وقار و متانت از نظر احادیث
۳۱ تیر ۱۳۹۴ 0 معارفپيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
علَيكُم بِالسَّكِينَةِ و الوَقارِ .
بر شما باد آرامش و وقار.
( كنز العمّال : ۶۴۰۲ )
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لَيس البِرُّ في حُسنِ اللِّباسِ و الزِّيِّ ، و لكنَّ البِرَّ في السَّكِينَةِ و الوَقارِ .
نيكى و صلاح به نيكويى لباس و هيأت نيست، بلكه نيكى و صلاح به آرامش و وقار است.
( كنز العمّال : ۶۴۰۱ )
امام على عليه السلام :
الوَقارُ حِليَةُ العَقلِ .
وقار، زيور خرد است.
( غرر الحكم : ۲۷۰ )
امام على عليه السلام :
السَّكِينَةُ عُنوانُ العَقلِ ، الوَقارُ بُرهانُ النُّبلِ .
آرامش نشان خرد است. وقار دليل شرافت است.
( .غرر الحكم : ۷۸۵ و ۷۸۶ )
امام على عليه السلام :
لِتَكُن شِيمَتُكَ الوَقارَ ، فمَن كَثُرَ خُرقُهُ استُرذِلَ .
بايد كه خصلت تو وقار باشد زيرا هر كه تندى و درشتى او زياد باشد، پست و زبون شمرده شود.
( غرر الحكم : ۷۳۹۷ )
امام على عليه السلام :
جَمالُ الرّجُلِ الوَقارُ .
زيبايى مرد، وقار است.
( غرر الحكم : ۴۷۴۴ )
امام على عليه السلام :
ملازَمَةُ الوَقارِ تُؤمِنُ دَناءةَ الطَّيـشِ .
هميشه با وقار بودن [انسان را ]از پستى سبكسرى ايمن مى دارد.
( غرر الحكم : ۹۸۰۰ )
امام على عليه السلام :
وَقارُ الحِلمِ زِينَةُ العِلمِ .
متانتِ بردبارى، زيور دانش است.
( غرر الحكم : ۱۰۰۷۳ )
امام على عليه السلام :
وَقارُ الشَّيبِ نُورٌ و زِينَةٌ .
وقارِ پيرى، روشنايى و زيور است.
( غرر الحكم : ۱۰۰۷۶ )
امام على عليه السلام :
وَقارُ الرّجُلِ يَزينُهُ ، و خُرقُهُ يَشينُهُ .
وقار مرد او را مى آرايد و تندى و سبكسرىِ او عيبناكش مى كند.
( غرر الحكم : ۱۰۰۶۸ )
امام على عليه السلام :
كُن في المَلَأِ وَقُوراً ، و في الخَلَأِ ذَكُورا .
در ميان جمع با وقار باش و در خلوت به ياد خدا.
( غرر الحكم : ۷۱۴۵ )
امام على عليه السلام :
كُن في الشَّدائدِ صَبُوراً ، و في الزَّلازِلِ وَقُوراً .
در سختى ها شكيبا باش و در تكان ها با وقار و استوار.
( غرر الحكم : ۷۱۴۷ )
امام على عليه السلام ـ در سفارش خود به كسى كه او را مأمور جمع آورى زكات مى كرد ـ فرمود :
ثُمّ امضِ إلَيهِم بِالسَّكِينَةِ و الوَقارِ ، حتّى تَقومَ بَينَهُم فتُسَلِّمَ علَيهِم ، و لا تُخدِجْ . بِالتَّحيَّةِ لَهُم .
سپس با آرامش و وقار به سوى آنان رهسپار شو و وقتى به ميان آنان وارد شدى، بر ايشان سلام كن و در تحيّت و درود فرستادن بر آنان بخل به خرج مده.
( نهج البلاغة : الكتاب ۲۵ )
مام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از زيباترين خصلت هاى انسان ـ فرمود :
وَقارٌ بلا مَهابَةٍ ، و سَماحٌ بلا طَلَبِ مُكافاةٍ ، و تَشاغُلٌ بغَيرِ مَتاعِ الدُّنيا .
اوقارِ بى هيبت، و بخشش بدون چشمداشت به پاداش، و سرگرم شدن به غير متاع دنيا.
( بحار الأنوار : ۷۱/۳۳۷/۱ )
وقار داشتن مؤمن
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
أحسَنُ زِينَةِ الرّجُلِ السَّكِينَةُ مَع الإيمانِ .
نيكوترين زيور مرد، آرامش توأم با ايمان است.
( الأمالي للصدوق : ۵۷۷/۷۸۸ )
امام على عليه السلام :
المُؤمنُ وَقورٌ عِندَ الهَزاهِزِ ، ثَبُوتٌ عِندَ المَكارِهِ ، صَبُورٌ عِندَ البَلاءِ .
مؤمن در تكان ها با وقار است و در ناملايمات استوار و در گرفتارى شكيبا.
( بحار الأنوار : ۷۸/۲۷/۹۴ )
امام على عليه السلام ـ در وصف پرهيزگاران ـ فرمود :
في الزَّلازِلِ وَقُورٌ ، و في المَكارِهِ صَبُورٌ ، و في الرَّخاءِ شَكُورٌ .
در فتنه هاى تكان دهنده با وقار و پابرجايند و در ناملايمات شكيبا و در وقت رفاه سپاسگزار.
( نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۳)
امام صادق عليه السلام :
يَنبَغي للمُؤمنِ أن يَكونَ فيهِ ثَماني خِصالٍ : وَقورا عِندَ الهَزاهِزِ . ، صَبورا عِندَ البَلاءِ ، شَكورا عِندَ الرَّخاءِ ، قانِعا بما رَزَقَهُ اللّه ُ، لا يَظلِمُ الأعداءَ، و لا يَتَحامَلُ للأصدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنهُ في تَعَبٍ و النّاسُ مِنهُ في راحَةٍ .
مؤمن بايد هشت خصلت داشته باشد: در تكان ها با وقار و پابرجا باشد، در گرفتارى شكيبا و در خوشى و آسايش سپاسگزار، به آنچه خداوند روزيش فرموده خرسند باشد، به دشمنان ستم نكند، و براى دوستان با تكلّف كارى را انجام ندهد،*. بدنش از او در رنج و زحمت باشد و مردم از او در آسايش.
( الكافي : ۲/۴۷/۱ )
*در حديث ديگرى در صفات مؤمن آمده است: «أن لا يتحامل على الأصدقاء» يعنى «زحمت خود را به دوش دوستان نمى اندازد» (ر. ك : مجمع البحرين واژه «حمل») .
عوامل وقار
امام على عليه السلام :
سَببُ الوَقارِ الحِلمُ .
سبب وقار، بردبارى است.
( غرر الحكم : ۵۵۳۴ )
امام على عليه السلام :
الوَقارُ يُنجِدُ الحِلمَ .
وقار به بردبارى كمك مى كند.
( غرر الحكم : ۳۰۰ )
امام على عليه السلام :
بِالصَّمتِ يَكثُرُ الوَقارُ .
با سكوت، وقار زياد مى شود.
( غرر الحكم : ۴۱۸۲ )
امام على عليه السلام :
مَن تَوَقَّرَ وَقُرَ .
هر كه با وقار باشد احترام شود.
( غرر الحكم : ۷۶۶۶ )
امام على عليه السلام :
غايَةُ العِلمِ السَّكِينَةُ و الحِلمُ .
غايت دانش، آرامش و بردبارى است.
( غرر الحكم : ۶۳۸۰ )
امام على عليه السلام :
لا يُستَعانُ ··· علَى الوَقارِ إلاّ بِالمَهابَةِ .
براى وقار جز از هيبت . . . كمك گرفته نشود.
( بحار الأنوار : ۷۸/۷/۵۹ )
امام على عليه السلام :
بِالوَقارِ تَكثُرُ الهَيبَةُ .
به سبب وقار، هيبت [آدمى ]زياد مى شود.
( غرر الحكم : ۴۱۸۴ )
آنچه از متانت منشعب مى شود
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به پرسش شمعون بن لاوى ، از نوادگان يهودا، حوارىِ عيسى عليه السلام درباره آنچه از متانت نشأت مى گيرد ـ فرمود:
أمّا الرَّزانَةُ فيَتشَعَّبُ مِنها اللُّطفُ و الحَزمُ،و أداءُ الأمانَةِ، و تَركُ الخِيانَةِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و تَحصينُ الفَرجِ ، و استِصلاحُ المالِ ، و الاستِعدادُ لِلعَدُوِّ ، و النَّهيُ عَنِ المُنكَرِ، و تَركُ السَّفَهِ ، فهذا ما أصابَ العاقِلُ بِالرَّزانَةِ، فطُوبى لِمَن تَوَقَّرَ و لِمَن لَم تَكُن لَهُ خِفَّةٌ و لا جاهِليَّةٌ و عَفا و صَفَحَ
آنچه از متانت برخيزد: مهربانى است و دورانديشى و امانتدارى و ترك خيانت و راستگويى و حفظ شرمگاه و آباد كردن مال و ثروت و آمادگى در برابر دشمن و نهى از منكر و ترك سبكسرى. اينها صفاتى است كه بر اثر متانت به خردمند رسد. پس خوشا به حال كسى كه با وقار باشد و سبكى و نادانى در او نباشد و ببخشد و گذشت كند.
( تحف العقول : ۱۷ )
میزان الحکمه،جلد سیزدهم.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
