پیمان شکنی در احادیث

پيمان شكنى :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 لن يَهلِكَ الناسُ ، حتّى يَغدِروا مِن أنفسِهِم .

مردم هرگز هلاك نشوند ، مگر آن گاه كه با خود پيمان شكنى كنند.

( كنز العمّال : ۷۶۸۷ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در سفارش به على عليه السلام ـ فرمود :

و إيّاكَ و الغَدرَ بِعَهدِ اللّه ِ و الإخفارَ لِذِمَّتِهِ ؛

فإنّ اللّه َ جَعَلَ عَهدَهُ و ذِمَّتَهُ أمانا أمضاهُ بينَ العِبادِ بِرَحمَتِهِ 

و الصَّبرُ على ضِيقٍ تَرجُو انفِراجَهُ  ، خَيرٌ مِن غَدرٍ تَخافُ تَبِعَةَ نقمَتِهِ و سُوءَ عاقِبَتِهِ .

 زنهار كه به پيمان خدا خيانت كنى و امان و زنهار او را بشكنى ؛

زيرا خداوند عهد و زنهار خود را امانى قرار داده كه از روى رحمت و مهر خود آن را در ميان بندگانش به اجرا نهاده است

و شكيبايى در برابر دشوارى و تنگنايى كه اميد به برطرف شدن آن دارى ، بهتر از پيمان شكنى است كه از پيامد شوم و بد فرجام آن مى ترسى . 

( دعائم الإسلام : ۱/۳۶۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

قالَ اللّهُ تعالى :

ثلاثةٌ أنا خَصمُهُم يَومَ القِيامَةِ :

رَجُلٌ أعطى بي  ، ثُمّ غَدَرَ 

و رَجُلٌ باعَ حُرّا ،  فَأكَلَ ثَمَنَهُ 

و رجُلٌ استَأجَرَ أجِيرا فَاستَوفى مِنهُ العَمَلَ  و لم يُوَفِّهِ أجرَهُ .

خداوند متعال فرمود :

سه كسند كه روز قيامت من خصم آنها هستم :

مردى كه با من پيمان بندد و سپس خيانت كند 

ومردى كه انسان آزادى را [ برده كند و او را ] بفروشد و بهايش را بخورد

و مردى كه مزدورى را اجير كند و از او كاملاً كار بكشد و مزدش را به طور كامل نپردازد.

( الترغيب و الترهيب : ۴/۱۰/۱۹ )

امام على عليه السلام :

الغَدرُ،  أقبَحُ الخِيانَتَينِ .

 پيمان شكنى، زشت ترين خيانت است.

(غرر الحكم : ۱۶۹۰ )

امام على عليه السلام : 

الغَدرُ ،  شِيمَةُ اللِّئامِ .

پيمان شكنى ، خصلت فرومايگان است.

(غرر الحكم : ۲۹۱ )

امام على عليه السلام :

الغَدرُ ، يُضاعِفُ السَّيِّئاتِ .

 پيمان شكنى ، گناهان را دو چندان مى كند.

(غرر الحكم : ۶۴۳ )

امام على عليه السلام :

الغَدرُ ،  يُعَظِّمُ الوِزرَ و يُزرِي بالقَدرِ .

 پيمان شكنى ، گناه را بزرگ مى كند و قدر و منزلت را لكّه دار مى سازد.

(غرر الحكم : ۲۱۹۱ )

امام على عليه السلام :

جانِبُوا الغَدرَ ؛

فإنّهُ مُجانِبُ القرآنِ .

از بى وفايى دورى كنيد ؛

زيرا كه آن از قرآن به دور است.

(غرر الحكم : ۴۷۴۱ )

امام على عليه السلام :

إيّاكَ و الغَدرَ ؛

فإنّهُ أقبَحُ الخِيانَةِ و إنَّ الغَدُورَ لَمُهانٌ عندَ اللّه ِ .

 زنهار از پيمان شكنى ؛ كه آن زشت ترين خيانت است و پيمان شكن نزد خداوند بى مقدار است.

(غرر الحكم : ۲۶۶۴ )

امام على عليه السلام : 

أسرَعُ الأشياءِ عُقوبَةً رجُلٌ عاهَدتَهُ على أمرٍ

و كانَ مِن نِيَّتِكَ الوفاءُ لَهُ و مِن نِيَّتِهِ الغَدرُ بكَ .

زودترين كيفر را مردى مى بيند ، كه با او بر سر چيزى پيمانى ببندى

و تو قصد پايبندى به آن را داشته باشى و او نيّت پيمان شكنى در سر بپروراند.

(غرر الحكم : ۳۱۷۴ )

امام على عليه السلام ـ در فرمان استاندارى مصر به مالك اشتر ـ نوشت :

فلا تَغدِرَنَّ بِذِمَّتِكَ  و لا تَخِيسَنَّ (تَحبِسَنَّ) بِعَهدِكَ  و لا تَختِلَنَّ عَدُوَّكَ ··· ؛

فإنَّ صبرَكَ على ضِيقِ أمرٍ تَرجُو انفِراجَهُ و فَضلَ عاقِبَتِهِ ،

خَيرٌ مِن غَدرٍ تَخافُ تَبِعَتَهُ .

به امان و زنهار خويش خيانت مكن و پيمانت را مشكن و دشمنت را مفريب···؛

زيرا شكيبايى تو در برابر دشوارى كارى كه به گشايش و نيك فرجاميش اميد دارى ،

بهتر از آن است كه دست به پيمان شكنى و خيانتى بزنى كه از پيامد ناگوار آن مى ترسى .

( نهج البلاغة : الكتاب ۵۳ )

امام صادق عليه السلام ـ وقتى از ايشان پرسيدند : دو سرزمين است كه هر دو از كفّار حربى هستند و هر يك براى خود فرمانروايى دارد .اين دو سرزمين با هم مى جنگند و سپس پيمان صلح مى بندند . اما يكى از دو فرمانروا به همتاى خود خيانت مى كند و نزد مسلمانان مى آيد و با آنان پيمان مى بندد كه در كنارشان با آن سرزمين ديگر بجنگند ـ فرمود :

لا يَنبَغي للمسلمينَ أن يَغدِرُوا  و لا يَأمُرُوا بالغَدرِ و لا يُقاتِلُوا معَ الذينَ غَدَرُوا ،

و لكنَّهُم يقاتِلُونَ المُشرِكينَ ، حيثُ وَجَدُوهُم 

و لا يَجوزُ علَيهِم ، ما عاهَدَ عليهِ الكُفّارُ .

 مسلمانان نبايد پيمان شكنى كنند يا به پيمان شكنى تشويق نمايند  يا در كنار پيمان شكنان بجنگند ،

اما مشركان را هر جا كه ديدند ،  بايد با آنها بجنگند

و پيمانى كه كفّار با هم بسته اند ، بر ايشان نافذ نيست.

( الكافي : ۲/۳۳۷/۴ )

زشت ترين پيمان شكنى :

امام على عليه السلام :

الغَدرُ بِكُلِّ أحَدٍ  ، قَبيحٌ

و هو بِذَوِي القُدرَةِ و السُّلطانِ ، أقبَحُ .

پيمان شكنى از هر كسى كه سر بزند ، زشت است ،

اما از شخص قدرتمند و مقتدر ، زشت تر است.

(غرر الحكم : ۱۸۶۴ )

امام على عليه السلام :

أقبَحُ الغَدرِ ، إذاعَةُ السِّرِّ .

زشت ترين خيانت ، فاش كردن راز [ كسى ] است.

( غرر الحكم : ۳۰۰۵ )

نكوهش وفادارى به پيمان شكنان :

امام على عليه السلام :

 الوَفاءُ لِأهلِ الغَدرِ، غَدرٌ عندَ اللّه ِ،

و الغَدرُ بِأهلِ الغَدرِ ، وَفاءٌ عندَ اللّه ِ .

 وفادارى با پيمان شكنان ، نزد خدا پيمان شكنى به شمار است

و پيمان شكنى با پيمان شكنان  ، وفادارى است در نزد خدا.

( نهج البلاغة : الحكمة ۲۵۹ )

پيمان شكنى و زيركى :

امام على عليه السلام ـ در خطبه اى كه طى آن از پيمان شكنى نهى مى كند ـ فرمود :

أيُّها الناسُ ! إنَّ الوَفاءَ تَوأمُ الصِّدقِ  و لا أعلَمُ جُنَّةً أوقى مِنهُ

و ما يَغدِرُ ، مَن عَلِمَ كيفَ المَرجِعُ 

و لقد أصبَحنا في زمانٍ قد اتَّخَذَ أكثَرُ أهلِهِ الغَدرَ كَيْسا 

و نَسَبَهُم أهلُ الجَهلِ فيهِ إلى حُسنِ الحِيلَةِ 

ما لَهُم ؟ قاتَلَهُم اللّه ُ !

قد يَرَى الحُوَّلُ القُلَّبُ وَجهَ الحِيلَةِ

و دُونَها مانِعٌ مِن أمرِ اللّه ِ و نَهيِهِ .

فَيَدَعُها رَأيَ عَينٍ ، بعدَ القُدرَةِ علَيها 

و يَنتَهِزُ فُرصَتَها ، مَن لا حَرِيجَةَ لَهُ فِي الدِّينِ .

