پندی از نهج البلاغه: لزوم شناخت رفيق راه

«سَل مِن الرّفيق قبلَ الطَريقِ و عَن الجارِّ قبلَ الدّارِ» .
پيش از آنكه درباره راه بپرسى، درباره رفيق راه بپرس و پيش از آنكه خانه انتخاب كنى، درباره همسايه پرس و جو كن.(نامه 31 نهج البلاغه)

شرح حدیث:

بر اساس اين فرمايش امام عليه السلام در زبان فارسى هم ضرب المثلى رواج يافته است كه مى گويند: بگو رفيقت كيست تا بگويم چگونه آدمى هستى. و شاعرى همين معنى را به شعر در آورده است:
تو اول بگو با كيان زيستى؟              پس آنگه بگويم كه تو كيستى!
سخن امام اين هشدار را مى دهد كه انسان بايد دقت كند و هنگام سفر از رفيق راه و همسفر بد و فاسد پرهيز و دورى جويد و همچنين هنگام انتخاب خانه مراقبت كند تا با اشخاصى نادرست و گمراه همسايه نشود. زيرا همسفر فاسد و همسايه گمراه علاوه بر زيانها و ناراحتيهايى كه توليد مى كنند، بر اثر همراهى و همنشينى و معاشرت پى در پى در روحيه انسان تأثير بد مى گذارند. به همين دليل ما بايد مراقب باشيم و در هر كارى كه انجام ميدهيم با كسانى همراهى و همفكرى كنيم كه مطمئن باشيم درستكار و با ايمان و پاك و نيك كردارند.
اين سخن مي تواند ما را در اين جهت نيز راهنمائى كند كه هر گاه در انتخاب راهى و انجام كارى دچار شك و ترديد شديم يا اگر ديديم كه خودمان قادر به انتخاب راه درست نيستيم، بهتر است پيش از آنكه با چشم بسته به راهى برويم يا شروع به كارى كنيم، افراد ديگر را درنظر بگيريم. يعنى ببينيم كسانى كه عقل و درايت و ايمان و پارسايى آنها ثابت شده است چه كار مي كنند و از كدام راه مى روند تا ما نيز همان راه را در پيش گيرم. به اين ترتيب علاوه بر آنكه به گمراهى و فساد دچار نمى شويم از وجود همراه و همنشين خوب هم بهره مند مى گرديم.
______________________
منبع: پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هئيت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه