ربا در احادیث

 

بر حذر داشتن از ربا :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 شَرُّ الكَسبِ ، كَسبُ الرِّبا .

 بدترين كسب ، كسب رباسْت .

( الأمالي للصدوق : ۵۷۷/۷۸۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ اللّه َ عزّ و جلّ لَعَنَ آكِلَ الرِّبا و مُوكِلَهُ و كاتِبَهُ و شاهِدَيهِ .

 خداوند عزّ و جلّ ربا خوار و ربا دهنده و كاتب و گواهان بر آن را لعنت كرده است .

( الأمالي للصدوق : ۵۱۱/۷۰۷ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لآخِذُ و المُعطِي سَواءٌ في الرِّبا .

گيرنده و دهنده ربا يكسانند.

( كنز العمّال : ۹۷۶۰ ، ۹۷۸۴ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 لَيَأتِيَنَّ على الناسِ زَمانٌ لا يَبقى أحَدٌ ، إلاّ أكَلَ الربا.

فإن لَم يَأْكُلهُ ، أصابَهُ مِن غُبارِهِ

روزگارى بر مردم فرا رسد كه همه ربا خوار شوند

و اگر هم كسى ربا نخورد، گَردِ آن بر دامنش بنشيند .

( سنن أبي داوود : ۳/۲۴۴/۳۳۳۱ )

امام باقر عليه السلام :

أخبَثُ المَكاسِبِ ، كَسبُ الرِّبا .

 پليدترين كسب ها ، رباسْت .

( الكافي : ۵/۱۴۷/۱۲ )

امام صادق عليه السلام :

ثلاثةٌ في حِرزِ اللّه ِ عزّ و جلّ إلى أن يَفرُغَ اللّه ُ مِن الحِسابِ :

رجُلٌ لَم يَهُمَّ بِزِنا قَطُّ  و رجُلٌ لم يَشُبْ مالَهُ بِرِبا قَطُّ و رجُلٌ لَم يَسْعَ فيهِما قَطُّ .

 سه كس در پناه خداوند عزّ و جلّ باشند، تا آن گاه كه خداوند از حسابرسى [ بندگان ] فارغ شود:

مردى كه هرگز گِردِ زنا نگردد، مردى كه مالش را هرگز به ربا آلوده نسازد و مردى كه در اين دو كار هرگز واسطه نشود .

( الخصال : ۱۰۱/۵۵ )

امام رضا عليه السلام :

اِعلَم ـ يَرحَمُكَ اللّه ُ ـ  أنَّ  الرِّبا  ،  حَرامٌ سُحتٌ مِن الكبائرِ و ممّا قد وَعَدَ اللّه ُ علَيهِ النارَ  ؛

فَنَعُوذُ بِاللّه ِ مِنها  و هُو مُحَرَّمٌ على لِسانِ كُلِّ نَبيٍّ و في كُلِّ كتابٍ .

خدايت رحمت كناد! بدان كه ربا ، حرام و از گناهان كبيره است و خداوند بر آن وعده آتش داده است ؛

پناه مى بريم به خداوند از ربا . ربا را همه پيامبران و همه كتابهاى آسمانى حرام كرده اند .

( الفقه المنسوب للإمام الرِّضا : ۲۵۶ )

چگونگى محشور شدن ربا خوار:

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يَقومُ آكِلُ الرِّبا مِن قَبرِهِ  ، مَكتوبٌ بينَ عَينَيهِ : لا حُجَّةَ لَهُ عندَ اللّه ِ .

 آن گاه كه ربا خوار سر از قبر خود بر دارد ، بر پيشانى او نوشته باشد : نزد خدا حجّتى ندارد .

( كنز العمّال : ۴۳۹۵۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن أكَلَ الرِّبا  ، مَلأَ اللّه ُ عزّ و جلّ بَطنَهُ مِن نارِ جَهَنَّمَ بقَدرِ ما أكَلَ

 و إنِ اكتَسَـبَ مِنهُ مالاً ، لا يَقبَلُ اللّه ُ تعالى مِنهُ شيـئا مِن عَمَلِهِ

و لَم يَزَلْ في لَعنةِ اللّه ِ و الملائكةِ  ، ما كانَ عِندَهُ مِنهُ قِيراطٌ (واحِدٌ) .

هر كه ربا بخورد، خداوند عزّ و جلّ به اندازه ربايى كه خورده، شكمش را از آتش دوزخ پُر كند

و اگر از طريق ربا، مالى به دست آورَد ، خداوند متعال هيچ عمل او را نپذيرد

و تا زمانى كه قيراطى از مال ربا نزدش باشد ، پيوسته خداوند و فرشتگان  او را نفرين كنند .

( ثواب الأعمال : ۳۳۶/۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ درباره آيه « روزى كه در صور دميده شود و شما فوج فوج بياييد »  ( النبأ : ۱۸ ) ـ فرمود :

 يُحشَرُ عَشرَةُ أصنافٍ مِن اُمَّتِي أشْتاتا قَد مَيَّزَهُمُ اللّه ُ مِنَ المسلمينَ ···

و بَعضُهُم مُنَكَّسُونَ ؛ أرجُلُهم مِن فَوقُ و وجوهُهُم مِن تَحتُ ثُمّ يُسحَبُونَ علَيها ···

و أمّا المُنَكَّسُونَ على رُؤوسِهِم  ، فَآكِلَةُ الرِّبا

ده گروه از امّت من به صورت پراكنده محشور مى شوند كه خداوند آنها را از ساير مسلمانان متمايز كرده است . . .

بعضى از آنها در حالى كه پاهايشان به سمت بالا و سرهايشان رو به پايين است  كشان كشان بُرده مى شوند . . .

آنهايى كه نگونسارند ، همان ربا خواران هستند .

( مجمع البيان : ۱۰/۶۴۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أتَيتُ ليلةَ اُسرِيَ بِي على قَومٍ بُطونُهُم كالبيوتِ فيها الحَيّاتُ تُرى مِن خارجِ بُطونِهِم .

فقلتُ : مَن هؤلاءِ يا جَبرئيلُ ؟!  قالَ : هؤلاءِ أكَلَةُ الرِّبا .

 شبى كه به معراج رفتم ،بر مردمى گذشتم كه شكمهايشان چون خانه اى بود و در آنها مارهايى وجود داشت كه از بيرون شكمهايشان ديده مى شد .

پرسيدم : اى جبرئيل ! اينها كيستند ؟گفت : اينان ربا خوارانند .

( كنز العمّال : ۳۱۸۵۷ )

مستدرك الوسائل :

عن رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أنّهُ ،

رَأى ليلةَ اُسرِيَ بهِ رِجالاً بُطُونُهُم كالبيتِ الطَّحِمِ و هُم عَلى سابِلةِ آلِ فِرعَونَ ؛

فإذا أحَسُّوا بِهِم قاموا لِيَعتَزِلُوا عن طريقَتِهِم ،

فَمالَ بكُلِّ واحِدٍ مِنهُم بَطنُهُ فَيَسقُطُ

حتّى يَطَأَهُم آلُ فِرعَونَ مُقبِلِينَ و مُدبِرِينَ .

فقلتُ لِجَبرئيلَ : مَن هؤلاءِ ؟ قالَ : أكَلَةُ الرِّبا .

 از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است كه  ،

در شب معراج مردانى را ديد كه شكمهايى مانند اتاقى مملوّ دارند و سرِ راهِ آل فرعون نشسته اند ؛

و چون متوجّه شدند كه آل فرعون مى آيند برخاستند تا از سر راه آنان كنار روند ،

اما شكم بزرگشان آنها را به يك طرف مى كشاند و مى افتادند

و آل فرعون از روى آنها رفت و آمد مى كردند .

به جبرئيل گفتم : اينها كيستند؟ گفت : ربا خواران .

( مستدرك الوسائل : ۱۳/۳۳۲/ ۱۵۵۰۸، و انظر تفسير القرطبي : ۳/ ۳۵۵ )

امام صادق عليه السلام : 

 قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :

 لَمّا اُسرِيَ بِي إلى السماءِ  ، رَأيتُ قَوما

يُريدُ أحَدُهُم أن يَقومَ  ، فلا يَقدِرُ أن يَقومَ مِن عِظَمِ بَطنِهِ .

 فقلتُ : مَن هؤلاءِ يا جَبرئيلُ ؟!

قال : هؤلاءِ الذينَ يَأكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إلاّ كما يَقومُ الذي يَتَخَبَّطُهُ الشيطانُ مِن المَسِّ .

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

آن شب كه به آسمان برده شدم  ، گروهى را ديدم كه

يكى از آنها مى خواست از جاى خود برخيزد، اما از بس شكمش بزرگ بود نمى توانست بلند شود .

پرسيدم : اى جبرئيل ! اينها چه كسانى هستند؟

گفت : اينان ربا خوارانند كه از جاى خود مانند كسى بر مى خيزند كه شيطان  آشفته سرشان كرده است .

( تفسير القمّي : ۱/۹۳ )

امام صادق عليه السلام :

آكِلُ الرِّبا لا يَخرُجُ مِنَ الدنيا  ، حتّى يَتَخَبَّطَهُ الشيطانُ  .

 ربا خوار از دنيا نرود ، تا آن كه شيطان آشفته سرشان كند .

( تفسير العيّاشي : ۱/۱۵۲/۵۰۳ )

گناه ربا :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 الرِّبا ثلاثةٌ و سَبعونَ بابا

 أيسَـرُها ، مِثلُ أن يَنكِحَ الرَّجُـلُ اُمَّـهُ  

و إنَّ أرْبى الرِّبا عِرضُ الرَّجُلِ المسلمِ .

ربا، هفتاد و سه در دارد كه

كوچكترين آن ، مثل اين است كه  انسان با مادر خود هم بستر شود 

و همانا بدترين ربا [ ريختن ] ، آبروى انسان مسلمان است .

( كنز العمّال : ۹۷۵۴ )

 

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الرِّبا ثلاثـةٌ و سَـبعونَ بابا  و الشِّـركُ مِثلُ ذلكَ .

ربا هفتاد و سه دروازه دارد و شرك نيز چنين است .

( كنز العمّال : ۹۷۷۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الرِّبا سَبعونَ حُوبا  و أيسَرُها كَنِكاحِ الرَّجُلِ اُمَّهُ .

 ربا هفتاد گناه دارد كه كمترين آن مانند نزديكى انسان با مادر خويش است .

( كنز العمّال : ۹۷۷۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 دِرهَمُ ربا أعظَمُ عِندَ اللّه ِ عزّ و جلّ مِن سَبعينَ زَنيةً كلّها بِذاتِ مَحرمٍ في بيتِ اللّه ِ الحـرامِ .

يك درهم ربا نزد خداوند عزّ و جلّ بدتر از هفتاد بار زنا كردن است كه همه آنها با محارم و در خانه خدا باشد .

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۴/۳۶۷/۵۷۶۲ )

امام باقر عليه السلام :

 دِرهَمُ ربا أعظَمُ عِندَ اللّه ِ مِن أربَعينَ زَنيةً .

 يك درهم ربا نزد خداوند بدتر از چهل بار زنا كردن است .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۱۶/۶ )

امام صادق عليه السلام :

دِرهَمُ ربا أعظَمُ عِندَ اللّه ِ مِن ثلاثينَ زَنيةً كُلَّها بذاتِ مَحرَمٍ مِثلِ خالَةٍ و عَمّةٍ .

يك درهم ربا نزد خدا بدتر است از سى بار زنا كردن با محارم خود ؛ مانند خاله و عمّه .

( الأمالي للصدوق : ۲۴۸/۲۶۹ )

امام صادق عليه السلام :

الرِّبا سَبعونَ جُزءا  ، أيسَرُهُ أن يَنكِحَ الرَّجُلُ اُمَّهُ في بَيتِ اللّه ِ الحرامِ .

 ربا هفتاد جزء دارد كه كمترين آن ، [مانند] اين است كه انسان با مادر خود در خانه خدا نزديكى كند .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۱۷/۱۳ )

حكمت تحريم ربا :

امام باقر عليه السلام :

 إنّما حَرَّمَ اللّه ُ عزّ و جلّ الرِّبا  ، لِئلاّ يَذهَبَ المَعروفُ .

خداوند عزّ و جلّ ربا را حرام فرمود ، تا احسان كردن از بين نرود .

( وسائل الشيعة : ۱۲/۴۲۵/۱۰ )

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از علّت تحريم ربا ـ فرمود :

 لئلاّ يَتَمانَعَ الناسُ المَعـروفَ .

 تا اين كه مردم از احسان كردن به يكديگر دريغ نورزند .

( بحار الأنوار : ۷۸/۲۰۱/۳۲ )

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش هشام بن حكم از علّت تحريم ربا ـ فرمود :

 إنّهُ لَو كانَ الرِّبا حلالاً  ، لَتَرَكَ الناسُ التِّجاراتِ و ما يَحتاجونَ إلَيهِ ؛

فحَرَّمَ اللّه ُ الرِّبا  لتَفِرَّ الناسُ عنِ الحرامِ إلى التِّجاراتِ و إلى البَيعِ و الشِّراءِ  فَيَتَّصِلَ ذلكَ بَينَهُم في القَرضِ .

اگر ربا حلال بود ، مردم كار تجارت و كسب ما يحتاج خود را رها مى كردند ؛

پس خداوند ربا را حرام فرمود  تا مردم از حرام خوارى دست كشيده به تجارت و خريد و فروش روى آورند و به يكديگر قرض دهند .

( في وسائل الشيعة (۱۲/۴۲۴/۸) : « لِتنفر الناس من الحرام إلى الحلال و إلى التجارات من البيع و الشراء ؛ فيبقى ذلك بينهم في القرض » -

بحار الأنوار ۱۰۳/۱۱۹/۲۴ )

امام رضا عليه السلام ـ درباره علّت تحريم ربا ـ فرمود :

علّةُ تحريمِ الرِّبا : إنّما نَهَى اللّه ُ عزّ و جلّ عَنهُ ؛  لِما فيهِ مِن فسادِ الأموالِ ؛

لِأنّ الإنسانَ إذا اشتَرى الدِّرهَمَ بالدِّرهَمَينِ ، كانَ ثَمَنُ الدِّرهَمِ دِرهَما و ثَمَنُ الآخَرِ باطِلاً ؛

 فَبَيْعُ الرِّبا و شِـراؤهُ وَكْـسٌ على كلِّ حالٍ على المُشتَرِي و على البائعِ ؛

فَحَظَرَ اللّه ُ تبارَكَ و تعالى على العِبادِ الرِّبا لِعِلِّةِ فَسادِ الأموالِ .

خداوند عزّ و جلّ ربا را حرام فرمود ؛ چون مايه بر باد رفتن اموال مى شود ؛

زيرا وقتى انسان يك درهم را به دو درهم بخرد، بهاى آن درهم [كه خريده ] يك درهم است و درهم ديگر [كه داده ] بيهوده و بيجاست ؛

پس خريد و فروش ربوى در هر حال موجب نقصان و زيان براى خريدار و فروشنده است ؛

بنا بر اين خداوند تبارك و تعالى ربا خوارى را بر بندگان ممنوع ساخت ؛ چون مايه تباه شدن اموال مى گردد .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۱۹/۲۳ ، انظر تمام الحديث )

عوامل آلوده شدن به ربا :

امام على عليه السلام :

 مَعاشِرَ الناسِ ! الفِقهَ ثُمَّ المَتجَرَ .

و اللّه ِ ، لَلرِّبا في هذِهِ الاُمَّةِ أخفى من دَبِيبِ النَّملِ عَلى الصَّفا .

 اى مردم! ابتدا احكام ، سپس تجارت .

به خدا قسم كه ، ربا در ميان اين امّت، نا پيداتر از حركت مورچه بر روى تخته سنگ سياه است .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/ ۱۱۷/۱۶ )

 

امام على عليه السلام :

مَنِ اتَّجَرَ بغَيرِ فِقهٍ  ، فَقَدِ ارتَطَمَ في الرِّبا .

 آن كه بدون دانستن احكام دين سوداگرى كند ، به ورطه ربا افتد .

( نهج البلاغة : الحكمة ۴۴۷ )

امام على عليه السلام :

مَن لَم يَتَفَقَّهْ في دِينِهِ ثُمّ اتَّجَرَ ، ارتَطَمَ في الرِّبا ، ثُمّ ارتَطَمَ .

 كسى كه احكام دين خود را نداند و دست به سوداگرى زند ، بارها و بارها گرفتار ربا شود .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۱۸/۱۷ )

حيله هاى ربا خوارى :

امام على عليه السلام :

 لَمّا أنزَلَ اللّه ُ سبحانَهُ قولَهُ « الم * أ حَسِبَ الناسُ أنْ يُتْرَكُوا اَن يَقولوا آمَنّا وَ هُم لا يَفتنون »  ( العنكبوت : ۱ و ۲ )

عَلِمتُ أنَّ الفِتنَةَ لا تَنزِلُ بِنا و رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بَينَ أظهُرِنا .

فقلتُ : يا رسولَ اللّه ِ ! ما هذهِ الفِتنَةُ ···؟

قال : يا عليُّ !  إنّ القَومَ سَيُفتَنُونَ بأموالِهِم و يَمُنُّونَ بِدِينِهم على رَبِّهِم

 و يَتَمَنَّونَ رَحمَتَهُ و يَأمَنُونَ سَطوَتَهُ

 و يَستَحِلُّونَ حَرامَهُ بالشُّبُهاتِ الكاذِبَةِ  و الأهواءِ الساهِيَةِ .

فَيَستَحِلُّونَ الخمرَ بالنَّبيذِ  و السُّحتَ بالهَدِيَّةِ  و الرِّبا بالبَيعِ .

چون خداى سبحان آيه « الف ، لام ، ميم . آيا مردم پندارند كه رها مى شوند و آزمايش نمى شوند؟ » را نازل فرمود ،

دانستم كه تا رسول خدا صلى الله عليه و آله در ميان ماست، گرفتار آن آزمايش نخواهيم شد .

پس ، عرض كردم : اى رسول خدا ! اين آزمايش چيست؟ . .

فرمود : اى على! مسلمانان به وسيله اموالشان آزمايش خواهند شد و به خاطر دينشان بر خدايشان منّت مى نهند

و آرزوى رحمت او را مى كنند و خود را از خشم او در امان مى دانند

و با شب اى دروغين و خواهشهاى غفلت زا، حرام او را حلال مى گردانند .

شراب را به نام آب انگور يا خرما حلال شمرده، مى نوشند و حرام را به نام هديه  و ربا را به نام بيع مى گيرند .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۵۶ )

بى بركت بودن ربا :

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه گاه مى بينيم كه مردى ربا مى خورد و مال و ثروتش هم زياد مى شود ـ فرمود :

 يَمحَقُ اللّه ُ دِينَهُ و إن كانَ مالُهُ يَكثُرُ .

خداوند دين او را مى برد، اگر چه مال و ثروتش زياد شود .

