بدی در احادیث
۲۱ اسفند ۱۳۹۳ 0 اهل بیت علیهم السلامعناوین
معيار خوب و بد
امام على عليه السلام :
ما خَيرٌ بِخَيرٍ بَعدَهُ النارُ ، و ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعدَهُ الجَنَّةُ ، و كُلُّ نَعيمٍ دُونَ الجَنَّةِ فهُو مَحقورٌ ، و كُلُّ بَلاءٍ دُونَ النارِ عافِيَةٌ
آن خوبى كه در پى آن آتش باشد ، خوب نيست و آن بدى كه به دنبالش بهشت باشد ، بد نيست . هر نعمتى در قياس با بهشت ناچيز است و هر رنج و بلايى در مقابل دوزخ عافيت است .
امام على عليه السلام :
ما خَيرُ خَيرٍ لا يُنالُ إلاّ بِشَرٍّ ، و يُسرٍ لا يُنالُ إلاّ بِعُسرٍ؟! .
خيرى كه جز با شرّ به دست نيايد ، چه خيرى است!؟ و آسايشى كه جز با سختى حاصل نشود چه آسايشى؟!
امام على عليه السلام :
إنّ اللّه َ سبحانَهُ أنزَلَ كِتابا هادِيَا بَيَّنَ فيه الخَيرَ و الشَّرَّ ، فَخُذُوا نَهجَ الخَيرِ تَهتَدُوا ، و اصدِفُوا عَن سَمْتِ الشَّرِّ تَقصِدُوا .
خداوند سبحان كتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت . پس راه خوبى را پيش گيريد تا هدايت شويد و از راه بدى دورى جوييد تا به مقصد برسيد .
بدترين مردم
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ الناسِ مَن باعَ آخِرَتَهُ بِدُنياهُ،و شَرٌّ مِن ذلك مَن باعَ آخِرَتَهُ بدنيا غَيرِهِ .
بدترين مردم كسى است كه آخرتش را به دنيايش بفروشد و بدتر از او كسى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگران بفروشد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ الناسِ عندَ اللّه ِ يَومَ القِيامَةِ الذين يُكرَمُونَ اتِّقاءَ شَرِّهِم .
روز قيامت ، بدترين مردم در پيشگاه خدا ، كسانى هستند كه مردم از ترس گزندشان به آنها احترام بگذارند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ الناسِ فاسِقٌ قَرَأ كتابَ اللّه ِ و تَفَقَّهَ في دِينِ اللّه ِ ، ثُمّ بَذَلَ نَفسَهُ لِفاجِرٍ إذا نَشِطَ تَفَكَّهَ بِقِراءَتِهِ و مُحادَثَتِهِ ، فَيَطبَعُ اللّه ُ على قلبِ القائلِ و المُستَمِعِ .
بدترين مردم ، فاسقى است كه كتاب خدا را خوانده و در دين خدا عالم و فقيه شده سپس خود را در اختيار فردى فاجر مى گذارد كه چون سرخوش مى شود قرآن خواندن و گفت و گوى با او را وسيله شوخى و سرگرمى خويش قرار مى دهد . پس ، خداوند بر دل گوينده و شنونده مُهر مى زند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ شَرَّ الناسِ عِندَ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ يَومَ القِيامَةِ عالِمٌ لا يُنتَفَعُ بِعِلمِهِ .
روز قيامت بدترين مردم در پيشگاه خداوند عزّ و جلّ عالمى است كه از علمش سودى نبرد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به معاذ ـ فرمود :
أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرِّ الناسِ ؟! : مَن أكَلَ وَحدَهُ ، و مَنَعَ رِفدَهُ ، و سافَرَ وَحدَهُ ، و ضَرَبَ عَبدَهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن يُبغِضُ الناسَ و يُبغِضُونَهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن يُخشى شَرُّهُ و لا يُرجى خَيرُهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن باعَ آخِرَتَهُ بدُنيا غَيرِهِ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا؟! : مَن أكَلَ الدُّنيا بالدِّينِ .
آيا تو را از بدترين فرد مردم خبر ندهم؟ كسى كه تنها بخورد ، داد و دَهِش نكند ، تنها سفر كند، و بنده اش را بزند . آيا بدتر از اين را به تو نشناسانم؟ كسى كه مردم را دشمن دارد و مردم نيز او را دشمن دارند . آيا بدتر از اين را به تو معرفى نكنم؟ كسى كه بيم شرّش برود و به خيرش اميدى نرود . آيا تو را به بدتر از اين آگاه نكنم؟ كسى كه آخرت خود را براى دنياى ديگرى بفروشد . آيا بدتر از اين را به تو معرفى نكنم؟ كسى كه از راه دين، دنياطلبى كند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مِن شَرِّ الناسِ عِندَ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ يَومَ القيامَةِ ذُو الوَجهَينِ .
در روز قيامت يكى از بدترين مردمان نزد خداوند عزّ و جلّ آدم دو روست .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين سؤال كه بدترينْ مردم چه كسانى هستند ـ فرمود :
العُلَماءُ إذا فَسَدُوا .
علما ، هر گاه كه فاسد شوند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ مِن أشَرِّ الناسِ مَنزِلَةً عِندَ اللّه ِ يَومَ القِيامَةِ عَبدا أذهَبَ آخِرَتَهُ بِدُنيا غَيرِهِ .
روز قيامت يكى از كسانى كه بدترين منزلت را در پيشگاه خداوند دارد، بنده اى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگران از دست دهد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ مِن شَرِّ عِبادِ اللّه ِ مَن تَكرَهُ مُجالَسَتَهُ لِفُحشِهِ .
يكى از بدترين بندگان خدا كسى است كه بر اثر بد زبانى، كسى رغبت به همنشينى با او نمى كند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ الرِّجالِ مَن كانَ سَريعَ الغَضَبِ بَطِيءَ الرِّضاء .
بدترين مردان كسى است كه زود به خشم مى آيد و دير خشنود مى شود .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ مِن شِرارِ الناسِ رَجُلٌ فاجِرٌ جَرِيءٌ ، يَقرَأُ كتابَ اللّه ِ تعالى لا يَرعَوِي إلى شَيْءٍ مِنهُ .
يكى از بدترين مردمان ، مردِ فاجر و گستاخى است كه كتاب خداوند متعال را مى خواند و از هيچ چيز آن پند نمى گيرد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شِرارُ الناسِ الذين يَشتَرُونَ الناسَ و يَبِيعُونَهُم .
بدترين مردمان كسانى هستند كه در كار خريد و فروش انسانند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شِرارُ اُمَّتي الذين غُذُوا بِالنَّعيمِ و نَبَتَتْ علَيهِ أجسامُهُم .
بدترين افراد امّت من ناز پروردگانِ نعمت اند كه تنهايشان بر اثر [بهره مند دائم از] نعمت، فَربه شده است .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شِرارُ الناسِ شِرارُ العُلَماءِ في الناسِ .
بدترين مردم ، بدترين عالمان در ميان مردمند .
امام على عليه السلام :
إنّ شَرَّ الناسِ عندَ اللّه ِ إمامٌ جائرٌ ضَلَّ و ضُلَّ بِهِ .
بدترين مردم نزد خدا ، پيشواى ستمگرى است كه گمراه و گمراه كننده باشد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَتَّقِيهِ الناسُ مَخافَةَ شَرِّهِ
بدترين مردم كسى است كه مردم از ترس شرارت او ، از وى پرهيز كنند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَظلِمُ الناسَ .
بدترين مردم كسى است كه به مردم ستم كند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَغُشُّ الناسَ .
بدترين مردم كسى است كه با مردم دغلكارى كند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يَقبَلُ العُذرَ و لا يُقِيلُ الذَّنبَ
بدترين مردم كسى است كه عذر نپذيرد ، و از خطا نگذرد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يُبالي أن يَراهُ الناسُ مُسِيئا .
بدترين مردم كسى است كه برايش مهم نباشد مردم او را بدكار بدانند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يَشكُرُ النِّعمَةَ ، و لا يَرعى الحُرمَةَ .
بدترين مردم كسى است كه شكر نعمت نگزارد و حرمت ديگران را پاس ندارد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن سَعى بالإخوانِ ، و نَسِيَ الإحسانَ .
بدترين مردمان كسى است كه از برادران [خود ]بدگويى كند و احسان (خوبى) را از ياد برد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يُرجى خَيرُهُ ، و لا يُؤمَنُ شَرُّهُ .
بدترين مردم كسى است كه به خيرش اميدى نرود و از شرّش ايمنى نباشد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يَعتَقِدُ الأمانَةَ ، و لا يَجتَنِبُ الخِيانَةَ .
بدترين مردمان كسى است كه به امانتدارى پايبند نباشد و از خيانت پرهيز نكند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يَعفُو عَنِ الزَّلَّةِ ، و لا يَستُرُ العَورَةَ .
بدترين مردم كسى است كه لغزش را نمى بخشد و عيب پوشى نمى كند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يُعِينُ على المَظلومِ .
بدترين مردم كسى است كه عليه مظلوم كمك مى كند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَنِ ادَّرَعَ اللُّؤمَ و نَصَرَ الظَّلومَ .
بدترين مردم كسى است كه زره پستى پوشد و ستمكار را يارى رساند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن كانَ مُتَتَبِّعا لِعُيوبِ الناسِ عَمِيّا لِمَعايِبهِ .
بدترين مردمان كسى است كه عيب جوى مردم باشد و عيبهاى خويش را نبيند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَبتَغِي الغَوائلَ للناسِ .
بدترين مردم كسى است كه بدخواه مردم باشد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَخشَى الناسَ في رَبِّهِ ، و لا يَخشَى رَبَّهُ في الناسِ .
بدترين مردم كسى است كه در كار پروردگارش، از مردم بترسد و در كار مردم، از پروردگارش نترسد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن لا يَثِقُ بِأحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ، و لا يَثِقُ بهِ أحَدٌ لِسُوءِ فِعلِهِ .
بدترين مردم كسى است كه به سبب بدبينى، به هيچ كس اعتماد نكند و به سبب بد كرداريش، كسى به او اعتماد نورزد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن يَرى أنّهُ خَيرُهُم .
بدترين مردم كسى است كه خود را بهترين مردم پندارد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ الطَّويلُ الأمَلِ السَّيِّءُ العَمَلِ .
بدترين مردم كسى است كه آرزويش دراز و كردارش بد باشد .
امام على عليه السلام :
شَرُّ الناسِ مَن كافى على الجَميلِ بالقَبيحِ .
بدترين مردم كسى است كه پاداش خوبى را به بدى دهد .
امام صادق عليه السلام ـ به نقل از از پدرانش عليهم السلام ـ : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
شَرُّ الناسِ المُثَلِّثُ ، قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ، و ما المُثلِّثُ ؟ قالَ : الذي يَسعى بأخِيهِ إلى السُّلطانِ ، فَيُهلِكُ نَفسَهُ ، و يُهلِكُ أخاهُ ، و يُهلِكُ السلطانَ
بدترين مردم «مثلِّث» است . عرض شد : اى رسول خدا! «مثلِّث» كيست ؟ حضرت فرمود : كسى كه از برادر خود نزد حاكم سعايت مى كند و در نتيجه ، هم خودش، هم برادرش و هم حاكم را به ورطه هلاكت اندازد.
امام صادق عليه السلام به نقل از نياكان خود عليهم السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرِّ الناسِ ؟ قالوا : بَلى يا رسولَ اللّه ِ . قالَ : مَن أبغضَ الناسَ و أبغَضَهُ الناسُ ، ثُمّ قالَ : أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِن هذا ؟ قالوا: بلى يا رسولَ اللّه ِ. قالَ: الذي لا يُقِيلُ عَثرَةً، و لا يَقبَلُ مَعذِرَةٍ ، و لا يَغفِرُ ذَنبا . ثُمّ قالَ : أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِن هذا ؟ قالوا : بلى يا رسولَ اللّه ِ . قالَ : مَن لا يُؤمَنُ شَرُّهُ و لا يُرجى خَيرُهُ .
آيا شما را از بدترين افراد مردم خبر ندهم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا . فرمود : كسى كه مردم را دشمن بدارد و مردم نيز او را دشمن بدارند . سپس فرمود : آيا بدتر از اين را به شما معرفى نكنم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا ، فرمود : كسى كه از لغزشى در نمى گذرد و پوزشى را نمى پذيرد و گناهى را نمى بخشد . سپس فرمود : آيا شما را به بدتر از اين فرد آگاه نسازم؟ عرض كردند : چرا، اى رسول خدا . فرمود : كسى كه نه از شرّش ايمنى هست و نه به خيرش اميدى .
امام صادق عليه السلام :
شَرُّ الرِّجالِ التُّجّارُ الخَوَنَةُ .
بدترين مردم، بازرگانان خيانت كارند .
