عرضه اعمال در احادیث

عرضه شدن اعمال بر خدا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 تُعرَضُ الأعمالُ يَومَ الاثنَينِ و الخَميسِ ، فمِن مُستَغفِرٍ فيُغفَرُ لَهُ ، و مِن تائبٍ فيُتابُ عَلَيهِ، و يُرَدُّ أهلُ الضَّغائنِ بِضَغائنِهِم حَتّى يَتوبوا .
 روز دو شنبه و پنج شنبه، اعمال عرضه مى شود. گناهان آمرزش خواه آمرزيده مى شود و توبه توبه گر پذيرفته مى گردد و كينه هاى كنيه ورزان برگردانده مى شود تا توبه كنند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يَطَّلِعُ اللّه ُ إلى جَميعِ خَلقِهِ لَيلَةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ ، فيَغفِرُ لِجَميعِ خَلقِهِ إلاّ لِمُشرِكٍ أو مُشاحِنٍ .
 شبِ نيمه شعبان، خداوند به همه آفريدگانش مى نگرد و جميع خلقش را مى آمرزد، بجز مشرك يا كينه ورز را.

امام حسين عليه السلام :

إنَّ أعمالَ هذهِ الاُمَّةِ ما مِن صَباحٍ إلاّ و تُعرَضُ عَلَى اللّه ِ تَعالى .
 هر بامداد اعمال اين امّت بر خداوند متعال عرضه مى شود.

عرضه شدن اعمال بر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ أعمالَكُم تُعرَضُ عَلَيَّ كُلَّ يَومٍ ، فَما كانَ مِن حَسَنٍ استَزَدتُ اللّه َ لَكُم ، و ما كانَ مِن قَبيح استَغفَرتُ اللّه َ لَكُم .
كارهاى شما هر روز به من نشان داده مى شود. اگر خوب باشد، از خدا مى خواهم بر كارهاى شما بيفزايد و اگر زشت باشد، برايتان از خدا آمرزش مى طلبم.

امام صادق عليه السلام : 

إنَّ أعمالَ العِبادِ تُعرَضُ عَلى رُسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله كُلَّ صَباحٍ أبرارِها و فُجّارِها ، فَاحذَروا فَلْيَستَحْيِ أحَدُكُم أن يُعرَضَ عَلى نَبِيِّهِ العَمَلُ القَبيحُ .
هر بامداد كارهاى بندگان، از نيك و بد، به رؤيت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى رسد. بنا بر اين، به هوش باشيد و هر يك از شما بايد شرم كند از اين كه كار زشت بر پيامبرش عرضه كند.

امام صادق عليه السلام :

تُعرَضُ الأعمالُ عَلى رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أعمالُ العِبادِ كُلَّ صَباحٍ أبرارِها و فُجّارِها ، فَاحذَروها ؛ و هُوَ قَولُ اللّه ِ تَعالى : «اِعْمَلوا فَسَيَرَى اللّه ُ عَمَلَكُم وَ رَسولُهُ»
در هر بامداد كارهاى نيك و بد بندگان بر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله عرضه مى شود. پس مواظب باشيد. و همين است معناى سخن خداوند متعال : «عمل كنيد؛ زيرا بزودى خدا و رسول او عمل شما را مى بينند».

امام رضا عليه السلام :

إنَّ الأعمالَ تُعرَضُ عَلى رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أبرارَها و فُجّارَها .
 كارها، از نيك و بد، به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نشان داده مى شود.

عرضه شدن اعمال بر ائمّه عليهم السلام

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «چگونه خواهد بود آن گاه كه از هر امّتى گواهى بياوريم ···» ـ فرمود :

نَزَلَت في اُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله خاصَّةً ؛ في كُلِّ قَرنٍ مِنهُم إمامٌ مِنّا شاهِدٌ عَلَيهِم ، و مُحَمَّدٌ صلى الله عليه و آله شاهِدٌ عَلَينا .
 اين آيه در خصوص امّت محمّد صلى الله عليه و آله نازل شده است. در هر نسلى از اين امت امامى از ما بر ايشان گواه و ناظر است و محمّد صلى الله عليه و آله بر ما گواه مى باشد.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از آيه «اينچنين شما را امتّى ميانه قرار داديم ···» ـ فرمود : 

نَحنُ الاُمَّةُ الوُسطى ، و نَحنُ شُهَداءُ اللّه ِ عَلى خَلقِهِ و حُجَجُهُ في أرضِهِ .
ما هستيم امّت ميانه و ماييم گواهان خدا بر خلقش و حجّتهاى او در زمينش.

امام صادق عليه السلام ـ وقتى كه محمّد بن مسلم و زراره از امام عليه السلام درباره عرضه اعمال بر پيامبر صلى الله عليه و آله سؤال كردند ـ فرمود :

ما فيهِ شَكٌّ ، ثُمَّ تَلا هذهِ الآيَةَ : «وَ قُلِ اعْمَلوا فَسَيَرَى اللّه ُ عَمَلَكُمْ وَ رَسولُهُ و المُؤمِنونَ» قالَ : إنَّ للّه ِِ شُهَداءَ في أرضِهِ .
شكّى در آن نيست. سپس اين آيه را تلاوت كرد :«بگو : عمل كنيد، خدا و پيامبر او و مؤمنان اعمال شما را خواهند ديد». فرمود : راستى كه خداوند را در روى زمينش گواهانى است.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از آيه «بگو : عمل كنيد، بزودى خدا و پيامبر او و مؤمنان عمل شما را مى بينند» ـ فرمود :

 إيّانا عَنى .
 مقصود [از مؤمنان] ما هستيم.

امام صادق عليه السلام ـ درباره همين آيه ـ فرمود :

هُمُ الأئمَّةُ .
 آنان ائمّه هستند.

الأمالى للطوسى : سعيد بن مسلم بنقل از داوود بن كثير گفت :

 كُنتُ جالسا عندَ أبي عَبد اللّه ِ عليه السلام ، إذ قالَ مُبتَدِئا : يا داوودُ، لَقَد عُرِضَت عَلَيَّ أعمالُكُم يَومَ الخَميسِ ، فَرأيتُ فيما عُرِضَ عَليَّ مِن عَمَلِكَ صِلَتَكَ لاِبنِ عَمِّكَ فُلانٍ ، فسَرَّني ذلكَ ، إنّي عَلِمتُ صِلَتَكَ لَهُ أسرَعَ لِفَناءِ عُمرِهِ و قَطعِ أجَلِهِ . قالَ داوودُ : و كانَ لي ابنُ عَمٍّ مُعانِدا ناصِبا خَبيثا بَلَغَني عَنهُ و عَن عِيالِهِ سُوءُ حالٍ ، فصَكَكتُ لَهُ بِنَفَقَةٍ قَبلَ خُروجي إلى مَكَّةَ ، فلَمّا صِرتُ فِي المَدينَةِ أخبَرَني أبو عَبدِ اللّه ِ عليه السلام بِذلكَ .
نزد امام صادق عليه السلام نشسته بودم كه حضرت بى مقدمه فرمود : اى داوود! روز پنجشنبه اعمال شما به من عرضه شد. در ميان كارهايى كه از تو به رؤيت من رسيد، كمكى بود كه به پسر عمويت، فلانى، كردى و من از اين كار خوشحال شدم. اين صله و كمك تو نابودى عمر او و كوتاه شدن اجلش را سرعت بخشيد. داوود مى گويد : پسر عمويى داشتم كه فردى معاند و دشمن اهل بيت و پليد بود. خبردار شدم كه او و خانواده اش در وضع مالى بدى به سر مى برند. لذا پيش از آن كه راهى مكّه شوم، مبلغى خرجى برايش حواله كردم. چون به مدينه رفتم، [حضرت ]ابو عبد اللّه (امام صادق عليه السلام ) مرا از اين كار خبر داد.

امام رضا عليه السلام ـ وقتى عبد اللّه بن ابان عرض كرد :

إنَّ قَوما مِن مَواليكَ سَألوني أن تَدعُوَ اللّه َ لَهُم ـ : وَ اللّه ِ إنّي لَأعرِضُ أعمالَهُم عَلَى اللّه ِ في كُلِّ يَومٍ
گروهى از دوستان شما از من خواسته اند كه از شما تقاضا كنم برايشان دعا كنيد ـ فرمود : به خدا قسم هر روز اعمال آنها را بر خدا عرضه مى كنم.

میزان الحکمه،جلد هشتم.