أنّهُ لا يُمنَعُ نَفعُ الشَّيْءِ ، و قَضى صلى الله عليه و آله بينَ أهلِ البادِيَةِ أنّهُ لا يُمنَعُ فَضلُ ماءٍ لِيُمنَعَ به فَضلُ كَلَأٍ ، و قالَ: لا ضَرَرَ و لا ضِرارَ .
رسول خدا درباره آب نخلستانها، ميان مردم مدينه چنين حكم فرمود كه نبايد اضافه چيزى را از ديگران منع كرد ، و در ميان باديه نشينان چنين حكم فرمود كه براى جلوگيرى [استفاده ديگران] از زيادى مرتع نبايد جلو استفاده آنها را از زيادى آب گرفت و فرمود صلى الله عليه و آله : زيان رساندن به يكديگر ممنوع است .

(الكافي : ۵/۲۹۴/۶ )

امام كاظم عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از حكم آب درّه ها ـ فرمود :

إنّ المُسلِمِينَ شُرَكاءُ في الماءِ و النارِ و الكَلَأِ .
مسلمانان در آب و آتش و مرتع شريك هستند .

( تهذيب الأحكام : ۷/۱۴۶/۶۴۸ )

كتاب من لا يحضره الفقيه :

قَضى عليه السلام .حديث في أهلِ البَوادِي أن لا يَمنَعُوا فَضلَ ماءٍ ، و لا يَبِيعُوا فَضلَ الكَلَأِ .
آن حضرت درباره باديه نشينان چنين حكم فرمود كه زيادى آب را از ديگران منع نكنند و زيادى مرتع را نفروشند .

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/ ۲۳۸/۳۸۷۲ )

حقّ شفعه در شراكت

امام صادق عليه السلام : رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره شركاى در زمين و خانه، حكم به شفعه .حديث داد و فرمود :

 لا ضَرَرَ و لا ضِرارَ ، و قالَ : إذا رُفَّتِ الاُرَفُ و حُدَّتِ الحُدودُ فلا شُفعَةَ .*
 ضرر و زيان زدن به يكديگر ممنوع است و فرمود : زمانى كه حدود اراضى و خانه ها مشخص شد (از يكديگر تفكيك شدند و از حالت مشاع در آمدند) ديگر حقّ شفعه وجود ندارد .

شريك شايسته

امام على عليه السلام :

شارِكُوا الذينَ قد أقبَلَ علَيهِمُ الرِّزقُ ؛ فإنّهُ أخلَقُ لِلغِنى و أجدَرُ بِإقبالِ الحَظِّ .
با كسانى شريك شويد كه روزى به آنان روى آورده است ؛ زيرا اين اقدام به ثروتمندى نزديكتر و براى خوشبختى مناسب تر است .

(شرح نهج البلاغة : ۱۹/۵۷ )

امام على عليه السلام :

 شارِكُوا الذي قد أقبَلَ علَيهِ الرِّزقُ؛ فإنّهُ أخلَقُ لِلغِنى و أجدَرُ بِإقبالِ الحَظِّ علَيهِ .
با كسى كه روزى به او رو آورده است، شريك شويد ؛ زيرا او به توانگر شدن سزاوارتر، و به روى آوردن خوشبختى، شايسته تر است .

(  نهج البلاغة : الحكمة ۲۳۰ )

شركاى انسان

امام على عليه السلام :

 لِكُلِّ امرِئٍ في مالِهِ شَرِيكانِ : الوارِثُ و الحَوادِثُ .
 هر انسانى در مال خود دو شريك دارد : وارث و حوادث .

( نهج البلاغة : الحكمة ۳۳۵ )

میزان الحکمه،جلد پنجم.