نماز جمعه از نظر احادیث

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن صَلَّى الجُمُعَةَ كُتِبَت لَهُ حَجَّةٌ مُتَقَبَّلَةٌ ، فَإن صَلَّى العَصرَ كانَت لَهُ عُمرَةٌ ، فإن يُمسي في مَكانِهِ لَم يَسألِ اللّه َ شَيئا إلاّ أعطاهُ إيّاهُ .
 آن كه نماز جمعه بگزارد ، [ ثواب ]حجّى مقبول برايش منظور گردد و اگر نماز عصر را هم بخواند ، پاداش عمره را هم مى برد و اگر تا شب در جايش بماند ، هر چه از خدا بخواهد به او عطا مى كند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

مَن أتَى الجُمُعَةَ إيمانا و احتِسابا استَأنَفَ العَمَلَ
هر كه از روى ايمان و به حساب خدا در نماز جمعه شركت كند ، اعمالش را از نو آغازيده است [خداوند به پاداش آن گناهان گذشته اش را بيامرزد و نامه عمل جديدى برايش باز كند] .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مِنَ الناسِ مَن لا يَأتِي الجُمُعَةَ إلاّ نَزرا، و لا يَذكُرُ اللّه َ إلاّ هَجرا .
كسانى از مردم هستند كه جز اندكى در نماز جمعه شركت نمى كنند و خداوند را جز از روى غفلت و نفاق ياد نمى نمايند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الجُمُعَةُ حَجُّ المَساكِينِ
 نماز جمعه ، حجّ مستمندان است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به مردى [به نام قليب] كه از محروميّت خود از حجّ شكايت كرد ـ فرمود :

يا قليبُ ، علَيكَ بالجُمُعَةِ فإنَّها حَجُّ المَساكِينِ .
اى قليب! بر تو باد نماز جمعه، كه آن حجّ مستمندان است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 لَيَنتَهِيَنَّ أقوامٌ مِن وَدعِهِمُ الجُمُعاتِ، أو لَيُختَمَنَّ على قُلُوبِهِم ثُمّ لَيَكُونَنَّ مِنَ الغافِلِينَ .
 عدّه اى هستند كه در نمازهاى جمعه شركت نمى كنند . از اين كار خود دست بردارند و گر نه بر دلهايشان مُهر زده مى شود و آن گاه از غافلان خواهند بود .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن تَرَكَ ثلاثَ جُمَعٍ تَهاوُنا بها طَبَعَ اللّه ُ على قَلبِهِ
 هر كه سه نماز جمعه را ، از روى اهميت ندادن به آن ، ترك كند خداوند بر دل او مهر زند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن تَرَكَ ثلاثَ جُمَعٍ مُتَعَمِّدا مِن غَيرِ عِلَّةٍ طَبَعَ اللّه ُ على قَلبِهِ بخاتَمِ النِّفاقِ .
هر كس ، از روى عمد و بدون علّت ، سه نماز جمعه را ترك كند ، خداوند مُهر نفاق بر دل او زند .

امام على عليه السلام :

مَن تَرَكَ الجُمُعَةَ ثَلاثا مُتتابِعَةً لِغَيرِ عِلَّةٍ كُتِبَ مُنافِقا .
 هر كس سه جمعه متوالى، نماز جمعه را بى دليل ترك كند ، منافق نوشته شود .

امام باقر عليه السلام : 

مَن تَرَكَ الجُمُعَةَ ثلاثا مُتَواليَةً بِغَيرِ عِلَّةٍ طَبَعَ اللّه ُ على قَلبِهِ .
هركه ، بدون عذر و علّتى ، سه جمعه پياپى در نماز شركت نكند خداوند بر دل او مُهر زند .

امام باقر عليه السلام :

صلاةُ الجُمُعَةِ فَريضَةٌ، و الاجتِماعُ إلَيها فَريضَةٌ مع الإمامِ، فإن تَرَكَ رَجُلٌ مِن غَيرِ عِلَّةٍ ثلاثَ جُمَعٍ فَقَد تَرَكَ ثلاثَ فَرائضَ، و لا يَدَعُ ثلاثَ فَرائضَ مِن غَيرِ عِلَّةٍ إلاّ مُنافِقٌ .
 نماز جمعه واجب است و جمع شدن براى آن ، با وجود امام ، واجب مى باشد . پس هر مردى كه ، بدون عذرى ، سه نماز جمعه را ترك گويد ، سه فريضه را ترك كرده است و كسى جز منافق سه فريضه را بدون علّت ترك نمى كند .

آداب گوش دادن به خطبه

امام على عليه السلام :

لا كلامَ و الإمامُ يَخطُبُ و لا التِفاتَ إلاّ كما يَحِلُّ في الصَّلاةِ .
وقتى امام جمعه خطبه مى خواند ، نه صحبت كردن جايز است نه روى گرداندن از قبله ، مگر در همان حدّى كه در نماز جايز است .

امام على عليه السلام :

يُكرَهُ الكلامُ يَومَ الجُمُعَةِ و الإمامُ يَخطُبُ، و في الفِطرِ و الأضحى و الاستِسقاءِ .
 در روز جمعه وقتى امام خطبه مى خواند ، صحبت كردن كراهت دارد . در نماز فطر و قربان و استسقا نيز چنين است .

امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : 

كُلُّ واعِظٍ قِبلَةٌ . يَعنِي إذا خَطَبَ الإمامُ الناسَ يومَ الجُمُعَةِ يَنبَغِي لِلنّاسِ أن يَستَقبِلُوهُ .
هر واعظى قبله است ؛ يعنى وقتى امام در روز جمعه براى مردم خطبه مى خواند، مردم بايد رو به سوى او داشته باشند.

امام صادق عليه السلام :

نَهى رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله عن الكلامِ يومَ الجُمُعَةِ و الإمامُ يَخطُبُ، فَمَن فَعَلَ ذلكَ فَقَد لَغا و مَن لَغا فلا جُمُعَةَ لَهُ .
رسول خدا صلى الله عليه و آله از صحبت كردن در زمانى كه امام خطبه نماز جمعه را مى خواند نهى فرمود ؛ زيرا هر كه در حين خطبه صحبت كند ، مرتكب عمل لغو شده و هر كه دچار كار لغو شود ، نماز جمعه اش باطل است .

امام صادق عليه السلام :

إذا خَطَبَ الإمامُ يومَ الجُمُعَةِ فلا يَنبَغي لأحَدٍ أن يَتَكَلَّمَ حتّى يَفرُغَ الإمامُ مِن خُطبَتِهِ، و إذا فَرَغَ الإمامُ مِنَ الخُطبَتَينِ تَكَلَّمَ ما بينَهُ و بينَ أن تُقامَ الصَّلاةُ .
وقتى امام [جمعه ]در روز جمعه خطبه مى خواند ، هيچ كس نبايد سخن بگويد، تا امام خطبه اش را تمام كند . وقتى دو خطبه را به پايان رسانْد، در فاصله آن تا اقامه نماز مى تواند صحبت كند .

امام صادق عليه السلام :

إذا قامَ الإمامُ يَخطُبُ فقد وَجَبَ على النّاسِ الصَّمتُ .
 وقتى امام، خطبه مى خوانَد ، بر مردم واجب است كه سكوت كنند .

میزان الحکمه،جلد ششم.