نیاز در احادیث

نياز:

امام على عليه السلام :

امْنُنْ على مَن شِئْتَ  ؛ تَكُنْ أميرَهُ 

و احْتَجْ إلى مَن شِئْتَ  ؛ تَكُنْ أسيرَهُ

و اسْتَغْنِ عَمّن شِئتَ  ؛ تَكُنْ نَظيرَهُ .

به هركه خواهى خوبى كن ؛ تا فرمانرواى او شوى 

دست نياز به سوى هركه خواهى دراز كن ؛ تا اسيرش گردى

و از هركه خواهى بى نيازى جوى ؛ تا همتاى او شوى .

( الخصال : ۴۲۰/۱۴ . انظر الأدب : باب ۶۸ )

امام على عليه السلام :

مَنِ احْتَجْتَ إلَيهِ ،  هُنْتَ علَيهِ .

 به هركه نياز پيدا كنى ، نزدش خوار مى شوى .

(غرر الحكم : ۸۶۱۰ )

امام جواد عليه السلام :

 الحَوائجُ  تُطلَبُ بالرَّجاءِ و هِي تَنْزِلُ بالقَضاءِ 

و العافِيَةُ ، أحْسَنُ عَطاءٍ

 نيازها ، با اميدوارى   خواسته مى شود و با قضاى الهى نازل مى شود

و عافيت ، بهترين عطاست.

( أعلام الدين : ۳۰۹ )

بر آوردن نيازها :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن سَعى في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ ،  فكأنّما عَبدَ اللّه َ تِسعَةَ آلافِ سَنةٍ ، صائما نَهارَهُ قائما لَيلَهُ .

 كسى كه در راه برآوردن نياز برادر مؤمن خود بكوشد، چنان است كه نُه هزار سال با روزه گرفتن و شب زنده دارى خدا را عبادت كرده باشد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۵/۷۲ )

امام صادق عليه السلام :

مَن سَعى في حاجَةِ أخيهِ المسلمِ ـ طَلَبَ وَجْهِ اللّه ِ ـ  كَتبَ اللّه ُ عزّ و جلّ لَهُ ألفَ ألفِ حَسَنةٍ .

هر كه ـ براى رضاى خدا ـ در راه برآوردن نياز برادر مسلمان خود بكوشد ، خداوند عزّ و جلّ هزار هزار حسنه برايش بنويسد .

( الكافي : ۲/۱۹۷/۶ )

امام صادق عليه السلام :

مَن كانَ في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ المسلمِ  ، كانَ اللّه ُ في حاجَتِهِ ما كانَ في حاجَةِ أخيهِ .

كسى كه به فكر برآوردن نياز برادر مؤمن مسلمان خود باشد، تا زمانى كه در فكر نياز او باشد، خداوند در كار نياز وى باشد .

( الأمالي للطوسي : ۹۷/۱۴۷ )

امام صادق عليه السلام ـ در ضمن حديثى مفصّل ـ فرمود :

لَأنْ أسْعى مَع أخٍ لي في حاجَةٍ حتّى تُقْضى أحَبُّ إلَيَّ مِن أنْ أعتِقَ ألفَ نَسَمةٍ 

و أحمِلَ على ألفِ فَرَسٍ في سبيلِ اللّه ِ مُسْرَجَةً مُلْجَمَةً .

براى برآوردن نياز برادر خود بكوشم ، تا نيازش برطرف شود، نزد من خوشتر است

از اين كه هزار بنده آزاد كنم و هزار اسب زين كرده و لگام بسته [ براى جهاد ]  در راه خدا هديه كنم .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۶/۷۲ )

امام كاظم عليه السلام :

 إنّ للّه ِ عِبادا في الأرضِ يَسْعَونَ في حوائجِ النّاسِ . 

هُمُ الآمِنونَ يَومَ القِيامَةِ .

 خدا را در زمين بندگانى است كه براى رفع نيازهاى مردم مى كوشند .

ان در روز قيامت در امان هستند.

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۹/۸۴ )

محبوبترين مردم نزد خدا  ، مفيدترين آنها براى مردم است :

امام صادق عليه السلام :

 قالَ اللّه ُ عزّ و جلّ : الخَلقُ عِيالي . فأحَبُّهُم إلَيَّ ألْطَفُهُم بهِم، و أسْعاهُم في حَوائجِهِم .

خداوند عزّ و جلّ فرموده است :

مردم خانواده من هستند ، پس  محبوبترين آنان نزد من كسانى هستند كه با مردم مهربانتر و در راه برآوردن نيازهاى آنان كوشاتر باشند .

( الكافي : ۲/۱۹۹/۱۰ )

 

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه : « و هر جا باشم مرا با بركت قرار داد . » (  5.مريم : ۳۱ .) ـ فرمود :

نَفّاعا .
 [ يعنى ] بسيار نفع رسان .

( الكافي : ۲/۱۶۵/۱۱ )

گام برداشتن براى رفع حاجت مؤمن :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مَن مَشى في عَونِ أخيهِ و مَنْفعتِهِ ، فلَهُ ثَوابُ المُجاهِدينَ في سبيلِ اللّه ِ .

كسى كه براى كمك به برادر خود و نفع رساندن به او اقدام كند  ، پاداش مجاهدان در راه خدا را خواهد داشت.

( ثواب الأعمال : ۳۴۰/۱ )

امام صادق عليه السلام :

 مَن مَشى في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ ـ يَطلُبُ بذلكَ ما عِندَ اللّه ،  ِ ـ حتّى تُقْضى لَهُ ،

كَتبَ اللّه ُ عزّ و جلّ لَهُ بذلكَ مِثْلَ أجْرِ حِجّةٍ و عُمْرَةٍ مُبْرورَتَينِ ، و صَومِ شَهرَينِ مِن أشْهُرِ الحُرُمِ ، و اعْتِكافَهُما في المَسْجدِ الحَرامِ 

و مَن مَشى فيها بِنِيَّةٍ و لَم تُقْضَ  ، كَتبَ اللّه ُ  لَهُ بذلكَ مِثْلَ حِجّةٍ مَبْرورَةٍ .

هر كس در راه برآوردن نياز برادر مؤمنش گام بردارد ، تا برآورده شود ـ و از اين كار ثواب الهى را بجويد ـ ،

خداوند عزّ و جلّ به پاداش اين كار، برايش ثواب يك حجّ و يك عمره پذيرفته و روزه دو ماه از ماه هاى حرام  با اعتكاف اين دو ماه در مسجد الحرام بنويسد

و هر كس به نيّت روا ساختن حاجت او قدم بردارد، امّا موفّق به اين كار نشود،

خداوند به پاداش آن، ثواب يك حجّ پذيرفته شده را منظور دارد .

پس  در كار خير شوق نشان دهيد .

( الكافي : ۲/۱۹۴/۹ )

امام صادق عليه السلام :

 إنّ العَبدَ لَيَمْشي في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ ، فيُوَكِّلُ اللّه ُ عزّ و جلّ بهِ مَلَكَينِ :

واحدا عَن يَمينِه و آخَرَ عَن شِمالِهِ ،

يَسْتَغْفِرانِ لَهُ ربَّهُ و يَدعُوانِ بقَضاءِ حاجَتهِ .

زمانى كه بنده اى براى برطرف ساختن نياز برادر مؤمن خود قدم بردارد. 

خداوند عزّ و جلّ دو فرشته را ، يكى در سمت راست او و ديگرى در سمت چپش ، بر وى بگمارد،

  كه از پروردگارش براى او آمرزش طلبند و براى روا شدن حاجتش دعا كنند .

( الكافي : ۲/۱۹۵/۱۰ )

امام صادق عليه السلام :

 الماشي في حاجَةِ أخيهِ  ،كالسّاعي بينَ الصَّفا و المَرْوَةِ .
 كسى كه در راه برطرف ساختن نياز برادر خود قدم بردارد  ، چونان كسى است كه سعى ميان صفا و مروه به جاى آورد .

(  تحف العقول : ۳۰۳ )

الكافي :

رُوِيَ أنّ عابِدَ بني إسْرائيلَ كانَ إذا بَلغَ الغايَةَ في العِبادَةِ  صارَ مَشّاءً في حَوائجِ النّاسِ .

وايت شده است كه در ميان بنى اسرائيل هرگاه عابدى به نهايت درجه عبادت مى رسيد، براى برآوردن نيازها و رفع مشكلات مردم به راه مى افتاد .

( الكافي : ۲/۱۹۹/۱۱ )

برآوردن حاجت مؤمن :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مَن قضى لأخيهِ المؤمنِ حاجَةً  ، كانَ كمَنْ عَبدَ اللّه َ دَهرَهُ .