بدترين خلايق
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ألا إنّ بعدَ زمانِكُم هذا زَمانا عَضُوضا ، يَعَضُّ المُوسِرُ على ما في يَدِهِ حِذارَ الإنفاقِ ، و قد قالَ اللّه ُ تعالى : «وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ» (سبا،19). و سَيِّدُ شِرارِ الخَلقِ يُبايِعُونَ كُلَّ مُضطَرٍّ ، ألا إنَّ بَيعَ المُضطَرِّينَ حَرامٌ .
بدانيد كه بعد از اين روزگار شما ، روزگارى بس سخت فرا مى رسد ؛ توانگر آنچه دارد ، از ترس انفاق ، با چنگ و دندان نگه مى دارد ، حال آن كه خداوند متعال فرموده است : «اگر چيزى انفاق كنيد عوضش را مى دهد» . سرآمد بدترين خلايق كسانى هستند كه با افراد مضطرّ معامله مى كنند . بدانيد كه معامله با افراد مضطرّ ناروا است .
امام على عليه السلام :
قلتُ : اللّهُمّ لا تُحوِجْني إلى أحَدٍ مِن خَلقِكَ ، فقالَ رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله : يا عليُّ ، لا تَقولَنَّ هكذا ··· قُل : اللَّهُمَّ لا تُحْوِجْني إلى شِرارِ خَلقِكَ ، قلتُ : يا رسولَ اللّه ِ، و مَن شِرارُ خَلقِهِ ؟ قالَ : الذينَ إذا اُعطُوا مَنَعُوا ، و إذا مُنِعُوا عابُوا .
گفتم خدا مرا محتاج هيچكس از مخلوقينت مگردان پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود اى على! اينگونه نگو بلكه بگو : خدايا! مرا به بدترين افراد خلق خود نيازمند مگردان . عرض كردم اى رسول خدا! بدترين خلق او چه كسانى هستند؟ فرمود : كسانى كه چون به آنان عطا شود ، [از عطاى به ديگران] دريغ ورزند و هرگاه عطا نشوند ، عيبجويى و انتقاد كنند .
بدترين مسلمانان
بحار الأنوار به نقل از جابر بن عبد اللّه : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
أ لا اُخبِرُكم بِشِرارِ رِجالِكُم ؟ قُلنا : بَلى يا رسولَ اللّه ِ ، قالَ : إنَّ مِن شِرارِ رِجالِكُمُ البَهّاتُ الجَرِيءُ الفَحّاشُ ، الآكِلُ وَحدَهُ ، و المانِعُ رِفدَهُ ، و الضّارِبُ عَبدَهُ ، و المُلجِئُ عِيالَهُ إلى غَيرِهِ .
آيا شما را از بدترين مردانتان خبر ندهم؟ عرض كرديم : چرا ، اى رسول خدا. فرمود : از بدترين مردان شما كسانى هستند كه به مردم پيوسته تهمت مى زنند ، گستاخند ، بد زبانند ، تنها خورند ، دستِ دهنده ندارند ، بنده خود را مى زنند ، و عائله شان را [براى تأمين مخارج خود ]محتاج ديگران مى سازند .
امام صادق از پدرش از جدش از امام على عليهم السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به اصحابش فرمود :
أ لا اُخبِرُكم بِشِرارِك؟قالوا:بَلى يا رسولَ اللّه ِ، قالَ : المَشّاؤونَ بِالنَّمِيمَةِ ، المُفَرِّقُونَ بينَ الأحِبَّةِ ، الباغُونَ لِلبُرآءِ العَيبَ .
آيا شما را از بدترين افرادتان خبر ندهم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا . فرمود : آنان كه سخن چينى مى كنند ، ميان دوستان جدايى مى افكنند، و براى بى گناه عيب مى تراشند .
بدتر از بد
امام على عليه السلام :
إنّهُ ليسَ شَيءٌ بِشرٍّ مِنَ الشَّرِّ إلاّ عِقابَهُ ، و لَيسَ شَيءٌ بِخَيرٍ مِنَ الخَيرِ إلاّ ثَوابَهُ .
بدتر از بد، كيفر آن است و خوبتر از خوب، پاداش آن .
امام على عليه السلام :
فاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنهُ .
كننده بدى بدتر از خود بدى است .
بالاتر از هر بدى
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
خَصلَتانِ ليسَ فَوقَهُما مِنَ البِرِّ شَيءٌ : الإيمانُ بِاللّه و النَّفعُ لِعبادِ اللّه ِ ، و خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما مِنَ الشَّرِّ شَيءٌ : الشِّركُ بِاللّه ِ و الضُّرُّ لِعِبادِ اللّه ِ .
دو كار است كه هيچ كار خوبى بالاتر از آن دو نيست : ايمان به خدا و سود رساندن به بندگان خدا؛ و دو كار است كه بالاتر از آن دو بدى وجود ندارد : شرك ورزيدن به خدا و زيان رساندن به بندگان خدا .
بدترين خويها
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ ما في رجُلٍ : شُحٌّ هالِعٌ ، و جُبنٌ خالِعٌ .
بدترين خصلت مرد ، حرصى است كه او را بى تاب سازد و ترسى كه بند دلش را پاره كند .
امام على عليه السلام :
شَرُّ أخلاقِ النُّفوسِ الجَورُ .
بدترين خويهاى نفْس ، ستمكارى است
كليد بديها
امام على عليه السلام :
الخِلالُ المُنتِجَةُ لِلشَّرِّ : الكَذِبُ، و البُخلُ ، و الجَورُ ، و الجَهلُ .
خصلتهايى كه بدى زا هستند عبارتند از : دروغ ، بخل ، ستم و نابخردى .
امام باقر عليه السلام :
إنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أقفالاً و جَعَلَ مَفاتِيحَ تِلكَ الأقفالِ الشَّرابَ ، و الكَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ .
خداوند عزّ و جلّ براى بدى قفلهايى نهاده و كليد همه اين قفلها را شراب قرار داده است ، و دروغ بدتر از شراب است .
امام صادق عليه السلام :
الغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ .
خشم ، كليد همه بديهاست .
بدترين امور
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
شَرُّ الرِّوايَةِ رِوايَةُ الكَذِبِ ، و شَرُّ الاُمورِ مُحدَثاتُها ، و شَرُّ العَمى عَمَى القَلبِ ، و شَرُّ النَدامَةِ نَدامَةُ يَومِ القِيامَةِ ··· و شَرُّ الكَسبِ كَسبُ الرِّبا ، و شَرُّ المَأكَلِ أكلُ مالِ اليَتيمِ ظُلما .
بدترين روايت، روايت دروغ است و بدترين امور ، بدعتها و بدترين كورى ، كورى دل و بدترين پشيمانى ، پشيمانى روز رستاخيز . . . و بدترين در آمد ، ربا و بدترين خوراك ، به ناحق خوردن مال يتيم است .
مجمع بديها
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ إبليسَ يَخطُبُ شَياطينَهُ و يقولُ: علَيكُم باللَّحمِ و المُسكِرِ و النِّساءِ، فَإنّي لا أجِدُ جِماعَ الشَّرِّ إلاّ فيها .
ابليس براى شيطانهاى خود سخنرانى مى كند و مى گويد : بر شما باد گوشت و مُسكر و زنان ؛ .حديث زيرا من چيزى جز اين سه را مجمع بديها نمى يابم .
امام على عليه السلام :
جِماعُ الشَّرِّ في مُقارَنَةِ قَرِينِ السَّوءِ .
همنشينى با دوستِ بد ، مجمع بديهاست .
امام على عليه السلام :
جِماعُ الشَّرِّ في الاغتِرارِ بالمَهَلِ ، و الاتِّكالِ على العَمَلِ .
فريب مهلتها را خوردن و تكيه كردن به آرزو ، مجمع بديهاست .
امام على عليه السلام :
جِماعُ الشَّرِّ اللَّجاجُ و كَثرَةُ المُماراةِ .
لجاجت و بحث و جدل زياد مجمع بديهاست .
بدى در نهاد انسان است
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
تَكَلَّفُوا فِعلَ الخَيرِ و جاهِدُوا نفوسَكُم علَيهِ ؛ فإنَّ الشَّرَّ مَطبوعٌ علَيهِ الإنسانُ .
براى انجام كار خوب، خود را به رنج افكنيد و در اين راه با نفسهايتان بستيزيد ؛ زيرا انسان بر بدى سرشته شده . است .
امام على عليه السلام :
أكرِهْ نفسَكَ على الفَضائلِ ، فإنَّ الرذائلَ أنتَ مَطبوعٌ علَيها
نفس خود را به پذيرش فضايل مجبور كن؛ زيرا رذيلت ها در نهاد تو سرشته شده است .
امام على عليه السلام :
الشَّرُّ كامِنٌ في طَبيعَةِ كُلِّ أحَدٍ، فإن غَلَبَهُ صاحِبُهُ بَطَنَ، و إن لم يَغلِبْهُ ظَهَرَ .
بدى در نهاد هر فردى نهفته است . اگر انسان بر آن چيره شد ، همچنان در نهان مى ماند و اگر چيره نشد ، آشكار مى شود .
امام على عليه السلام :
النفسُ مَجبولَةٌ على سُوءِ الأدَبِ ، و العَبدُ مَأمورٌ بِمُلازَمَةِ حُسنِ الأدَبِ ، و النفسُ تَجرِي بطَبعِها في مَيدانِ المُخالَفَةِ ، و العَبدُ يَجهَدُ بِرَدِّها عن سُوءِ المُطالَبَةِ ، فمتى أطلَقَ عِنانَها فهُو شَريكٌ في فَسادِها ، و مَن أعانَ نفسَهُ في هَوى نفسِهِ فقد أشرَكَ نفسَهُ في قَتلِ نَفسِهِ
نفْس آدمى بر بى ادبى سرشته شده و بنده مأمور است كه آداب خوب را كسب كند . نفْس به طور طبيعى در ميدانِ مخالفت مى تازد و بنده مى كوشد خواهشهاى بد او را دفع كند . پس هرگاه زمام نفْس را رها سازد ، در فساد آن شريك است و هركه نفْس خويش را در خواهشهايش مدد رساند ، در قتل خود ، شريك نفْسِ خويش شده است .
گوناگون
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن وُقِيَ شَرَّ ثلاثٍ فقد وُقِيَ الشَّرَّ كُلَّهُ : لَقلَقَهُ ، و قَبقَبَهُ ، و ذَبذَبَهُ ؛ فَلَقلَقُهُ لِسانُهُ ، و قَبقَبُهُ بَطنُهُ ، و ذَبذَبُهُ فَرجُهُ .
هركه خود را از شرّ سه چيز حفظ كند ، خويشتن را از هر شرّى حفظ كرده است : زبان و شكم و شهوت .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إن كانَ الشرُّ في شيءٍ ففي اللِّسانِ .
اگر در چيزى بدى وجود داشته باشد ، در زبان است .
امام على عليه السلام :
أخِّرِ الشَّرَّ ؛ فإنّكَ إذا شِئتَ تَعَجَّلتَهُ .
بدى را به تأخير انداز ؛ زيرا هرگاه بخواهى مى توانى آن را جلو اندازى .
امام على عليه السلام :
مَن أضمَرَ الشَّرَّ لِغَيرِهِ فقد بَدَأ بهِ نَفسَهُ .
هركه براى ديگران بدى در دل بپروراند ، آن بدى را از خودش آغاز كرده است .
امام على عليه السلام :
إيّاكَ و مُلابَسَةَ الشَّرِّ ؛ فإنّكَ تُنِيلُهُ نفسَكَ قَبلَ عَدُوِّكَ، و تُهْلِكُ بهِ دِينَكَ قَبلَ إيصالِهِ إلى غَيرِكَ .
از بدى كردن بپرهيز ؛ زيرا پيش از آن كه به دشمنت بدى رسانى ، به خودت مى رسانى و پيش از رسانيدن آن به ديگرى ، دينت را با آن به تباهى مى كشانى .
امام على عليه السلام :
مُتَّقِي الشَّرِّ كفاعِلِ الخَيرِ .
دورى كننده از بدى ، همانند كننده كار خوب است .
امام على عليه السلام :
رُدُّوا الحَجَرَ مِن حَيثُ جاءَ ؛ فإنَّ الشَّرَّ لا يَدفَعُهُ إلاّ الشَّرُّ .
سنگ را با سنگ پاسخ دهيد؛ زيرا بدى را جز بدى دفع نكند .
امام على عليه السلام :
الشَّرُّ مَنطِقٌ وَبِيٌّ .
بدى، گويشى بيمار گونه است
امام حسين عليه السلام :
مُجالَسَةُ أهلِ الدَّناءَةِ شَرٌّ .
همنشينى با فرومايگان بدى است .
امام باقر عليه السلام :
كُن خَيرا لا شَرَّ مَعَهُ ، كُن وَرَقا لا شَوكَ مَعهُ ، و لا تَكُن شَوكا لا وَرَقَ مَعهُ و شَرّا لا خَيرَ مَعهُ .
خيرِ محض باش و برگ بى خار ؛ خار بى برگ و شرّ بى خير مباش .
میزان الحکمه،جلد پنجم.