پیری از نظر احادیث

پيرى و موى سپيد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 الشَّيخُ شابٌّ على حُبِّ أنيسٍ ، و طُولِ حَياةٍ ، و كَثرَةِ مالٍ .
پير ، در علاقه به همدم و زندگى دراز و مال فراوان ، جوان است .

امام على عليه السلام :

المَشِيبُ رسولُ المَوتِ .
 موى سپيد، پيك مرگ است .

امام على عليه السلام :

الشَّيبُ آخِرُ مَواعيدِ الفَناءِ .
موى سپيد ، آخرين وعده گاه نيستى است .

امام على عليه السلام : 

إذَا ابيَضَّ أسوَدُكَ ماتَ أطيَبُكَ .
هرگاه [موى] سياه تو سپيد شود ، خوشترين [دوران عمر] تو از بين برود .

امام على عليه السلام :

 كَفى بالشَّيبِ نَذِيرا .
موى سپيد، براى هشدار دهى [مرگ ]بس است!

امام على عليه السلام :

وَقارُ الشَّيبِ نورٌ و زِينَةٌ .
وقارِ پيرى ، روشنايى و زيور است .

امام على عليه السلام : 

وَقارُ الشَّيبِ أحَبُّ إلَيَّ مِن نَضارَةِ الشَّبابِ .
وقار پيرى ، نزد من دوست داشتنى تر از خرّمى جوانى است .

امام على عليه السلام : 

إذا شابَ العاقِلُ شَبَّ عَقلُهُ ، إذا شابَ الجاهِلُ شَبَّ جَهلُهُ .
هرگاه خردمند پير شود، خرد او جوان گردد ، و هرگاه نادان پير شود، نادانى او جوان گردد .

امام باقر عليه السلام :

 أصبَحَ إبراهيمُ عليه السلام فَرَأى في لِحيَتِهِ شَيبا شَعرَةً بَيضاءَ ، فقالَ : الحَمدُ للّه ِِ رَبِّ العالَمينَ الذي بَلَّغَني هذَا المَبلَغَ و لَم أعصِ اللّه َ طَرفَةَ عَينٍ .
 ابراهيم عليه السلام صبحگاه موى سفيدى در محاسن خود ديد ، گفت : خداوند پروردگار جهانيان را سپاس كه مرا به اين سن رساند و لحظه اى معصيت او نكردم .

نخستين كسى كه مويش سپيد شد

امام على عليه السلام :

كانَ الرجُلُ يَموتُ و قد بَلَغَ الهَرَمَ و لَم يَشِبْ ، فكانَ الرجُلُ يَأتِي النادِيَ فيهِ الرجُلُ و بَنُوهُ فلا يَعرِفُ الأبَ مِنَ الابنِ ، فيقولُ : أيُّكُم أبُوكُم ؟ فلَمّا كانَ زمانُ إبراهيمَ فقالَ : اللّهُمّ اجعَلْ لي شَيبا اُعرَفُ بهِ ، قالَ : فَشابَ و ابيَضَّ رَأسُهُ و لِحيَتُهُ .
 [در روزگاران گذشته] مَرد سالخورده مى شد و مى مُرد ، اما مويش سپيد نمى گشت . به اين سبب گاه كسى به محفلى كه در آن پدر و پسرانش جمع بودند مى آمد ، پدر را از پسر باز نمى شناخت و مى پرسيد : كدام يك پدر شماست؟ تا آن كه روزگار ابراهيم فرارسيد . او به درگاه خدا عرض كرد : بار خدايا! مرا پير گردان تا بدان وسيله باز شناخته شوم . پس ابراهيم پير شد و موى سر و صورتش سفيد گشت .

امام صادق عليه السلام :

كانَ الناسُ لا يَشِيبُونَ ، فَأبصَرَ إبراهيمُ عليه السلام شَيبا في لِحيَتِهِ ، فقالَ : يا رَبِّ ، ما هذا ؟ فقالَ : هذا وَقارٌ ، فقالَ : رَبِّ زِدني وَقارا
 [در روزگاران گذشته ]موى [سر و ريش] مردم سفيد نمى شد . ابراهيم عليه السلام موى سپيدى در محاسن خود ديد ، عرض كرد : پروردگارا! اين چيست؟ خداوند فرمود : اين وقار است . عرض كرد : پروردگارا! بر وقار من بيفزاى .

امام صادق عليه السلام :

ما رَأيتُ شَيئا أسرَعَ إلى شيءٍ مِن الشَّيبِ إلَى المؤمنِ ، و إنّهُ وَقارٌ للمؤمِنِ في الدنيا ، و نورُ ساطِعٌ يَومَ القِيامَةِ ، بهِ وَقَّرَ اللّه ُ تعالى خَليلَهُ إبراهيمَ عليه السلام ، فقالَ : ما هذا يا رَبِّ ؟ قالَ لَهُ : هذا وَقارٌ ، فقالَ : يا رَبِّ زِدني وَقارا .
 چيزى را نديدم كه به سوى چيزى شتابنده تر از سپيدى موى ، به سوى مؤمن باشد . موى سپيد در دنيا براى مؤمن وقار است و در روز قيامت نورى درخشان . خداوند متعال با موى سپيد به خليل خود ابراهيم عليه السلام وقار بخشيد . پس ابراهيم عرض كرد : پروردگارا! اين چيست؟ خداوند به او فرمود : اين وقار است . ابراهيم گفت : پروردگارا! بر وقار من بيفزاى .

احترام نهادن به سال خوردگان

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مِن إجلالِ اللّه ِ إجلالُ ذي الشَّيبَةِ المُسلمِ .
 احترام نهادن به مسلمان سالخورده ، احترام به خداوند است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ مِن إجلالِي تَوقِيرَ الشَّيخِ مِن اُمَّتي .
 احترام نهادن به سالخورده امّت من ، احترام نهادن به من است .

امام صادق عليه السلام :

 عَظِّمُوا كِبارَكُم و صِلُوا أرحامَكُم .
 بزرگسالان خود را احترام كنيد و صله ارحام به جاى آوريد .

امام صادق عليه السلام : 

ليسَ مِنّا مَن لَم يُوَقِّرْ كبيرَنا و يَرحَمْ صَغِيرَنا .
از ما نيست كسى كه به بزرگسالان ما حرمت ننهد و با خرد سالانمان مهربان نباشد .

میزان الحکمه،جلد ششم.