اى مردم! وفادارى ، همزاد راستى و صداقت است و من سپرى محافظتر از آن نمى شناسم .

كسى كه بداند در آخرت چه سرنوشتى در انتظار پيمان شكنان است ، پيمان شكنى نمى كند .

اكنون ما در زمانه اى به سر مى بريم كه بيشتر مردم آن پيمان شكنى را زيركى مى دانند

و مردمان بى خبر و نادان هم اين پيمان شكنان را به خوش فكرى و زرنگى نسبت  مى دهند .

آنان را چه مى شود؟ خدايشان بكشد !

شخص با بصيرت و آشنا به زير و بم كارها ، براى هر كار حيله و راه چاره اى مى داند ، 

امّا اوامر و نواهى خدا ، مانع از به كارگيرى آن حيله و راه چاره مى شود .

او با آن كه اين حيله ها و نيرنگها را مى داند و توانايى به كار بستن آنها را نيز دارد، به كارشان نمى بندد،

ولى كسى كه در دين از هيچ گناهى پروا ندارد، در هر فرصتى كه پيدا كند ، دست به حيله مى زند.

( نهج البلاغة : الخطبة ۴۱ )

امام على عليه السلام :

و اللّه ِ! ما معاويةُ بِأدهى مِنّي و لكنَّهُ يَغدِرُ و يَفجُرُ 

و لو لا كَراهِيَةُ الغَدرِ، لكُنتُ مِن أدهَى الناسِ 

و لكنْ كُلُّ غُدَرَةٍ ، فُجَرَةٌ و كلُّ فُجَرَةٍ ، كُفَرَةٌ 

و لكلِّ غادِرٍ  ، لِواءٌ يُعرَفُ بهِ يومَ القِيامَةِ  .

و اللّه ِ ! ما أُستَغفَلُ بِالمَكِيدَةِ  و لا أُستَغمَزُ بِالشَّديدَةِ .

 به خدا سوگند ! كه معاويه از من زيركتر نيست ، اما او دست به پيمان شكنى و معصيت مى آلايد

و اگر نبود كه خيانت و عهد شكنى  ،  زشت و نارواست ، بي گمان من زيركترين مردمان بودم .

اما هر خيانتى ، گناه است و هر گناهى ، نوعى كفر

و در روز رستاخيز  ، هر پيمان شكنى را پرچمى است كه با آن شناخته مى شود .

به خدا سوگند  ! من غافلگير نيرنگ [ معاويه و امثال او ] نمى شوم و در برابر سختى ها ناتوان نمى گردم .

( نهج البلاغة : الخطبة ۲۰۰ )

چگونگى محشور شدن پيمان شكن :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ لِكُلِّ غادِرٍ ، لِواءً يُعرَفُ بهِ يومَ القِيامَةِ .

در روز رستاخيز، هر پيمان شكنى پرچمى دارد كه با آن شناخته مى شود.

( كنز العمّال : ۷۶۸۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

إذا جَمَعَ اللّه ، الأوَّلِينَ و الآخِرِينَ  ، يومَ القِيامَةِ 

 يُرفَعُ لِكُلِّ غادِرٍ لِواءٌ 

فقيلَ : هذِهِ غَدرَةُ فلانِ ابنِ فلانٍ ! .

در روز قيامت ، آن گاه كه خداوند همه خلايق را گرد آورد،

براى هر عهد شكنى پرچمى برافراشته مى گردد

و گفته مى شود : اين پيمان شكن ، فلان  پسر بهمان است !.

( كنز العمّال : ۷۶۸۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

ألا إنَّه يُنصَبُ لِكُلِّ غادِرٍ لِواءٌ يومَ القِيامَةِ  بِقَدْرِ غَدرَتِهِ .

بدانيد كه روز قيامت  براى هر پيمان شكنى   پرچمى به اندازه خيانتى كه كرده است  برافراشته مى شود.

( كنز العمّال : ۷۶۸۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

لِكُلِّ غادِرٍ لِواءٌ يومَ القِيامَةِ يُرفَعُ لَهُ بقَدرِ غَدرِهِ 

ألا و لا غادِرَ أعظَمُ غَدرا ، مِن أميرِ عامّةٍ .

روز قيامت، براى هر پيمان شكنى پرچمى است به اندازه خيانتى كه كرده است .

بدانيد كه خيانت هيچ پيمان شكنى  ، بزرگتر از پيمان شكنى فرمانرواى يك ملت نيست.

( كنز العمّال : ۷۶۸۴ )

میزان الحکمه،جلد هشتم.