شرح زیارت اربعین: فراز سوم /السَّلَامُ عَلَی صَفِیِّ اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیِّهِ
۲۲ مرداد ۱۴۰۲ 0 اهل بیت علیهم السلامفراز سوم: «السَّلَامُ عَلَی صَفِیِّ اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیِّهِ» (سلام بر برگزیده و فرزند برگزیده خدا).
«صفی» به معنی برگزیده و انتخاب شده است. یعنی نه تنها خداوند انبیاء علیهم السلام را از بین مردم و مخلوقاتش به عنوان رهبر و پیشوا برگزید، بلکه ائمه اطهار علیهم السلام را نیز از بین مردم به عنوان وصی و جانشین رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم برگزید و انتخاب نمود، برای تأیید این مطلب به تفسیر ذیل آیه:
{إِنَّ اللَّهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ. ذُرِّیَّهً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ}(۱)
«خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید، آنان فرزندان و دودمانی بودند که از نظر پاکی و تقوی و فضیلت بعضی از بعضی دیگر گرفته شده بودند و خداوند شنوا و داناست»
«خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید، آنان فرزندان و دودمانی بودند که از نظر پاکی و تقوی و فضیلت بعضی از بعضی دیگر گرفته شده بودند و خداوند شنوا و داناست»
در بعضی تفاسیر آورده شده است که: «منظور از آل ابراهیم علیهم السلام چنانچه از ظاهر لفظ آن در نظر ابتدایی به نظر می رسد ذریّه طیبین او مانند اسحاق علیه السلام و یعقوب علیه السلام و سایر انبیاء بنی اسرائیل علیهم السلام و همچنین اسماعیل علیه السلام و پاکان از ذریّه او که سیّدشان حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم است و همینطور کسانی که در مقامّات ولایت به آنان ملحق شده اند، می باشند»(۲).
در تفسیر مجمع البیان در ذیل آیه شریف آمده است که آل ابراهیم علیه السلام همان آل محمّدl هستند که اهل بیت صلی الله علیه و آله وسلم می باشند.
و در ذیل آیه شریفه {قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلامٌ عَلی عِبادِهِ الَّذینَ اصْطَفی}(۳)«یعنی بگو ستایش خدای یکتا را و درود بر بندگانش که آنها را برگزید».ا ز علی بن ابراهیم قمی نقل شده که امام علیه السلام فرمود: «منظور از این بندگان آل محمّد صلی الله علیه و آله وسلم هستند»(۴).
جالب این است که در جامعه کبیره می خوانیم:
«وَ صَفْوَهَ الْمُرْسَلِین» (درود بر شما ای برگزیدگان رسولان). یعنی شما امامان معصوم علیهم السلام کسانی هستید که از بین رسولان برگزیده و انتخاب شدید، به تعبیر دیگر شما امامان منابع عطری هستید، که از گل وجود تمام انبیاء و رسولان علیهم السلام گرفته شده اید. آری ائمه معصومین علیهم السلام همانگونه که در زیارت جامعه کبیره آمده است: «وَ سُلَالَهَ النَّبِیِّینَ» (آری آنان خلاصه و چکیده پیامبران هستند). امیرالمؤمنین علیه السلام در حدیث نورانیت می فرمایند:
« أَنَا قُدْرَهُ اللَّهِ عزّوجل، أَنَا مُحَمَّدٌ وَ مُحَمَّدٌ أَنَا وَ أَنَا مِنْ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدٌ مِنِّی... أَنَا أَمِیرُ کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهٍ... انا آدم و انا نوح و انا ابراهیم و انا موسی و انا عیسی أَنَا الَّذِی حَمَلْتُ نُوحاً فِی السَّفِینَهِ بِأَمْرِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی أَخْرَجْتُ یُونُسَ مِنْ بَطْنِ الْحُوتِ بِإِذْنِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی جَاوَزْتُ بِمُوسَی بْنِ عِمْرَانَ الْبَحْرَ بِأَمْرِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی أَخْرَجْتُ إِبْرَاهِیمَ مِنَ النَّارِ بِإِذْنِ رَبِّی ... وَ أَنَا الْخَضِرُ عَالِمُ مُوسَی وَ أَنَا مُعَلِّمُ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ»(۵)
(منم قدرت خدای عزوّجل، منم محمّدم صلی الله علیه و آله وسلم و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم منم، من از محمّدم صلی الله علیه و آله وسلم و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم از من، منم امیر و فرمانروای هر مرد و هر زن مؤمنه ای، منم آدم علیه السلام ، منم ابراهیم علیه السلام و منم موسی علیه السلام و منم عیسی علیه السلام (یعنی هرچه کمال و فضائل در آنها است در من است هر چه خداوند به آن بزرگواران عنایت کرده به من هم عنایت کرده است)). (در همان حدیث امیرالمؤمنین فرمودند: «کُلَّنَا وَاحِدٌ أَوَّلُنَا مُحَمَّدٌ وَ آخِرُنَا مُحَمَّدٌ وَ أَوْسَطُنَا مُحَمَّدٌ وَ کُلُّنَا مُحَمَّدٌ فَلَا تَفَرَّقُوا بَیْنَنَا»(۶)
(همه ما یکی هستیم اول ما محمّد و آخر ما محمّد و اوسط ما محمّد و همه ما محمّدیم و فرقی بین ما نگذارید)).
و با توجّه به اینکه امام حسین علیه السلام وارث امیرالمؤمنین علیه السلام می باشد و همگی نور واحد هستند، آنچه خدا به امیرالمؤمنین علیه السلام عنایت کرده است، امام حسین علیه السلام هم از آن برخوردار می باشد.
پی نوشت ها
۱.آل عمران، 33.
۲. المیزان ، ج 3، ص، 166.
۳ نحل، 59.
۴.تفسیر قمی، ج2، ص129.
۵. رشحات ولایت، ص362.
۶.بحارالأنوار، ج26، ص6.
منبع: شرح زیارت اربعین: سیدمحمود شکیبااصفهانی/قم: عطر عترت،1396
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