 هر كس براى برادر مؤمن خود حاجتى برآورد، چنان است كه همه عمرش را به عبادت خدا سر كرده باشد .

( الأمالي للطوسي : ۴۸۱/۱۰۵۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن قضى لمؤمنٍ  حاجةً قضى اللّه ُ لَهُ حوائجَ كَثيرَةً أدْناهُنَّ الجَنّةُ .

هر كس يك نياز مؤمنى را روا سازد، خداوند نيازهاى فراوان او را روا سازد، كه كمترين آنها بهشت است .

( قرب الإسناد: ۱۱۹/۴۱۸ )

امام صادق عليه السلام :

مَن قَضى لأخيهِ المؤمنِ حاجَةً  ،قضى اللّه ُ عزّ و جلّ لَهُ يَومَ القِيامَةِ مِائةَ ألفِ حاجَةٍ مِن ذلكَ ، أوَّلُها الجَنّةُ .

 هر كس يك نياز از برادر مؤمن خود را برآورده سازد ، خداوند عزّ و جلّ در روز رستاخيز صد هزار نياز او را برآورد كه نخستين آنها بهشت است.

( الكافي : ۲/۱۹۳/۱ )

امام صادق عليه السلام :

 ما قضى مسلمٌ لمسلمٍ حاجَةً إلاّ ناداهُ اللّه ُ تباركَ و تعالى : علَيَّ ثَوابُكَ و لا أرضْى لَكَ بدُونِ الجَنّةِ .

هرگاه مسلمانى نياز مسلمانى را برآورد، خداوند تبارك و تعالى او را ندا دهد كه : پاداش تو به عهده من، و من به كمتر از بهشت براى تو راضى نمى شوم.

( الكافي : ۲/۱۹۴/۷ )

امام كاظم عليه السلام :

 إنّ خَواتِيمَ أعْمالِكُم قَضاءُ حَوائجِ إخْوانِكُم و الإحْسانُ إلَيهِم ما قَدَرْتُم ، و إلاّ لَم يُقْبَلْ مِنكُم عَمَلٌ .

همانا مُهرهاى [ تأييد ] اعمال شما برآوردن نيازهاى برادرانتان و نيكى كردن به آنان در حدّ توانتان است.

اگر چنين نباشد ، هيچ عملى از شما پذيرفته نشود .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۷۹/۴۰ )

برآوردن حاجت مؤمن، برتراز حجّ است :

امام باقر عليه السلام :

 لَأنْ أعُولَ أهلَ بَيتٍ مِن المسلمينَ ، أسُدُّ جَوعَتَهُم و أكْسو عَوْرَتَهُم ؛ فأكُفَّ وُجوهَهُم عَنِ النّاسِ ،

أحَبُّ إلَيَّ مِن أنْ أحِجَّ حِجّةً و حِجّةً (و حِجّةً) و مِثْلَها و مِثْلَها

حتّى بَلغَ عَشْرا

و مِثْلَها و مِثْلَها  حتّى بَلغَ السَّبعينَ

اگر تأمين مخارج يك خانواده مسلمان را بر عهده گيرم و آنان را از گرسنگى و برهنگى برهانم ؛  تا آبرويشان را نزد مردم حفظ كنم ،

نزد من خوشتر است از اين كه حجّ روم و حجّ روم و حجّ روم و مثل آن و مثل آن

ـ و امام عليه السلام تا ده بار اين را تكرار كرد

و در ادامه فرمود : ـ و مثل آن و مثل آن ـ و اين را هم فرمود  تا به هفتاد بار رسيد ـ .

( الكافي : ۲/۱۹۵/۱۱ )

امام صادق عليه السلام :

 لَقَضاءُ حاجَةِ امْرئٍ مؤمنٍ أفضَلُ مِن حِجّةٍ و حِجّةٍ و حِجّةٍ 

حتّى عَدَّ عَشرَ حِجَجٍ .

برآوردن نياز مؤمن به يقين برتر از يك حجّ و يك حجّ و يك حجّ و··· است

و حضرت تا ده حجّ شمرد.

( الأمالي للصدوق : ۵۸۲/۸۰۱ )

امام صادق عليه السلام :

 لَقَضاءُ حاجَةِ امْرئٍ مؤمنٍ  أحَبُّ إلى (اللّه ِ) مِن عِشرينَ حِجّةً  كُلُّ حجّةٍ  يُنْفِقُ فيها صاحِبُها مائةَ ألفٍ .

روا ساختن حاجت مؤمن نزد خدا از بيست حجّ  كه براى هر حجّ صد هزار [ درهم يا دينار ] خرج شده باشد  محبوبتر است .

( الكافي : ۲/۱۹۳/۴ )

امام صادق عليه السلام :

قَضاءُ حاجَةِ المؤمنِ أفضَلُ مِن ألفِ حِجّةٍ مُتَقَبّلَةٍ بمَناسِكِها  و عِتْقِ ألفِ رَقَبةٍ لِوَجْهِ اللّه ِ  و حُمْلانِ ألفِ فَرَسٍ في سبيلِ اللّه ِ بسُرُجِها و لُجُمِها .

 برآوردن نياز مؤمن برتر است از هزار حجّ كه با مناسكش پذيرفته شود و از آزاد كردن هزار بنده در راه خدا و هديه دادن هزار اسبِ زين و لگام شده در راه خدا .

( الأمالي للصدوق : ۳۰۸/۳۵۳ )

کسیكه از برآوردن نياز برادرخود امتناع كند :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مَن مَنَعَ طالِبا حاجَتَهُ و هُو قادِرٌ على قَضائها فَعلَيهِ   ،  مثْلُ خَطيئةِ عَشّارٍ .

كسى كه بتواند حاجت نيازمندى را برآورد و دست ردّ به سينه او زند ، گناهش چون گناه باجگير است .

( ثواب الأعمال : ۳۴۱/۱  )

امام باقر عليه السلام :

مَن بَخِلَ بمَعونَةِ أخيهِ المسلمِ و القِيامِ لَهُ في حاجَتهِ  ،  ابتُلِيَ بمَعونَةِ مَن يَأثَمُ علَيهِ و لا يُؤجَرُ .

 كسى كه از كمك به برادر مسلمان خود و برآوردن حاجت او دريغ كند ، خداوند او را گرفتار كمك به كسى كند كه به سببِ آن كمك ، گناهكار شود و مزدى هم نَبَرد .

( ثواب الأعمال : ۲۹۸/۲ )

امام صادق عليه السلام :

أيُّما رجُلٍ مسلمٍ أتاهُ رجُلٌ مسلمٌ في حاجَةٍ و هُو يَقْدِرُ على قَضائها فمَنَعهُ إيّاها ،

عَيّرَهُ اللّه ُ يَومَ القِيامَةِ تَعْييرا شَديدا  و قالَ لَهُ :

أتاكَ أخوكَ في حاجَةٍ  ،  قد جَعَلْتُ قَضاءَها في يَدِكَ  ، فمَنَعْتَهُ إيّاها ، زُهْدا منكَ في ثَوابِها !

و عِزَّتي ، لا أنْظُرُ إلَيكَ اليَومَ في حاجَةٍ ،  مُعَذَّبا كُنتَ أو مَغْفورا لكَ .

 اگر مسلمانى براى حاجتى و كارى نزد مسلمانى بيايد و او بتواند كارسازى كند و نكند،

خداوند در روز قيامت او را سخت توبيخ كند و فرمايد :

برادرت براى حاجتى نزد تو آمد و من برآوردن آن را در دست تو قرار دادم . 

اما به ثواب اين كار بى رغبتى كردى و دست ردّ به سينه او زدى !

به عزّت خودم سوگند ، چه دوزخى باشى يا آمرزيده ، به هيچ حاجتى از تو اعتنايى نكنم .

( الأمالي للطوسي : ۹۹/۱۵۲ )

امام صادق عليه السلام :

مَن سألَهُ أخوهُ المؤمنُ حاجَةً مِن ضُرٍّ ، 

 فمَنَعهُ مِن سَعةٍ و هُو يَقْدِرُ علَيها ـ مِن عِندِهِ أو مِن عندِ غَيرِهِ ـ  ،

حَشَرهُ اللّه ُ يَومَ القِيامَةِ مَغْلولَةً يدُهُ إلى عُنُقِهِ ،

حتّى يَفْرُغَ اللّه ُ مِن حِسابِ الخَلقِ .

كسى كه برادر مؤمنش، در هنگام تنگدستى، نياز خود را به او بگويد

و او بتواند ـ خودش يا از طريق كسى ديگر ـ حاجتش را روا سازد و نكند،

خداوند در روز قيامت وى را ، در حالى كه دستش به گردنش بسته شده است، محشور فرمايد

و تا فارغ شدن از حساب بندگان خود ، همچنان او را نگه دارد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۸۷/۱۳ )

امام صادق عليه السلام :

ما مِن مؤمنٍ يَخذُلُ أخاهُ و هُو يَقْدِرُ على نُصْرَتهِ  ، إلاّ خَذَلَهُ اللّه ُ في الدُّنيا و الآخِرَةِ

هر گاه مؤمنى بتواند برادر خود را يارى رساند، اما تنهايش گذارد، خداوند در دنيا و آخرت او را تنها گذارد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۱/۶۷ )

امام صادق عليه السلام :

ما مِن مؤمنٍ بَذَلَ جاهَهُ لأخيهِ المؤمنِ  ،

إلاّ حَرَّم اللّه ُ وَجْهَهُ على النّارِ و لَم يَمَسَّهُ قَتَرٌ و لا ذِلَّةٌ يَومَ القِيامَةِ 

و أيُّما مؤمنٍ بَخِلَ بِجاهِهِ على أخيهِ المؤمنِ

و هُو أوْجَهُ جاها مِنهُ

إلاّ مَسَّهُ قَتَرٌ و ذِلَّةٌ في الدُّنيا و الآخِرَةِ ،

و أصابَتْ وَجْهَهُ يَومَ القِيامَةِ لَفَحاتُ النِّيرانِ  ،

مُعَذَّبا كانَ أو مَغْفورا لَهُ .

هيچ مؤمنى نيست كه از آبروى خود براى برادر مؤمنش مايه بگذارد،

مگر آن كه خداوند روى او را بر آتش حرام گرداند و در روز قيامت سختى و خوارى به او نرسد

و هر مؤمنى كه از برادر مؤمن خود مقام و آبروى بيشتر داشته باشد،

اما در استفاده از مقام و آبروى خود براى كمك به او دريغ ورزد،

در دنيا و آخرت سختى و خوارى بيند

و در روز قيامت شعله هاى آتش، چهره اش را فرو گيرد ،

خواه دوزخى باشد يا آمرزيده .

( تنبيه الخواطر : ۲/۸۰ )

امام صادق عليه السلام :

أيُّما رجُلٍ مِن شِيعَتِنا أتاهُ رجُلٌ مِن إخْوانِنا فاسْتَعانَ بهِ في حاجَةٍ فلَم يُعِنْهُ و هُو يَقْدِرُ ،

ابْتَلاهُ اللّه ُ عزّ و جلّ بأنْ يَقْضيَ حوائجَ عَدُوٍّ مِن أعْدائنا  يُعذّبُهُ اللّه ُ علَيهِ يَومَ القِيامَةِ .

هرگاه يكى از برادران ما دست حاجت به سوى يكى از شيعيان ما دراز كند و او بتواند كمكش كند و دريغ ورزد،

خداوند عزّ و جلّ او را به برآوردن نياز يكى از دشمنان ما مبتلا مى كند و به سبب آن در روز قيامت عذاب شود .

( ثواب الأعمال : ۲۹۷/۱ )

امام صادق عليه السلام :

 أيُّما مؤمنٍ حَبَسَ مؤمنا عن مالِهِ و هُو مُحتاجٌ إلَيهِ لَم يَذُقْ

و اللّه ِ، مِن طَعامِ الجَنّةِ ، و لا يَشْرَبُ مِن الرَّحيقِ المَخْتومِ .

هر مؤمنى كه برادر مؤمن نيازمند خود را از مال خويش محروم كند ،

به خدا قسم  ، كه طعم خوراك بهشت را نچشد و از شراب ناب سر به مهر [ بهشت  ] ننوشد .

( ثواب الأعمال : ۲۸۶/۲  )

امام كاظم عليه السلام :     

مَن قَصدَ إلَيهِ رجُلٌ من إخوانِهِ مُسْتَجيرا بِه في بَعْضِ أحْوالِهِ فلَم يُجِرْهُ بَعدَ أن يَقْدِرَ علَيهِ ،

فَقد قَطَعَ وَلايةَ اللّه ِ عزّ و جلّ .    

 كسى كه برادرش نزد او برود و در موردى از وى كمك ( پناه )  بخواهد و او بتواند و كمكش نكند ،

رشته پيوند با خداوند عزّ و جلّ را بريده است ( ايمانش سلب شده است . )

( الكافي : ۲/۳۶۶/۴ ) 

امام كاظم عليه السلام :       

مَن أتاهُ أخوهُ المؤمنُ في حَاجةٍ ،

فإنّما هِي رَحْمَةٌ مِن اللّه ِ تبا كَ  و تعالی ساقَها إلَيه .

  فإنْ قَبِلَ ذلكَ ،  فَقد وَصَلَهُ بوَلايَتِنا  و هُو مَوصولٌ بوَلايةِ اللّهِ

و إن رَدّهُ عن حاجَتِه و هُو يِقْدِرُ على قَضائها  ، سَلّطَ اللّهُ علَيهِ شُجاعا مِن نارٍ يَنْهَشُهُ في قَبْرِهِ إلى يَومِ القِيامَةِ .

 هر كس برادر مؤمنش براى كارى و حاجتى نزد او آيد،

اين، در حقيقت، رحمتى است از سوى خداوند تبارك و تعالى كه به جانب او سوق داده است

 پس اگر حاجت او را روا سازد  ، خود را به ولايت ما پيوند زده و ولايت ما  هم به ولايت خدا پيوسته است .

اما اگر مى تواند حاجت او را برآورَد و برنياورَد ، خداوند در قبرش مارى آتشين بر او مسلط گرداند كه تا روز قيامت وى را نيش زند.

                            ( الكافي : ۲/۱۹۶/۱۳ )

کسی كه خود را از دسترس مؤمن نيازمند دور نگه دارد 

امام باقر عليه السلام :

أيُّما مسلمٍ أتى مسلما ـ زائرا أو طالِبَ حاجَةٍ و هُو في مَنزِلِهِ ـ فاسْتَأذَنَ لَه و لَم يَخْرُجْ إلَيهِ ،

لَم يَزَلْ في لَعْنَةِ اللّه ِ عزّ و جلّ  ، حتّى يَلْتَقِيا .

 هرگاه مسلمانى براى ديدار مسلمانى ديگر يا حاجت خواهى از او به منزل وى رود و اجازه ورود بخواهد و او بيرون نيايد ،

تا زمانى كه همديگر را ديدار كنند ، پيوسته در لعنت خدا باشد .

( الكافي : ۲/۳۶۵/۴ )

 

امام صادق عليه السلام :

مَن صارَ إلى أخيهِ المؤمنِ في حاجَتِهِ أو مُسَلِّما ، فحَجَبَهُ ، لَم يَزَلْ في لَعْنةِ اللّه ِ إلى أنْ حَضَرَتْهُ الوَفاةُ .

كسى كه براى طلب حاجت خود، يا براى سلام و احوالپرسى نزد برادر مؤمن خود رود و او خود را از وى مخفى كند ، تا زنده است، پيوسته در لعنت خدا باشد .

(  الاختصاص : ۳۱ )

امام صادق عليه السلام :

 أيُّما مؤمنٍ كانَ بَيْنَهُ و بينَ مؤمنٍ حِجابٌ  ،

ضَرَبَ اللّه ُ عزّ و جلّ بَينَهُ و بينَ الجَنّةِ سَبعينَ ألفَ سُورٍ ،

ما بَينَ السُّورِ إلى السُّورِ مَسيرَةُ ألفِ عامٍ .

 هر مؤمنى كه خود را از دسترس مؤمن ديگر دور نگه دارد،

خداوند عزّ و جلّ ميان او و بهشت هفتاد هزار حصار بكشد ،

كه ميان هر حصار با حصار ديگر، هزار سال راه است.

( الكافي : ۲/۳۶۴/۱ )

كسى كه برادر مؤمن خود را بپوشاند :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن كسا أخاهُ المؤمنَ مِن عُرْيٍ  ، كَساهُ اللّه ُ مِن سُنْدُسِ الجَنّةِ و إسْتَبْرَقِها و حَريرِها 

و لَم يَزَلْ يَخوضُ في رِضْوانِ اللّه ِ ،  ما دامَ على المَكْسُوِّ مِنهُ سِلْكٌ .

هر كه برادر مؤمن برهنه خود را بپوشاند  ، خداوند از ديباى نازك و ديباى ستبر و حرير بهشت بر تن او كند

و تا زمانى كه نخى از آن جامه باقى است ، پيوسته او در رضوان الهى غوطه ور باشد .

( بحار الأنوار : ۷۷/۱۹۲/۱۱ )

امام صادق عليه السلام :

مَن كسا مؤمنا ثَوْبا مِن عُرْيٍ ، كَساهُ اللّه ُ مِن إسْتَبْرَقِ الجَنّةِ

و مَن كسا مؤمنا ثَوْبا مِن غِنىً ، لَم يَزَلْ في سِترٍ مِن اللّه ِ ،  ما بَقِيَ مِن الثَّوبِ خِرْقَةٌ .

هركه مؤمن برهنه اى را بپوشاند، خداوند ديباى ستبر بهشتى بر تن او كند

و هر كه جامه اى بر تن مؤمنى كند، تا تكّه اى از آن جامه باقى است، پيوسته او در پوشش و ستر الهى باشد .

( الكافي : ۲/۲۰۵/۵ )

امام صادق عليه السلام :

مَن كسا أخاهُ كِسْوَةَ شِتاءٍ أو صَيْفٍ ، كانَ حَقّا على اللّه ِ أنْ يَكْسُوَهُ مِن ثِيابِ الجَنّةِ 

و أنْ يُهَوِّنَ علَيهِ سَكَراتِ المَوتِ و أنْ يُوسِّعَ علَيهِ في قَبرِهِ

و أنْ يَلقى المَلائكَةَ  ، إذا خَرجَ مِن قَبرِهِ ،  بالبُشْرى .

 هر كه لباسى زمستانى يا تابستانى به برادر خود بپوشاند، بر خداست كه از جامه هاى بهشت بر تن او كند

و سختيهاى مردن را بر وى آسان گرداند و در قبرش بر او گشايش دهد 

و آن گاه كه سر از گور بردارد، فرشتگان با بشارت به استقبالش روند .

( الكافي : ۲/۲۰۴/۱ )

شتاب در برآوردن نيازها :

امام صادق عليه السلام :

إنَّ الرّجُلَ لَيَسْألُني الحاجَةَ  ، فاُبادِرُ بقَضائها ؛

مَخافَةَ أنْ يَسْتَغْنيَ عنها ، فلا يَجِدَ لَها مَوقِعا إذا جاءَتْهُ .

هرگاه مردى دست نياز به سوى من دراز كند ، در رفع نياز و مشكل او شتاب مى ورزم ؛

زيرا بيم آن مى رود كه كار از كار بگذرد و اقدام من در كمك به او، ديگر به كارش نيايد .

( عيون أخبار الرِّضا: ۲/۱۷۹/۲ )

امام صادق عليه السلام :

 إنّي لاُسارِعُ إلى حاجَةِ عَدُوّي  ؛

خَوفا أنْ أرُدَّهُ فيَسْتَغْنيَ عنّي .

من در برآوردن حاجت دشمن خود شتاب مى كنم ؛

زيرا مى ترسم دست ردّ به سينه او زنم و او از من بى نياز شود .

( بحار الأنوار : ۷۸/۲۰۷/۶۴ )

آداب حاجت خواهى :

امام حسين عليه السلام :

 لا تَرْفَعْ حاجَتَكَ إلاّ إلى أحدِ ثَلاثةٍ :

إلى ذِي دِينٍ أو مُروّةٍ أو حَسَبٍ ؛

فأمّا ذو الدِّينِ  فيَصُونُ دِينَهُ 

و أمّا ذو المُروّةِ ، فإنّهُ يَسْتَحيي لِمُرُوَّتهِ

و أمّا ذو الحَسَبِ ،  فيَعْلَمُ أنّكَ لَم تُكْرِمْ وَجهَكَ أنْ تَبْذِلَهُ لَهُ في حاجَتِكَ . 

فهُو يَصونُ وَجهَكَ أنْ يَرُدَّكَ بغَيرِ قَضاءِ حاجَتِكَ .

حاجت خود را جز نزد سه كس مَبَر :

نزد ديندار ، يا جوانمرد ، يا بزرگ زاده ؛

زيرا ديندار، براى حفظ دين خود  نيازت را برآوَرَد

و جوانمرد، از مردانگى خود شرم مى كند

و بزرگ زاده، مى داند كه تو با رو انداختن به او آبرويت را فروختى

و او با برآوردن نيازت ، آبروى تو را حفظ مى كند .

( تحف العقول : ۲۴۷ )

حاجت خواهى از نو كيسه :

امام صادق عليه السلام :

تُدخِلُ يَدَكَ في فَمِ التِّنِّينِ إلى المِرْفَقِ ، خَيرٌ لكَ مِن طَلَبِ الحَوائجِ إلى مَن لَم يَكُنْ لَهُ و كانَ .

 اگر دست خود را تا آرنج در دهان اژدها كنى ، بهتر است تا اين كه دست نياز به سوى تازه به دوران رسيده دراز كنى .

( تحف العقول : ۳۶۵ )

امام باقر عليه السلام :

 إنّما مَثَلُ الحاجَةِ إلى مَن أصابَ مالَهُ حَديثا كمَثَلِ الدِّرْهَمِ في فَمِ الأفْعى ، أنتَ إلَيهِ مُحْوِجٌ و أنتَ مِنها على خَطرٍ .

حكايت كسى كه نيازمند نو كيسه باشد، حكايت درهمى است كه در دهان افعى است ، كه هم به آن نياز دارى و هم از افعى در خطرى .

( تحف العقول : ۲۹۴ )

نيازمند شدن به بدان :

امام على عليه السلام :

 اللّهُمَّ  ! لا تَجعَلْ بي حاجَةً إلى أحدٍ مِن شِرارِ خَلْقِكَ

و ما جَعَلْتَ بي من حاجَةٍ  ، فاجْعَلْها إلى أحْسَنِهِم وَجْها و أسْخاهُم بها نَفْسا  و أطْلَقِهِم بها لِسانا  و أقلِّهِم علَيَّ بها مَنّا .

 خدايا ! مرا به هيچ يك از بدان خلقت نيازمند مگردان. 

اگر مرا محتاج كسى كردى ، به خوش روترين و بخشنده ترين كس و آن كه نيازم را با زبان خوش برآورد و كمتر بر من منت نهد ، محتاج گردان .

( بحار الأنوار : ۷۸/۵۶/۱۱۱ )

امام على عليه السلام :

 قلتُ : اللّهُمَّ لا تُحْوِجْني إلى أحَدٍ مِن خَلقِكَ . 

فقالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يا عليُّ ! لا تَقُولَنَّ هكذا ؛

فلَيس مِن أحَدٍ إلاّ و هُو مُحتاجٌ إلى النّاسِ .

قالَ : فقلتُ : يا رسولَ اللّه ِ! فما أقولُ ؟

قالَ : قُل : اللّهُمَّ لا تُحْوِجْني [ إلى ] شِرارِ خَلْقِكَ .

قلتُ : يا رسولَ اللّه ِ! مَن شِرارُ خلقِهِ ؟

قالَ : الّذينَ إذا أعْطَوا  ، مَنُّوا و إذا مَنَعوا ، عابُوا .

من گفتم : بار خدايا ! مرا محتاج هيچ يك از آفريدگانت مكن .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : اى على ! هيچ گاه چنين مگو ؛

زيرا هيچ كس نيست كه به مردم نياز نداشته باشد .

عرض كردم : اى رسول خدا! پس چه بگويم ؟

فرمود : بگو : خدايا! مرا به آفريدگان بَدَت محتاج مكن .

عرض كردم : اى پيامبر خدا ! آفريدگان بد او كيستند؟

فرمود : كسانى كه اگر چيزى بدهند، منّت گذارند و اگر ندهند، سرزنش و نكوهش كنند .

( تنبيه الخواطر : ۱/۳۹ )

امام زين العابدين عليه السلام ـ به كسى كه در حضور آن حضرت عرض كرد:  خدايا! مرا از بندگانت بى نياز گردان ـ فرمود :

لَيس هكذا ؛ 

إنّما النّاسُ بالنّاسِ ؛

و لكِنْ قُل : اللّهُمَّ  ! أغْنِني عن شِرارِ خَلْقِكَ .

 اين طور نگو ؛

زيرا مردم به هم نيازمندند؛

بلكه بگو : خدايا ! مرا از بدان خلقت بى نياز گردان .

( تحف العقول : ۲۷۸ )

میزان الحکمه ،جلد سوم.