پندی از نهج البلاغه: ارزش کارگری همراه با پاکدامنی

الحِرفةُ مَعَ العِفّةِ خيرٌ مِن الغِنَى معَ الفُجورِ
كارگرى همراه با عفت و پاكدامنى، بهتر از داشتن ثروتى است كه با گناهكارى به دست آمده باشد. (نامه 31)

شرح حدیث:

بسيارى از ثروتمندان هستند كه به خاطر داشتن مال و دارايى فراوان، ظاهرا همه گونه وسايل راحت و آسايش را در اختيار دارند. اما در حقيقت آنها نه تنها آسوده و راحت نيستند و نه تنها در خوشى و خوشبختى به سر نمى برند، بلكه روز و شب خود را با رنج و اضطراب مى گذرانند و عمرشان در دلهره و نگرانى طى مي شود. زيرا بيشتر ثروتمندان مال و دارايى خود را از راههاى حرام و آلوده به گناه به دست آورده اند.
امام عليه السلام در جايى ديگر فرموده است: «هر جا ثروتى هنگفت انباشته شده باشد، حتما در كنار آن حق پايمال شده گروهى از محرومان جامعه دفن شده است». معنى اين سخن آن است كه: كمتر ممكن است ثروتى پيدا شود كه تمام آن از راه حلال بدست آمده باشد. بيشتر كسانى كه به ثروت هاى هنگفت مى رسند، حق مردم محروم و مستضعف را پايمال كرده و مال ديگران را خورده اند. يعنى از راههايى مانند دزدى، كم فروشی، گران فروشی، احتكار (يعنى: انباركردن و مخفى كردن نگاه داشتن اجناس مورد نياز مردم و به وجود آوردن قحطى و سپس فروختن آن اجناس به چند برابر قيمت) يا خوردن مال افراد ضعيف و خيانت كردن به افراد ملت به مال و دارايى رسيده اند.
چنين ثروتى كه از راههاى ناپاك و نادرست بدست آمده، آلوده به گناه است و كسى كه چنين ثروتى دارد، اگر هم در ظاهر راحت و آسوده زندگى مى كند، در باطن آرامش و آسايش ندارد و تمام ساعات روز و شبش در وحشت و اضطراب مى گذرد. از يك طرف ترس از خدا و حساب و كتاب روز قيامت او را مى ترساند و آرامشش را بهم مي زند و از طرف ديگر دائما وحشت آن را دارد كه مبادا مردم محروم و ستمديده راز دزدى و مال مردم خورى و خيانت او را بفهمند و براى گرفتن حق خود بر سرش بتازند و حكم عدالت اسلامى را درباره اش اجرا كنند.
اما كسى كه كار كم درآمدى دارد، ولى با تقوى و پاكدامنى آنرا انجام مي دهد و به خيانت و ظلم آلوده نمى شود، دل راحت و فكر آسوده دارد. چنين كسى چون درآمدش حلال و پاك است، حقى را پايمال نكرده و مال كسى را نخورده است و كمترين نگرانى و دلهره و وحشتى هم ندارد. اگر سفره اش رنگين نيست، ولى در عوض خوشبختى واقعى را با تمام وجودش حس مي كند.
بخاطر همين است كه امام عليه السلام نيز كار كم درآمد، ولى همراه با پاكدامنى را از ثروتى كه توأم با گناه باشد بهتر شمرده اند.
______________________
منبع: پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هیئت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه