پندی از نهج البلاغه: آنچه بر خود نمى پسندى بر ديگران مپسند

... فأحبِب لِغيركَ ما تُحبّ لِنفسك، و أكرَه لَه ما تكرَهُ لَها

آنچه كه براى خود دوست ميداری، برای دیگران نیز دوست بدار، و آنچه براى خود نمى پسندى، براى ديگران هم مپسند. (نامه 31)

شرح حدیث:

يك ضرب المثل فارسى مى گويد: «آنچه به خود نمى پسندى، به ديگران روا مدار». و ضرب المثل ديگرى مى گويد: «يك سوزن به خودت بزن يك جوالدوز به مردم».
اين دو ضرب المثل و دهها ضرب المثل ديگر و شعرها و كلمات كوتاه و بلند بسيارى كه در زبان و ادبيات ما در باره همين موضوع صحبت مي كند، همه با الهام گرفتن از سخن امام علی عليه السلام و در توضيح و تشريح آن گفته شده و رواج پيدا كرده است.
و منظور از تمام اين سخنان آن است كه درباره يكى از دستورات عميق و پر معنى اسلام به شكلهاى گوناگون توضيح داده شود. بر اساس اين دستور والا و زندگى ساز اسلام، ما انسانها وظيفه داريم كه در هر كارى رعايت حال ديگران را نيز بكنيم. يعنى هميشه خودمان را به جاى ديگران بگذاريم و با مردم طورى رفتار كنيم كه دوست داريم ديگران با ما همانطور رفتار كنند.
كسيكه به مشكلات و ناراحتيهاى ديگران اهميت نمى دهد بايد حساب كند كه آيا خودش مى تواند همان مشكلات و ناراحتيها را تحمل كند يا نه؟ به زبان ساده تر بايد گفت: هر كس راضى شود كه يك جوالدوز به تن ديگرى فرو رود، بايد با انصاف و مروت حساب كند كه آيا خودش حاضر است يك سوزن به تنش فرو رود يا نه؟
مسلمان مومن واقعى كسى است كه براى ديگران نيز به اندازه خودش راحت و آسايش و حق استفاده از مواهب زندگى را بخواهد و اصولا آسايش و خوشبختى خود را در آسايش و خوشبختى ديگران جستجو كند.
______________________
منبع: پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هئيت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه