شیطان در احادیث

درس گرفتن از رفتار خداوند با ابليس :

امام على عليه السلام :

فاعتَبِرُوا بما كانَ مِن فِعلِ اللّه ِ بِإبليسَ ؛

إذ أحبَطَ عَمَلَهُ الطَّويلَ و جَهدَهُ الجَهِيدَ (الجميلَ) . 

و كانَ قد عَبَدَ اللّه َ سِتَّةَ آلافِ سَنَةٍ ، لا يُدرى أ مِن سِني الدُّنيا أم مِن سِني الآخِرَةِ عن كِبْرِ ساعَةٍ واحِدَةٍ .

از كارى كه خدا با ابليس كرد عبرت بگيريد ؛

چه  كار دراز مدت و كوشش هاى توان فرساى او را  به سبب لحظه اى تكبر  باطل ساخت .

او شش هزار سال خدا را پرستش كرده بود كه معلوم نيست  ، آيا از سالهاى دنياست يا از سالهاى آخرت .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۲ )

امام صادق عليه السلام :

 أمَرَ اللّه ُ إبليسَ بالسُّجودِ لاِدَمَ .

فقالَ : يا ربِّ و عِزَّتِكَ إن أعفَيتَني مِن السُّجودِ لآدَمَ لَأعبُدَنَّكَ عِبادَةً ما عَبَدَكَ أحَدٌ قَطُّ مِثلَها .

قالَ اللّه ُ جَلَّ جلالُهُ : إنّي اُحِبُّ أن اُطاعَ مِن حيثُ اُرِيدُ .

خداوند به ابليس دستور داد بر آدم سجده كند .

او گفت : پروردگارا ! سوگند به عزّتت، اگر مرا از سجده بر آدم معاف دارى ، تو را چنان پرستشى كنم كه هرگز كسى مانند آن تو را نپرستيده باشد .

خداوند، جلّ جلاله ، فرمود : من دوست دارم آن گونه كه خودم مى خواهم   اطاعت شوم .

( بحار الأنوار : ۶۳/۲۵۰/۱۱۰ )

پناه بردن به خدا از شيطان :

امام على عليه السلام :

 أحمَدُ اللّه َ و أستَعِينُهُ على مَداحِرِ الشَّيطانِ و مَزاجِرِهِ (مَزاحِرِهِ)  و الاعتِصامِ مِن حَبائلِهِ و مَخاتِلِهِ .

خدا را مى ستايم و در امورى كه باعث راندن و دور كردن شيطان و محفوظ ماندن از دامها و نيرنگهايش مى شود ، از او يارى مى طلبم .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۵۱ )

دشمنىِ شيطان با انسان :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در اندرز به ابن مسعود ـ فرمود :

 يا بنَ مَسعودٍ ، اِتَّخِذِ الشَّيطانَ عدوّا ؛

فإنَّ اللّه َ تعالى يقولُ : « إِنَّ الشَّيْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّا »

اى پسر مسعود! شيطان را دشمن بگير ؛

زيرا خداوند متعال مى فرمايد :« همانا شيطان دشمن شماست .  پس او را دشمن گيريد » .( فاطر : ۶ )

امام على عليه السلام :

( مكارم الأخلاق : ۲/۳۵۴/۲۶۶۰ )

امام على عليه السلام :

ثُمّ أسكَنَ سبحانَهُ آدَمَ دارا أرغَدَ فيها عَيشَهُ  و آمَنَ فيها مَحَلَّتَهُ  و حَذَّرَهُ إبليسَ و عَداوَتَهُ .

 فاغتَرَّهُ عَدُوُّهُ نَفاسَةً علَيهِ بِدارِ المُقامِ  و مُرافَقَةِ الأبرارِ 

 فَباعَ اليَقينَ بِشَكِّهِ .

سپس خداوند سبحان آدم را در سرايى پر نعمت و امن سكونت داد و او را از ابليس و دشمنى وى بر حذر داشت .

پس  دشمنِ آدم  چون او را در سراى جاودانى و همدم نيكوكاران مى ديد ، بر وى حسد بُرد و او را فريفت

و آدم  يقين را به شكّش فروخت .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱ )

امام على عليه السلام :

اِحذَرُوا عَدوّا نَفَذَ في الصُّدورِ خَفِيّا ، و نَفَثَ في الآذانِ نَجِيّا

 بپرهيزيد از آن دشمنى كه پنهانى در سينه ها نفوذ مى كند و آهسته در گوشها افسون مى دمد .

(غرر الحكم : ۲۶۲۳ )

امام زين العابدين عليه السلام ـ در مناجات خود ـ گفت :

إلهي  !  أشكُو إلَيكَ عَدُوّا يُضِلُّني  و شَيطانا يُغويني .

قد مَلَأَ بِالوَسواسِ صَدري  و أحاطَت هَواجِسُهُ بِقَلبي .

يُعاضِدُ لي الهَوى و يُزَيِّنُ لي حُبَّ الدُّنيا و يَحولُ بَيني و بينَ الطاعَةِ و الزُّلفى .

 الهى! از دشمنى كه مرا گمراه مى كند و از شيطانى كه مرا به انحراف مى كشاند ،  به تو شكايت مى كنم .

او سينه مرا از وسوسه آكنده و القائات او قلبم را در ميان گرفته است  .

در پيروى از خواهشهاى نفس مرا يارى مى رساند و دنيا دوستى را در نظرم مى آرايد و ميان من و طاعت و تقرّب به تو مانع مى شود .

( بحار الأنوار : ۹۴/۱۴۳/۲۱ )

امام باقر عليه السلام :

إذا ماتَ المُؤمِنُ  ، خُلِّيَ على جِيرانِهِ مِن الشَّياطينِ عَدَدَ رَبيعَةَ و مُضَرَ ، كانوا مُشتَغِلِينَ بهِ .

 چون مؤمن بميرد ،  شيطانهايى كه براى گمراه كردن او مى كوشيده اند و شمارشان به تعداد افراد قبيله [ پر جمعيت ] ربيعه و مُضَر است ، اطراف همسايگان را مى گيرند .

( الكافي : ۲/۲۵۱/۱۰ )

امام صادق عليه السلام :

 إنَّ الشَّياطينَ أكثَرُ على المؤمنينَ  مِنَ الزَّنابِيرِ على اللَّحمِ .

 شيطانهاى اطراف مؤمنان  بيشتر از زنبورهاى پيرامون گوشت است .

( بحار الأنوار : ۸۱/۲۱۱/۲۷ )

امام صادق عليه السلام :

 لقد نَصَبَ إبليسُ حَبائلَهُ في دارِ الغُرورِ  ، فما يَقصِدُ فيها إلاّ أولِياءَنا .

ابليس، در اين سراى پُر فريب  دامهاى خود را برنهاده است و هدفش كسى جز دوستدارانِ ما نيست .

( تحف العقول : ۳۰۱  )

امام كاظم عليه السلام ـ در پاسخ به اين پرسش كه جهاد با كدام دشمن واجب تر است ـ فرمود :

 أقرَبُهم إلَيكَ و أعداهُم لَكَ···

و مَن يُحَرِّضُ أعداءَكَ علَيكَ ، و هُو إبليسُ .

آن كه از همه به تو نزديكتر و دشمنيش با تو بيشتر است . . .

و كسى كه دشمنان تو را بر ضدّت تحريك مى كند و آن شيطان است .

( تحف العقول : ۳۹۹ )

هشدار نسبت به گمراه سازي هاى شيطان :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

سَتَكُونُ فِتَنٌ يُصبِحُ الرَّجُلُ فيها مُؤمنا و يُمسي كافرا ،

إلاّ مَن أحياهُ اللّه ُ تعالى بالعِلمِ .

در آينده، فتنه هايى [ گمراه كننده ] پيش خواهد آمد ، كه انسان صبح خود را با ايمان آغاز مى كند و شب كه فرامى رسد به كفر افتاده است ،

مگر كسى كه خداوند متعال او را به دانش و آگاهى زنده كرده باشد .

( كنز العمّال : ۳۰۸۸۳ )

امام على عليه السلام :

الفِتَنُ ثلاثٌ :

حُبُّ النِّساءِ و هُو سَيفُ الشَّيطانِ 

 و شُربُ الخَمرِ و هُو فَخُّ الشَّيطانِ

و حُبُّ الدِّينارِ و الدِّرهَمِ و هُو سَهمُ الشَّيطانِ .

 

 عوامل گمراه كننده سه تاست :

 زن دوستى كه شمشير شيطان است

 و شرابخوارى كه دام شيطان است

و عشق به درهم و دينار كه تير شيطان است .

( الخصال : ۱۱۳/۹۱ )

نهى از دنباله روى شيطان :

امام باقر و امام صادق عليهما السلام :

 إنَّ مِن خُطُواتِ الشَّيطانِ ،  الحَلْفَ بِالطلاقِ  و النُّذورَ في المَعاصِي  و كُلَّ يَمينٍ بِغَيرِ اللّه ِ تعالى

 سوگند خوردن براى طلاق و نذر كردن براى گناه و سوگند ياد كردن به غير خدا  ، از گامهاى شيطان است .

( مجمع البيان : ۱/۴۶۰ )

 

امام باقر عليه السلام ـ در هنگام تلاوت آيه: « گامهاى شيطان را دنبال نكنيد » ( البقرة : ۲۰۸- النور : ۲۱ ) ـ فرمود : 

كُلُّ يَمينٍ بِغَيرِ اللّه ِ فهِي مِن خُطُواتِ الشَّيطانِ .

هر سوگندى كه به غير خدا ياد شود ، از گامهاى شيطان است .

( تفسير العيّاشي : ۱/۷۴/۱۵۰ )

الدرّ المنثور :

ما خالَفَ القرآنَ فهُو مِن خُطُواتِ الشَّيطانِ .

 هر چه با قرآن مخالف باشد، از گامهاى شيطان است .

( الدرّ المنثور : ۱/۴۰۳ - الميزان في تفسير القرآن : ۲/۱۰۱ )

بندگان شيطان :

امام على عليه السلام ـ در نكوهش پيروان شيطان ـ فرمود :

 اِتَّخَذُوا الشَّيطانَ لِأمرِهِم مِلاكا  و اتَّخَذَهُم لَهُ أشراكا .

فَباضَ و فَرَّخَ في صُدُورِهِم  وَ دَبَّ و دَرَجَ في حُجُورِهم   فَنَظَرَ بِأعيُنِهِم و نَطَقَ بِألسِنَتِهِم ؛

فَرَكِبَ بِهِمُ الزَّلَلَ  و زَيَّنَ لَهُمُ الخَطَلَ .

 فِعلَ مَن قد شَرِكَهُ الشَّيطانُ في سُلطانِهِ  و نَطَقَ بالباطِلِ عَلى لِسانِهِ .

 آنان در كارشان به شيطان تكيه كردند و شيطان هم آنها را دام خود قرار داد .

پس در سينه هاى آنان تخم كرد و جوجه گذاشت و بتدريج در خردهاى آنان نفوذ كرد و با چشمهايشان نگريست و با زبانشان سخن گفت ؛

پس آنها را گرفتار خطاها و لغزشها كرد و نادرستى را در نظرشان آراست .

كارهاى آنان مانند كار كسى است كه شيطان در قدرتش شريك شده و زبان او را به باطل گويا كرده است .

( نهج البلاغة : الخطبة ۷ )

امام على عليه السلام ـ در نامه خود به معاويه ـ نوشت :

 فإنّكَ مُترَفٌ قد أخَذَ الشَّيطانُ مِنكَ مَأخَذَهُ  و بَلَغَ فيكَ أمَلَهُ ، و جَرى مِنكَ مَجرَى الرُّوحِ و الدَّمِ .

تو در ناز و نعمت غرقه گشته اى و شيطان در وجود تو جاى گرفته و در تو به آرزويش رسيده و همچون جان و خون در پيكرت جريان دارد .

( نهج البلاغة : الكتاب ۱۰ )

امام على عليه السلام :

إنّ رَجُلاً كان يَتَعَبَّدُ في صَومَعَةٍ  و إنَّ امرأةً كانَ لَها إخوَةٌ .  

فَعَرَضَ لَها شَيءٌ فَأتَوهُ بِها .

 فَزَيَّنَت لَهُ نَفسُهُ فَوَقَعَ علَيها .

 فَجاءَهُ الشَّيطانُ فقالَ : اُقتُلْها ؛  فإنّهُم إن ظَهَرُوا علَيكَ افتَضَحتَ .

فَقَتَلَها و دَفَنَها . فَجاؤوهُ فَأخَذُوهُ فَذَهَبُوا بهِ .

 فَبَينَما هُم يَمشُونَ إذ جاءَهُ الشَّيطانُ فقالَ : إنّي أنا الذي زَيَّنتُ لكَ فاسجُدْ لي سَجدَةً اُنجِيكَ .  فَسَجَدَ لَهُ .

 

 فذلكَ قولُهُ : «كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلإنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللّه َ رَبَّ العَالَمِينَ » .

 مردى در صومعه اى عبادت مى كرد . زنى بود كه چند برادر داشت .

براى آن زن اتفاقى افتاد ، لذا برادرانش او را نزد آن عابد آوردند .

عابد وسوسه شد و به آن زن دست درازى كرد .

شيطان به سراغ عابد آمد و گفت : او را بكش ؛ زيرا اگر برادرانش متوجّه شوند ، رسوا مى شوى .

مرد عابد آن زن را كشت و جسدش را دفن كرد .برادران زن نزد عابد آمدند و او را دستگير كردند و با خود بردند .

در حالى كه مى رفتند شيطان به سراغ عابد آمد و گفت : من بودم كه اين عمل را در نظرت آراسته جلوه دادم . اكنون مرا سجده كن تا تو را نجات دهم . 

عابد هم او را سجده كرد .

اين است سخن خداوند كه مى فرمايد :

« همچون حكايت شيطان است آن گاه كه به انسان گفت : كافر شو و چون كافر شد شيطان گفت: من از تو بيزارم .  من از خدا -  پروردگار جهانيان -  مى ترسم » .( الحشر : ۱۶ )

( الدرّ المنثور : ۸/۱۱۶ )

تأكيد شيطان بر گمراه كردن انسان راست درآمدنِ گمانِ ابليس  :

امام على عليه السلام :

فاحذَرُوا ـ عِبادَ اللّه ِ ـ عَدوَّ اللّه ِ أن يُعدِيَكم بِدائهِ و أن يَستَفِزَّكُم بنِدائه  و أن يُجلِبَ علَيكُم بِخَيلِهِ و رَجِلِهِ .

 فَلَعَمرِي لقد فَوَّقَ لَكُم سَهمَ الوَعِيدِ و أغرَقَ إلَيكُم بِالنَّزعِ الشَّديدِ  و رَماكُم مِن مكانٍ قَريبٍ . فقالَ :

« رَبِّ بِما أَغْوَيْتَني لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ في الأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ »

 قَذْفا بِغَيبٍ بعيدٍ  و رَجما بظَنٍّ غَيرِ مُصِيبٍ .  صَدَّقَهُ بِهِ أبناءُ الحَمِيَّةِ و إخوانُ العَصَبِيَّةِ  و فُرسانُ الكِبرِ و الجاهِلِيَّةِ .

 اى بندگان خدا! مبادا دشمن خدا ( شيطان ) شما را به درد خود گرفتار كند و با فرياد خويش شما را از جا بپراند و نگرانتان سازد و سواران و پيادگان خود را عليه شما فراهم آورد .

به جان خودم سوگند كه تيرِ تهديد را بر چلّه كمان گذاشته و آن را به طرف شما سخت كشيده است و از نزديك به شما تيراندازى كرده و گفته است :

« پروردگارا ! به سبب آن كه مرا گمراه كردى در روى زمين بديها را در نظرشان بيارايم و همگان را گمراه كنم » .( الحِجر : ۳۹ )

او از آينده اى دور سخن گفت و گمان نادرستى را اظهار داشت .

 اما فرزندان نخوت و برادران عصبيّت و سواران گردنكشى و جاهليّت ،  ادّعاى او را راست از كار درآوردند .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۲ )

 

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه: « و قطعا ابليس گمان خود را درباره آنها درست يافت . . .»  ( سبأ : ۲۰ )  ـ  فرمود :

فَصَرَخَ إبليسُ صَرخَةً فَرَجَعَت إلَيهِ العَفارِيتُ فقالوا : يا سَيِّدَنا ! ما هذِهِ الصَّرخَةُ الاُخرى ؟

فقال : وَ يحَكُم حَكَى اللّه ُ و اللّه ِ كَلامي قُرآنا ، و أنزَلَ علَيهِ :

« و لَقَدْ صَدَّقَ علَيهِم إِبْليسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلاّ فَرِيقا مِنَ المُؤْمِنينَ » .

ثمّ رَفَعَ رَأسَهُ إلى السماءِ ثُمّ قالَ : و عِزَّتِكَ و جلالِكَ، لاُلحِقَنَّ الفَرِيقَ بالجَميعِ !

قالَ : فقالَ النبيُّ صلى الله عليه و آله :

« بِسمِ اللّه ِ الرّحمنِ الرّحيمِ * إِنَّ عِبادِي ليسَ لكَ عَلَيهِم سُلطانٌ » .

 پس ابليس چنان فريادى كشيد كه همه ديوها نزد او آمدند و گفتند : سرورا! اين ديگر چه فريادى بود ؟

ابليس گفت : واى بر شما ! به خدا قسم ، خداوند گفته مرا در قرآن بازگو كرد و بر او ( رسول خدا صلى الله عليه و آله ) فرو فرستاد كه  :

« و قطعا ابليس گمان خود را درباره آنها راست يافت ؛ پس جز گروهى از مؤمنان ، بقيّه از او پيروى كردند » .  ( سبأ : ۲۰ ) 

ابليس سپس سر به آسمان برداشت و گفت : به عزّت و جلالت سوگند ، همان گروه را هم به همگان ملحق خواهم كرد .

امام صادق عليه السلام فرمود : پس ، پيامبر صلى الله عليه و آله [قرائت] فرمود :

« به نام خداوند بخشاينده مهربان ، همانا تو را بر بندگان من چيرگى و تسلّطى نيست » .   ( الإسراء : ۶۵ )

( بحار الأنوار : ۶۳/۲۵۶/۱۲۵ )

علّت تسلّط شيطان بر انسان :

امام رضا عليه السلام ـ درباره آيه: « تا شما را بيازمايد كه كدام يك نيكوتر عمل مى كنيد »  ( هود : ۷)  ـ  فرمود :

 إنّهُ عَزَّ و جلَّ خَلَقَ خَلقَهُ لِيَبلُوَهُم بتَكليفِ طاعَتِهِ و عِبادَتِهِ

لا على سبيلِ الامتِحانِ و التَّجرِبَةِ؛

لأنّهُ لَم يَزَلْ عَليما بِكُلِّ شَيءٍ .

 خداوند عزّ و جلّ خَلق خود را آفريد  تا با گذاشتن تكليفِ طاعت و عبادتِ خويش بر دوش آنان ايشان را بيازمايد ،

نه آن كه بخواهد [ براى آگاهىِ خود ] امتحان و تجربه كند ؛

چه او همواره از همه چيز آگاه بوده است .

( بحار الأنوار : ۴/۸۰/۵ )

نيرنگ شيطان :

امام على عليه السلام :

 قد أصبَحتُم في زَمَنٍ لا يَزدادُ الخَيرُ فيه إلاّ إدبارا و لا الشَّرُّ فيهِ إلاّ إقبالاً

 و لا الشَّيطانُ في هَلاكِ الناسِ إلاّ طَمَعا ؛

فَهذا أوانٌ قَوِيَت عُدَّتُهُ  و عَمَّت مَكِيدَتُهُ  و أمكَنَت فَرِيسَتُهُ .

 شما در روزگارى به سر مى بريد كه نيكى هر چه بيشتر پشت مى كند و بدى هر چه بيشتر روى مى آورد

و شيطان هر چه بيشتر به تباه كردن مردم چشم طمع مى دوزد ؛

پس ، اكنون زمانى است كه اسباب كار او قوّت گرفته و نيرنگش فراگير شده و شكارش در دسترس او قرار گرفته است .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۲۹ )

امام على عليه السلام :

 اللّه َ اللّه َ في عاجِلِ البَغيِ  و آجِلِ وَ خامَةِ الظُّلمِ  و سُوءِ عاقِبَةِ الكِبرِ ؛

فإنّها مَصْيَدَةُ إبليسَ العُظمى، و مَكِيدَتُهُ الكُبرى .

خدا را در نظر گيريد، خدا را از [ كيفر زودرس ] سركشى در اين جهان و از زيان ستمگرى در آن جهان و از فرجام بد تكبّر ؛

زيرا اينها (سركشى و ستمگرى و كبر) عظيم ترين دام و بزرگترين نيرنگ ابليس است .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۲ )

امام كاظم عليه السلام ـ در سفارش خويش به هشام ـ فرمود :

 فلَهُ [ أي لاِءبليسَ ] فَلتَشتَدَّ عَداوَتُكَ  و لا يَكُونَنَّ أصبَرَ على مُجاهَدَتِهِ لِهَلَكَتِكَ مِنكَ على صَبرِكَ لِمُجاهَدَتِهِ ؛

فإنّهُ أضعَفُ مِنكَ رُكنا في قُوَّتِهِ  و أقَلُّ مِنكَ ضَررا في كَثرَةِ شَرِّهِ .

 إذا أنت اعتَصَمتَ بِاللّه ِ فقد هُدِيتَ إلى صِراطٍ مُستقيمٍ .

دشمنىِ تو با ابليس بايد سخت باشد و نبايد كه صبر او در تلاشش براى نابودى تو  بيشتر از صبر تو در مبارزه با او باشد ؛

زيرا ابليس با همه قدرتش  از تو ناتوانتر است و با همه بديش  كمتر از تو مى تواند ضربه زند .

اگر تو به خداوند پناه برى ، هر آينه به راهى راست هدايت شده اى .

( تحف العقول : ۴۰۰ )

گمراه سازي هاى شيطان :

امام على عليه السلام ـ به كميل بن زياد ـ :

 يا كُمَيلُ ! إنَّ إبليسَ لا يَعِدُ عن نفسِهِ ،

و إنّما يَعِدُ عن رَبِّهِ لِيَحمِلَهُم على مَعصِيَتِهِ فَيُوَرِّطَهُم

 اى كميل ! ابليس از طرف خود وعده نمى دهد ،

بلكه از جانب پروردگارش وعده مى دهد تا آنان را به معصيت او وا دارد و در ورطه هلاكتشان افكند .

( بشارة المصطفى : ۲۷ )

امام على عليه السلام :

 اِعلَمُوا أنَّ الشَّيطانَ إنّما يُسَنِّي لَكُم طُرُقَهُ لِتَتّبِعُوا عَقِبَهُ .

بدانيد كه شيطان تنها راههاى خود را براى شما هموار مى كند تا در پى او روان شويد .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۳۸ )

امام على عليه السلام :

إنّ الشَّيطانَ يُسَنِّي لَكُم طُرُقَهُ ، و يُرِيدُ أن يَحُلَّ دِينَكُم عُقدَةً عُقدَةً ، و يُعطِيَكُم بالجَماعَةِ الفُرقَةَ .
 

همانا شيطان راههاى خود را براى شما آسان مى نمايد  و مى خواهد گره هاى [ محكمِ ] دين شما را يكى پس از ديگرى سست گرداند و به جاى اتحاد ، به شما تفرقه دهد .

( نهج البلاغة: الخطبة۱۲۱ )

امام على عليه السلام :

الشَّيطانُ مُوَكَّلٌ به  [أي بالعَبدِ ] يُزَيِّنُ لَهُ المَعصيَةَ لِيَركَبَها ،

و يُمَنِّيهِ التَّوبَةَ لِيُسَوِّفَها .

 شيطان بر بنده گماشته شده است و معصيت را در نظرش مى آرايد تا مرتكب آن شود،

و او را به توبه كردن اميدوار مى سازد تا آن را به تأخير اندازد .

(نهج البلاغة : الخطبة ۶۴ )

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال سائلى كه از اوصاف خداوند سؤال كرده بود بگونه اى كه او را ببيند ـ :

فانظُرْ  ، أيُّها السائلُ ! فما دَلَّكَ القُرآنُ علَيهِ مِن صِفَتِهِ فائتَمَّ بهِ و استَضِئْ بِنُورِ هِدايَتِهِ ،

و ما كَلَّفَكَ الشَّيطانُ عِلمَهُ ممّا ليسَ في الكتابِ علَيكَ فَرضُهُ و لا في سُنَّةِ النبيِّ صلى الله عليه و آله و الهُدى أثَرُهُ ،

 فَكِل عِلمَهُ إلى اللّه ِ سبحانَهُ ؛

فإنَّ ذلك مُنتَهى حَقِّ اللّه ِ علَيكَ .

 اى پرسشگر! بنگر، هر يك از صفات خدا را كه قرآن به آن راهنماييت كرده است  پيروى كن و از پرتو هدايت قرآن روشنايى برگير،

و آن صفاتى را كه شيطان تو را به آموختن آن وا داشته و دانستن آن در كتاب ( قرآن ) بر تو واجب نشده و در سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله و پيشوايان هدايت نيز اثرى از آنها نيست ،

علم پيدا كردن به آن صفات را به خداوند سبحان وا گذار ؛

زيرا اين منتهاى حق خدا بر توست .

( نهج البلاغة : الخطبة ۹۱ )

امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعاى خود ـ گفت :

 فلَولا أنَّ الشَّيطانَ يَختَدِعُهُم عَن طاعَتِكَ ما عَصاكَ عاصٍ ،

و لَو لا أنّهُ صَوَّرَ لَهُمُ الباطِلَ في مِثالِ الحَقِّ ما ضَلَّ عَن طَرِيقِكَ ضالٌّ .

 اگر شيطان با فريبكارى آنان را از طاعت تو باز نمى داشت ، هيچ معصيت كارى معصيت تو نمى كرد

و اگر او باطل را در لباس حق براى آنان در نمى آورد ، هيچ ره گم كرده اى راه تو را گم نمى كرد .

( الصحيفة السجّاديّة : الدعاء ۳۷ - ( انظر) الباطل : باب۳۶۸ )

امام صادق عليه السلام :

 لَمّا نَزَلَت هذهِ الآيَةُ : « وَ الَّذِينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَـلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّه َ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْوَ مَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّه ُ وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَ هُمْ يَعْلَمُونَ » ،

صَعِدَ إبليسُ جَبَلاً بِمَكَّةَ يقالُ لَهُ : ثَورٌ ، فَصَرَخَ بِأعلى صَوتِهِ بعَفارِيتِهِ  .

فاجتَمَعوا إلَيهِ ، فقالوا : يا سَيِّدَنا ، لِمَ دَعَوتَنا ؟

قالَ : نَزَلَت هذهِ الآيةُ ، فَمَن لَها ؟

فقامَ عِفريتٌ مِن الشَّياطينِ فقالَ : أنا لَها بِكذا و كذا.  قالَ : لَستَ لَها .

فقامَ آخَرُ فقالَ مِثلَ ذلكَ .  فقالَ : لَستَ لَها .

 فقالَ الوَسواسُ الخَنَّاسُ : أنا لَها . قالَ : بما ذا ؟

قالَ : أعِدُهُم و اُمَنِّيهِم حتّى يُواقِعُوا الخَطيئةَ فإذا واقَعُوا الخَطِيئةَ أنسَيتُهُمُ الاِستِغفارَ . فقالَ : أنتَ لَها.

 فَوَكَّلَهُ بِها إلى يَومِ القِيامَةِ .

وقتى آيه: « و آنان كه چون كار زشتى كنند ، يا بر خود ستم روا دارند ، خدا را به ياد مى آورند و براى گناهانشان آمرزش مى خواهند

ـ و چه كسى جز خدا گناهان را مى آمرزد؟ ـ و بر آنچه مرتكب شده اند، با آنكه مى دانند [ كه گناه است ] پافشارى نمى كنند » ( آل عمران: ۱۳۵)  نازل شد ، 

 ابليس بالاى كوهى در مكّه ، به نام ثور، رفت و با بلندترين فرياد خود  ديوهايش را صدا زد .

آنها جمع شدند و گفتند : سرورا! ما را براى چه فرا خواندى ؟

ابليس گفت : اين آيه نازل شد . اكنون كدام يك از شما حريف آن هستيد؟

ديوى از شيطانها برخاست و گفت : من چنين و چنان مى كنم . ابليس گفت : تو حريف آن نيستى .

ديگرى برخاست و همانند آن سخنان گفت . ابليس گفت : تو نيز از عهده بر نمى آيى .

[ ديوى به نام ] وسواس خنّاس گفت : من از عهده اش بر مى آيم .ابليس گفت : چگونه؟

او گفت : به آنان وعده و اميد [ توبه و آمرزش ] مى دهم تا آن كه مرتكب گناه شوند و چون به گناه در افتادند ، استغفار را از يادشان مى برم .ابليس گفت : تو حريف اين آيه هستى . 

پس او را تا روز قيامت مأمور [ مقابله با ] آن كرد .

( الأمالي للصدوق : ۵۵۱/۷۳۷ )

امام صادق عليه السلام :

إنّ الشَّيطانَ يُدِيرُ ابنَ آدَمَ في كُلِّ شَيْءٍ ،

فإذا أعياهُ جَثَمَ لَهُ عِندَ المالِ فَأخَذَ بِرَقَبَتِهِ .

شيطان آدمى را گرد هر چيزى مى چرخاند و چون او را خسته و درمانده كرد ،

نزديك ثروت كمين مى كند و گردنش را مى گيرد .

( الكافي : ۲/۳۱۵/۴ )

امام صادق عليه السلام :

يقولُ إبليسُ لِجُنُودِهِ : ألقُوا بَينَهُمُ الحَسَدَ و البَغيَ ؛

فإنّهُما يَعدِلانِ عِندَ اللّه ِ الشِّركَ .

ابليس به سپاهيان خود گفت : در ميان آدميان حسادت و تجاوزگرى افكنيد ؛

زيرا اين دو نزد خدا با شرك برابر است .

( الكافي : ۲/۳۲۷/۲ )

امام صادق عليه السلام :

صَعِدَ عيسى عليه السلام عَلَى جَبَلٍ بالشامِ . يُقالُ لَهُ : أريحا .

فَأتاهُ إبليسُ في صُورَةِ مَلِكِ فلسطينَ فقالَ لَهُ : يا روحَ اللّه ِ!  أحيَيتَ المَوتى و أبرَأتَ الأكمَهَ و الأبرَصَ؛  فاطرَحْ نفسَكَ عنِ الجَبَلِ .

 فقالَ عيسى عليه السلام : إنَّ ذلكَ اُذِنَ لي فِيهِ و هذا لَم يُؤذَنْ لي فِيهِ .

 عيسى عليه السلام بر فراز كوهى در شام، به نام اَريحا رفت .

ابليس در چهره پادشاه فلسطين نزد آن حضرت آمد و گفت : اى روح اللّه ! تو مردگان را زنده كردى و كور مادر زاد و پيس را شفا دادى ؛

پس [ اگر راست مى گويى ] خودت را از كوه پرت كن .

عيسى عليه السلام فرمود : من در آن كارها اذن داشتم ، ولى در اين كار اذن ندارم .

( قصص الأنبياء : ۲۶۹/۳۳۸ )

امام صادق عليه السلام :

 جاءَ إبليسُ إلى عيسى عليه السلام فقالَ : أ لَيسَ تَزعُمُ أنّكَ تُحيِي المَوتى ؟ 

قالَ عيسى عليه السلام : بَلى .

 قالَ إبليسُ : فاطرَحْ نفسَكَ مِن فَوقِ الحائطِ .

فقالَ عيسى عليه السلام : وَيلَكَ،  إنَّ العَبدَ لا يُجَرِّبُ رَبَّهُ .  و قالَ إبليسُ : يا عيسى!  هل يَقدِرُ رَبُّكَ على أن يُدخِلَ الأرضَ في بَيضَةٍ و البَيضَةُ كَهَيئَتِها ؟

فقالَ : إنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ لا يُوصَفُ بِعَجزٍ ، و الذي قُلتَ لا يَكونُ .

 ابليس نزد عيسى عليه السلام آمد و گفت : مگر تو نمى گويى كه مردگان را زنده مى كنى ؟

عيسى عليه السلام فرمود : چرا .

ابليس گفت : پس [ اگر راست مى گويى ] خودت را از روى ديوار به زير انداز .

عيسى عليه السلام فرمود : واى بر تو،  بنده كه خداوندگار خود را نمى آزمايد .

ابليس گفت : اى عيسى ! آيا پروردگار تو مى تواند [ كُره ] زمين را در تخم مرغى با همين اندازه اى كه دارد جاى دهد؟

عيسى عليه السلام فرمود : خداوند عزّ و جلّ به هيچ ناتوانى وصف نمى شود، اما آنچه تو مى گويى ناشدنى است .

( قصص الأنبياء : ۲۶۹/۳۳۹ )

آنچه انسان را از گزند شيطان نگه مى دارد  :

امام على عليه السلام :

 أكثِرِ الدُّعاءَ تَسلَمْ مِن سَورَةِ الشَّيطانِ .

 زياد دعا كن تا از گزند شيطان محفوظ مانى .

( بحار الأنوار: ۷۸/۹/۶۴ )

امام باقر عليه السلام : 

تَحَرَّزْ مِن إبليسَ بالخَوفِ الصادِقِ .

با ترس واقعى خود را از ابليس مصون دار .

( بحار الأنوار : ۷۸/۱۶۴/۱ )

امام صادق عليه السلام :

 قالَ إبليسُ : خَمسَةٌ ليسَ لي فيهِنَّ حِيلَةٌ و سائرُ الناسِ في قَبضَتي  :

مَنِ اعتَصَمَ بِاللّه ِ عن نيّةٍ صادِقَةٍ و اتَّكَلَ علَيهِ في جَميعِ اُمُورِهِ ؛

و مَن كَثُرَ تَسبيحُهُ في لَيلِهِ و نَهارِهِ  ؛

و مَن رَضِيَ لأخِيهِ المؤمِنِ بما يَرضاهُ لنفسِهِ ،؛

و مَن لَم يَجزَعْ على المُصيبةِ حينَ تُصِيبُهُ ؛

و مَن رَضِيَ بما قَسَمَ اللّه ُ لَهُ و لَم يَهتَمَّ لِرِزقِهِ .

 ابليس گفت : پنج دسته اند كه هيچ چاره اى براى آنها ندارم  . اما ديگر مردمان در مشت من هستند :

هركه با نيّت درست به خدا پناه برد و در همه كارهايش به او تكيه كند ؛

سى كه شب و روز بسيار تسبيح خدا گويد ؛

كسى كه براى برادر مؤمنش آن پسندد كه براى خود مى پسندد ؛

كسى كه هر گاه مصيبتى به او مى رسد بيتابى نمى كند؛

و كسى كه به آنچه خداوند قسمتش كرده خرسند است و غم روزيش را نمى خورد .

( الخصال : ۲۸۵/۳۷ )

سلطه شيطان بر دوستانش :

امام على عليه السلام :

 إنّما بَدءُ وُقُوعِ الفِتَنِ أهواءٌ تُتَّبَعُ···

فهُنالكَ يَستَولِي الشَّيطانُ على أولِيائهِ .

و يَنجُو الذينَ سَبَقَت لَهُم مِنَ اللّه ِ الحُسنى .

نقطه آغاز فتنه ها و گمراهى ها ، در حقيقت ، پيروى از هواهاى نفْس است . .

 در اين جاست كه شيطان بر دوستان خود استيلا مى يابد .

اما كسانى كه پيشتر لطف خدا شامل حالشان گشته است [ از سلطه شيطان ] مى رهند .

( نهج البلاغة: الخطبة۵۰ )

 

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه: « تسلّط او تنها بر كسانى است كه او را به سرپرستى برمى گيرند و بر كسانى كه آنها به او (خدا) شرك مى ورزند » ( النحل : ۱۰۰ ) ـ فرمود :

 ليسَ لَهُ أن يُزِيلَهُم عنِ الوَلايَةِ ، فأمّا الذُّنوبُ و أشباهُ ذلكَ فإنّهُ يَنالُ مِنهُم  ، كما يَنالُ مِن غَيرِهِم .

 او نمى تواند ايشان را از ولايت دور كند،بلكه به وسيله گناهان و امثال آنها به آنان صدمه مى زند ،  همچنان كه به ديگران مى زند .

( تفسير العيّاشيّ: ۲/۲۷۰/۶۹ )

آنچه شيطان را مسلّط مى كند  :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 بَينَما موسى عليه السلام جالِسا إذ أقبَلَ إبليسُ···

قالَ موسى : فَأخبِرْني بِالذَّنبِ الذي إذا أذنَبَهُ ابنُ آدَمَ استَحوَذتَ علَيهِ ؟

 قالَ : إذا أعجَبَتهُ نَفسُهُ  و استَكثَرَ عَمَلَهُ  و صَغُرَ في عَينِهِ ذَنبُهُ .

عليه السلام نشسته بود كه ابليس نزد او آمد . . .

موسى فرمود : مرا از آن گناهى خبر ده كه اگر آدمى مرتكبش شود  ،  تو بر او استيلا مى يابى؟

ابليس گفت : هر گاه خود پسند شود و عملش را زياد بيند  و گناهش در نظرش خُرد آيد .

( الكافي : ۲/۳۱۴/۸ )

امام على عليه السلام :

مُجالَسَةُ أهلِ الهَوى مَنساةٌ للإيمانِ و مَحضَرَةٌ للشَّيطانِ .

 همنشينى با هوسرانان، موجب از ياد رفتن ايمان و حضور شيطان است .

( نهج البلاغة : الخطبة ۸۶ )

امام على عليه السلام ـ در عهدنامه خود با مالك اشتر ـ نوشت : 

إيّاكَ و الإعجابَ بنفسِكَ و الثِّقَةَ بما يُعجِبُكَ مِنها  و حُبَّ الإطراءِ ؛

فإنَّ ذلكَ مِن أوثَقِ فُرَصِ الشَّيطانِ في نفسِهِ لِيَمحَقَ ما يَكونُ مِن إحسانِ المُحسِنِينَ .

از خود پسندى و تكيه به آنچه موجب خود پسندى تو مى شود و از علاقه به مدح و ستايش دورى كن ؛

زيرا اين خصلتها از مهمترين فرصتهاى شيطان است تا نيكى نيكوكاران را نابود كند .

( نهج البلاغة: الكتاب۵۳ )

امام على عليه السلام ـ در توصيف فرشتگان ـ فرمود :

 لَم يَختَلِفُوا في رَبِّهم بِاستِحواذِ الشَّيطانِ علَيهِم .

درباره پروردگارشان اختلاف نكردند؛ چون شيطان بر آنان استيلا نيافت .

( نهج البلاغة : الخطبة ۹۱ )

امام على عليه السلام :

مَن شَغَلَ نفسَهُ بغَيرِ نفسِهِ ،

 تَحَيَّرَ في الظُّلُماتِ  و ارتَبَكَ في الهَلَكاتِ و مَدَّت بهِ شَياطِينُهُ في طُغيانِهِ و زَيَّنَت لَهُ سَيِّءَ أعمالِهِ .

 هر كه خود را به غير خود مشغول دارد ،

در تاريكيها سرگردان مانَد و در تباهيها فرو رَوَد و شيطانهايش او را در طغيانش كمك كنند و كردارهاىِ زشتِ او را در نظرش بيارايند .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۵۷ )

آنچه شيطان را دور مى كند :

امام باقر عليه السلام :

علَيكُم بِالصَّدَقَةِ ، فَبَكِّرُوا بِها ؛ فإنَّها تُسَوِّدُ وَجهَ إبليسَ .

بر شما باد صدقه دادن ، صدقه را صبح زود بدهيد كه آن روى ابليس را سياه مى كند .

( تحف العقول : ۲۹۸ )

 

امام صادق عليه السلام ـ به نقل از پدرانش عليهم السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

 أ لا اُخبِرُكُم بِشَيءٍ إن أنتُم فَعَلتُمُوهُ تَباعَدَ الشَّيطانُ مِنكُم كما تَباعَدَ المَشرِقُ مِن المَغرِبِ ؟ قالوا : بَلى .  

قالَ : الصَّومُ يُسَوِّدُ وَجهَهُ  و الصَّدَقَةُ تَكسِرُ ظَهرَهُ  و الحُبُّ في اللّه ِ و المُؤازَرَةُ على العَمَلِ الصّالِحِ يَقطَعانِ دابِرَهُ و الاستِغفارُ يَقطَعُ وَتِينَهُ .

آيا شما را از چيزى خبر ندهم كه اگر به آن عمل كنيد شيطان از شما دور شود ، چندان كه مشرق از مغرب دور است ؟ عرض كردند : چرا .

فرمود : روزه روى شيطان را سياه مى كند  و صدقه پشت او را مى شكند و دوست داشتن براى خدا و هميارى در كار نيك ريشه او را مى كند  و استغفار شاهرگش را مى زند .

( الأمالي للصدوق : ۱۱۷/۱۰۲ )

اندرزهاى شيطان :

امام باقر عليه السلام :

لَمّا دَعا نوحٌ عليه السلام رَبَّهُ عَزَّ و جلَّ على قَومِهِ  ، أتاهُ إبليسُ لَعَنَهُ اللّه ُ فقالَ :

يا نوحُ··· اذكُرْني في ثلاثةِ مَواطِنَ ؛ فإنّي أقرَبُ ما أكُونُ إلى العَبدِ إذا كانَ في إحداهُنَّ :

اُذكُرْني إذا غَضِبتَ  و اذكُرْني إذا حَكَمتَ بينَ اثنَينِ  و اذكُرْني إذا كُنتَ مَع امرأةٍ خاليا لَيسَ مَعَكُما أحَدٌ .

وقتى نوح عليه السلام قوم خود را به درگاه خداوند عزّ و جلّ نفرين كرد ، ابليس ، كه لعنت خدا بر او باد ، نزد وى آمد و گفت :

اى نوح ! ··· در سه جا به ياد من باش ؛ زيرا ، من در يكى از اين سه جا بيش از هر زمانى به بنده نزديكم :

هر گاه خشمگين شدى ،  به ياد من باش ؛ هر گاه ميان دو نفر داورى كردى  ، به ياد من باش و هر گاه با زنى [ نا محرم ] تنها بودى و هيچ كس با شما نبود ، به ياد من باش .

(  ا لخصال : ۱۳۲/۱۴۰ )

امام صادق عليه السلام :

لَمّا هَبَطَ نوحٌ عليه السلام مِن السَّفينَةِ  ، أتاهُ إبليسُ ،  فقالَ لَهُ :

ما في الأرضِ رجُلٌ أعظَمَ مِنّةً عَلَيَّ مِنكَ .

  دَعَوتَ اللّه َ على هؤلاءِ الفُسّاقِ فَأرَحتَني منهم ! أ لا اُعَلِّمُكَ خَصلَتَينِ :

إيّاكَ و الحَسَدَ  ! فهُو الذي عَمِلَ بي ما عَمِلَ ؛

  و إيّاكَ و الحِرصَ ! فهُو الذي عَمِلَ بآدَمَ ما عَمِلَ .

 چون نوح عليه السلام از كشتى پياده شد ، ابليس نزد او آمد و گفت :

در روى زمين كسى به اندازه تو در حق من لطف نكرده است .

اين تبهكاران را نفرين كردى و مرا از آنان آسوده نمودى ! آيا دو خصلت به تو نياموزم ؟

از حسادت دورى كن ؛ زيرا حسادت بود كه با من آن كرد كه كرد؛

و از آزمندى نيز بپرهيز ؛ زيرا آزمندى بود كه با آدم آن كرد كه كرد .

( الخصال : ۵۱/۶۱ )

قصص الأنبياء : ابليس به ـ موسى عليه السلام ـ گفت : 

إذا هَمَمتَ بِصَدَقَةٍ فامْضِها ،

و إذا هَمَّ العَبدُ بصَدقَةٍ كُنتُ صاحِبَهُ دُونَ أصحابِي حتّى أحُولَ بينَهُ و بينَها .

هر گاه تصميم گرفتى صدقه اى بدهى ، آن را بپرداز ،

كه هر گاه آدمى بخواهد صدقه اى بدهد خودِ من  و نه يارانم  همراه او مى شوم تا مانع صدقه دادن وى شوم  .

( قصص الأنبياء : ۱۵۳/۱۶۳ )

شريك شيطان :

امام صادق عليه السلام :

مَن لَم يُبالِ ما قالَ و ما قِيلَ فيهِ ، فهُو شِركُ شَيطانٍ

 و مَن لَم يُبالِ أن يَراهُ الناسُ مُسِيئا ، فهُو شِركُ شَيطانٍ

 و مَنِ اغتابَ أخاهُ المؤمِنَ مِن غَيرِ تِرَةٍ بينَهُما  ، فهُو شِركُ شَيطانٍ

و مَن شَعِفَ بمَحَبَّةِ الحَرامِ و شَهوةِ الزِّنا  ، فهُو شِركُ شَيطانٍ .

كسى كه اهمّيت ندهد چه مى گويد و درباره اش چه گفته مى شود، او شريك شيطان است

و كسى كه برايش مهم نباشد مردم او را بدكار ببينند، شريك شيطان است

و كسى كه از برادر مؤمن خود غيبت كند، بى آن كه ميانشان ظلم و ستمى رفته باشد ، شريك شيطان است

و هر كه شيفته حرام و شهوت زنا باشد، شريك شيطان است .

( الخصال : ۲۱۶/۴۰ )

سپاهيان ابليس

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 

إنَّ لاِءبليسَ كُحلاً و لَعُوقا و سَعُوطا ؛  فَكُحلُهُ النُّعاسُ  و لَعُوقُهُ الكَذِبُ  و سَعُوطُهُ الكِبرُ .
 

همانا ابليس سرمه اى دارد و ليسَكى  و انفيه اى ؛ سرمه اش، چُرت زدن است و  ليسَكش دروغ  و انفيه اش تكبّر .

( معاني الأخبار : ۱۳۹/۱ )

امام على عليه السلام :

ليسَ لاِءبليسَ وَهَقٌ أعظَمَ مِنَ الغَضَبِ و النِّساءِ .

ابليس ، كمندى بزرگتر از خشم و زنان در اختيار ندارد .

(غرر الحكم : ۷۴۹۴ )

امام على عليه السلام ـ در نامه خود به حارث همدانى ـ نوشت :

اِحذَرِ الغَضَبَ ؛ فإنّه جُندٌ عَظيمٌ مِن جُنودِ إبليسَ .

از خشم دورى كن ؛ زيرا كه خشم لشكرى بزرگ از لشكريان ابليس است .

( نهج البلاغة : الكتاب ۶۹ )

امام على عليه السلام : 

اِتَّخِذُوا التَّواضُعَ مَسلَحَةً بينَكُم و بينَ عَدُوِّكُم إبليسَ و جنودِهِ ؛

فإنَّ لَهُ مِن كُلِّ اُمَّةٍ ، جُنودا و أعوانا وَ رَجِلاً و فُرسانا .

فروتنى را انبارِ اسلحه ميان خود و دشمنتان ، ابليس و سپاهيانش ، كنيد ؛

زيرا او در هر امتى ، لشكريان و ياران و نيروهاى پياده و سواره دارد .

( نهج البلاغة: الخطبة۱۹۲)

امام على عليه السلام :

ألا فالحَذَرَ الحَذَرَ مِن طاعَةِ ساداتِكُم و كُبَرائكُم  ... و لا تُطِيعُوا الأدعِياءَ...

اِتَّخَذَهُم إبليسُ مَطايا ضَلالٍ و جُندا بهِم يَصُولُ على الناسِ  و تَراجِمَةً يَنطِقُ على ألسِنَتِهِم .

 هلا  ! از پيروى مهتران و بزرگان خود حذر كنيد . حذر . . .

و از بى بته هاى مدعى شرافت و بزرگى فرمان نبريد . . . 

ابليس آنان را مركب گمراهى كرده و سپاهى كه با آن بر مردم مى تازد و مقهورشان مى سازد و سخن گويانى كه از زبانشان سخن مى گويد .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۲ )

امام صادق عليه السلام : 

ليسَ لاِءبليسَ جُندٌ أشَدَّ مِنَ النِّساءِ و الغَضَبِ .

ابليس را سپاهى نيرومندتر از زنان و خشم نيست .

( تحف العقول : ۳۶۳ ) 

بحار الأنوار ـ به نقل از معصومان عليهم السلام ـ : ابليس به موسى عليه السلام گفت :

 يا مُوسى لا تَخلُ بِامرَأةٍ لا تَحِلُّ لكَ ؛

فإنّهُ لا يَخلُو رَجُلٌ بِامرَأةٍ لا تَحِلُّ لَهُ إلاّ كُنتُ صاحِبَهُ دُونَ أصحابِي .

اى موسى! با زنى كه به تو حلال و محرم نيست ، خلوت مكن ؛

زيرا هيچ مردى با زنِ نا محرم  تنها نشد ، جز اين كه من شخصاً  و نه يارانم  با او باشم .

( بحار الأنوار : ۱۰۴/۴۸/۵ ) 

شيون هاى ابليس :

امام على عليه السلام :

و لقد سَمِعتُ رَنَّةَ الشَّيطانِ حِينَ نَزَلَ الوَحيُ علَيهِ صلى الله عليه و آله  .

فقلتُ : يا رسولَ اللّه ِ ! ما هذِهِ الرَّنَّةُ ؟

فقالَ : هذا الشيطانُ قَد أيِسَ مِن عبادَتِهِ .

 زمانى كه وحى بر رسول خدا صلى الله عليه و آله نازل شد ،

من شيون شيطان را شنيدم .  پرسيدم : اى رسول خدا! اين چه شيونى است؟

فرمود : شيطان بود كه از پرستيده شدن خود [ توسط مردم ] نوميد شد .

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۲ ) 

امام صادق عليه السلام :

رَنَّ إبليسُ أربَعَ رَنّاتٍ :

أوَّلُهُنَّ يَومَ لُعِنَ  و حِينَ اُهبِطَ إلى الأرضِ و حِينَ بُعِثَ محمّدٌ صلى الله عليه و آله عَلى حِينِ فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ  و حِينَ اُنزِلَت اُمُّ الكِتابِ .

 ابليس چهار بار شيون كرد :

اولين بار، روزى كه نفرين شد و روزى كه به زمين فرو انداخته شد  و زمانى كه محمّد صلى الله عليه و آله ، بعد از يك دوره فترت ، به پيامبرى مبعوث شد و زمانى كه ام الكتاب ( سوره فاتحه ) نازل گشت .

(  الخصال : ۲۶۳/۱۴۱ ) 

میزان الحکمه،جلد پنجم

 برای مشاهده گزیده ای از احادیث و روایات  این موضوع در قاب تصویری به (مجموعه حدیث تصویری درباره شیطان)  مراجعه کنید.