خواست خدا در احادیث

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ مِن تَمامِ إيمانِ العَبدِ أن يَستَثنِيَ فِي كُلِّ شَيءٍ .
نشانه كامل بودن ايمان بنده اين است كه در هر كارى «اِن شاء اللّه » بگويد .

امام على عليه السلام :

و أيمُ اللّه ِ ـ يَمينا أستَثنِي فيها بِمَشيئَةِ اللّه ِ ـ لأَرُوضَنَّ نفسِي رياضَةً تَهُشُّ مَعَها إلَى القُرصِ إذا قَدَرَت علَيهِ مَطعوما ، و تَقنَعُ بالمِلحِ مَأدُوما .ح
 سوگند به خدا ـ سوگندى كه در آن مشيّت خدا را استثنا مى كنم ـ نفْس خود را چنان رياضت دهم كه اگر براى خوراك خود به قُرص نانى دست يابد ، شاد گردد و از نانخورش به نمك قناعت كند .

امام على عليه السلام :

إنّ قَوما مِن اليَهودِ سَألُوا النبيَّ صلى الله عليه و آله عَن شيءٍ ، فقالَ : ائتُوني غَدا ـ و لم يَستَثنِ ـ حتّى اُخبِرَكُم ، فَاحتَبَسَ عَنهُ جَبرَئيلُ عليه السلام أربَعينَ يَوما ، ثُمّ أتاهُ و قالَ : «و لا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إنِّي فاعِلٌ ذلِكَ غَدَا * إلاّ أنْ يَشاءَ اللّه ُ و اذْكُرْ رَبَّكَ إذا نَسِيْتَ وَ قُلْ عَسَى أنْ يَهدِيَنِ رَبِّي لِأقرَبَ مِنْ هذا رَشَدا » .
 گروهى از يهود چيزى از پيامبر صلى الله عليه و آله پرسيدند ، حضرت فرمود : فردا بياييد تا جوابتان را بدهم ـ و اِن شاء اللّه نگفت ـ ؛ پس تا چهل روز از آمدن جبرئيل عليه السلام نزد پيامبر جلوگيرى شد . و پس از آن، بر پيامبر فرود آمد و گفت : «هرگز در مورد چيزى مگوى كه من آن را فردا انجام خواهم داد. مگر خداوند بخواهد، و چون فراموش كنى، پروردگارت را به ياد آور و بگو: اميد كه پروردگارم مرا به راهى كه نزديك تر از اين به صواب است، هدايت كند» .

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از آيه «و چون فراموش كنى ، پروردگارت را به ياد آر» ـ فرمود :

أن تَستَثنِيَ ، ثُمّ ذَكَرتَ بَعدُ ، فَاستَثنِ حينَ تَذكُرُ .
يعنى اگر فراموش كردى «اِن شاء اللّه » بگويى و بعد يادت آمد ، همان زمان كه به يادت آمد ، «اِن شاء اللّه » بگو .

میزان الحکمه،جلد ششم.