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۱۷/۱۲ )

 

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به مردى كه از آيه « خداوند ربا را مى كاهد [ و بى بركت مى گرداند ] و صدقات را فزونى مى بخشد »

 ( البقرة : ۲۷۶ ) سؤال كرد و گفت :

قد أرى مَن يَأكُلُ الرِّبا يَربُو مالُهُ  ـ :

فَأيُّ مَحقٍ أمحَقُ مِن دِرهَمِ ربا يَمحَقُ الدِّينَ

فإن تابَ مِنهُ ذَهَبَ مالُهُ و افتَقَرَ .

 گاه فردى را مشاهده مى كنم كه ربا مى خورد و با اين حال مال و ثروتش زياد مى شود ـ فرمود :

كدام نابودى و بى بركتى بدتر از اين كه يك درهم ربا، دين را نابود كند .

اگر توبه كند، ثروتش از دست مى رود و فقير مى شود .

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۲۷۹/۴۰۰۵ )

بدترين نوع ربا :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألا إنّ أربَى الرِّبا ،  شَتمُ الأعراضِ و أشَـدُّ الشَّـتمِ  ، الهِجاءُ  و الراوِيَةُ  ، أحَدُ الشّاتِمَينِ .

بدانيد كه بدترين نوع ربا ، ناسزا گويى به آبرو و حيثيت افراد است و بدترين ناسزاگويى ، هجو كردن است و كسى كه هجو را نقل كند ، نيز يكى از دشنام دهندگان است .

( كنز العمّال : ۸۱۰۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أربَى الرِّبا ، تَفضيلُ المَرءِ على أخِيهِ بالشَّتمِ .
 

بدترين ربا ، اين است كه انسان در ناسزاگويى بر برادرش فزونى گيرد .

( كنز العمّال : ۸۱۰۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنّ أربَى الرِّبا ،  الاستِطالَةُ في عِرضِ المسلمِ بغَيرِ حقٍّ .

بدترين ربا ، دست درازىِ ناحق به آبروى مسلمان است .

( كنز العمّال : ۸۱۰۷  )

کسى كه ربا خوارى را حلال شمارد ، محارب است .

امام صادق عليه السلام ـ آنگاه كه به ايشان خبر رسيد مردى ربا مى خورد و اسم آن را «لباء» مى گذارد ـ فرمود :

 لئن أمكَنَنِي اللّه ُ عزّ و جلّ (مِنهُ) ،  لَأضرِبَنَّ عُنُقَهُ .

اگر خداوند عزّ و جلّ مرا بر او چيره گرداند، گردنش را خواهم زد .

( الكافي : ۵/۱۴۷/۱۱ )

مستدرك الوسائل :

على بن ابراهيم در تفسير خود ذيل آيه «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! از خدا بترسيد و ربا را هر چه باقى مانده است رها كنيد . . .» مى گويد :

 فإنّهُ كانَ سببُ نُزولِها أنّهُ لَمّا أنزَلَ اللّه ُ تَعالى : « الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرّبا » ، ـ الآية ـ  ، فقامَ خالدُ بنُ الوَليدِ إلى رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فقالَ :

يا رسولَ اللّه ِ ! رَبا أبِي في ثَقيفٍ و قد أوصانِي عِندَ مَوتِهِ بأخذِهِ .

فَأنزَلَ اللّه ُ تباركَ و تعالى : « يا أيُّها الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّه َ و ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبوا ···» .

قالَ : مَن أخَذَ الرِّبا وَجَبَ علَيهِ القَتلُ

سبب نزول آيه آن بود كه وقتى آيه « كسانى كه ربا مى خورند . . .» نازل شد ، خالد بن وليد به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كرد :

اى رسول خدا! پدرم در ميان ثقيف مالى به ربا داد و موقع مردن به من وصيت كرد كه آن ربا را بگيرم .

در اين هنگام خداوند متعال آيه « اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! از خدا بترسيد و آنچه از ربا باقى مانده است ،  رها كنيد . . .» را نازل فرمود

فرمود : كسى كه ربا بگيرد،  كشتنش واجب است .

( البقرة : ۲۷۵- تفسير القمّي : ۱/۹۳ )

 

میزان الحکمه، جلد چهارم