پیری از نظر احادیث
۰۳ مرداد ۱۳۹۴ 0پيرى و فرتوتى
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مثلُ ابنِ آدَمَ و إلى جَنبِهِ تِسعٌ و تِسعونَ مَنِيَّةً ، إن أخطَأتهُ المَنايا وَقَعَ في الهَرَمِ .
آدميزاد راست ايستاده است و نود و نه عامل مرگ در كنارش صف كشيده اند. اگر اين عوامل مرگ به او اصابت نكنند به پيرى و فرتوتى مى رسد.
امام على عليه السلام :
ثَمَرَةُ طُولِ الحَياةِ السَّقَمُ و الهَرَمُ .
حاصل زندگى دراز، بيمارى و پيرى است.
امام على عليه السلام ـ در باب يادآورىِ انواع نعمت ها ـ فرمود :
و قَدَّرَ لَكُم أعمارا سَتَرَها عَنكُم ، وَ خلَّفَ لَكُم عِبَرا مِن آثارِ الماضِينَ قَبلَكُم ، مِن مُستَمتَعِ خَلاقِهِم ، و مُستَفسَحِ خَناقِهِم . ، أرهَقَتهُمُ المَنايا دُونَ الآمالِ ، و شَذَّ بِهِم عَنها تَخَرُّمُ الآجالِ . ، لَم يَمهَدوا في سَلامَةِ الأبدانِ ، و لَم يَعتَبِروا في اُنُفِ . الأوانِ ، فهَل يَنتَظِرُ أهلُ بَضاضَةِ الشَّبابِ إلاّ حَوانِيَ الهَرَمِ ؟ و أهلُ غَضارَةِ الصِّحَّةِ إلاّ نَوازِلَ السَّقَمِ ؟ .
و براى شما عمرهايى مقدّر فرموده كه [مدّت ]آنها را از شما پوشيده داشته و از آثار پيشينيانتان، عبرت هايى براى شما به جا نهاده است؛ از بهره ها و لذّت هايى كه بردند و از عمرى كه پيش از چنگ انداختن مرگ در گلوى آنها، نصيبشان گرديد. پيش از رسيدن به آرزوها مرگ ها به سراغشان شتافتند و سيلاب بنيان برافكن اجل ها آنان را از آرزوهايشان جدا ساخت. در وقت سلامت بدن ها توشه اى براى خود فراهم نكردند و در اوان زندگانى خويش پند و عبرت نگرفتند. آيا آنان كه در شادابى جوانى هستند جز خميدگى پيرى را انتظار مى كشند؟ و آنان كه از خرّمى تندرستى بهره مندند جز رنج هاى بيمارى را چشم دارند؟
امام على عليه السلام ـ در وصف بهشت ـ فرمود :
دَرَجاتٌ مُتَفاضِلاتٌ ، و مَنازِلُ مُتَفاوِتاتٌ ، لا يَنقَطِعُ نَعيمُها ، و لا يَظعَنُ مُقيمُها ، و لا يَهرَمُ خالِدُها .
بهشت را درجاتى است يكى برتر از ديگرى و منزل هايى است يكى متفاوت با ديگرى؛ نعمت هايش پايان نمى پذيرد و اقامت كننده در آن كوچ نمى كند و جاويدانِ در آن پير نمى شود.
آنچه در هنگام پيرى انسان جوان مى شود
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يَهرَمُ ابنُ آدَمَ و تَشِبُّ مِنهُ اثنَتانِ : الحِرصُ و الأمَلُ .
آدمى پير مى شود و دو چيز در او جوان مى گردد: آزمندى و آرزو.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يَهرَمُ ابنُ آدَمَ و يَشِبُّ مِنهُ اثنانِ : الحِرصُ علَى المالِ ، و الحِرصُ علَى العُمرِ .
آدميزاده پير مى شود و دو چيز در وجود او جوان مى گردد: آزمندى به مال، و آزمندى به زندگى.
آنچه موجب پيرى و فرتوتى مى شود
امام على عليه السلام :
الهَمُّ نِصفُ الهَرَمِ
اندوه ، نيمى از پيرى است.
امام على عليه السلام :
الهَمُّ أحَدُ الهَرَمَينِ
اندوه، يكى از دو پيرى است.
امام على عليه السلام :
الهَمُّ يُذِيبُ الجَسَدَ .
اندوه، بدن را آب مى كند.
امام على عليه السلام ـ در خطبه شقشقيه ـ فرمود:
و طَفِقتُ أرتَئي بَينَ أن أصُولَ بِيَدٍ جَذّاءَ ، أو أصبِرَ على طِخيَةٍ عَمياءَ ، يَهرَمُ فيها الكَبيرُ ، و يَشِيبُ فيها الصَّغيرُ ، وَ يكدَحُ فيها مُؤمنٌ حتّى يَلقى رَبَّهُ !··· .
و با خود انديشيدم كه آيا با دستى بريده (بى يار و ياور) حمله كنم يا آنكه در برابر اين تيرگى كور [و گمراه كننده پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله ] شكيبا بمانم؛ تيرگى اى كه بزرگسال در آن پير مى شود و خرد سال مويش سپيد مى گردد و مؤمن در آن چندان رنج مى برد تا به ديدار پروردگارش بشتابد!
امام على عليه السلام :
فبَعَثَ فيهِم رُسُلَهُ ، و واتَرَ إلَيهِم أنبياءَهُ ، لِيَستأدُوهُم مِيثاقَ فِطرَتِهِ ··· و يُرُوهُم آياتِ المَقدِرَةِ : مِن سَقفٍ فَوقَهُم مَرفوعٍ ، و مِهادٍ تَحتَهُم مَوضوعٍ ، و مَعايِشَ تُحيِيهِم ، و آجالٍ تُفنيهِم ، و أوصابٍ تُهرِمُهُم .
آنگاه فرستادگان خود را در ميان آنان برانگيخت و پيامبرانش را پياپى سوى ايشان فرستاد، تا از آنان بخواهند پيمان الهى را كه در فطرتشان است به جاى آورند،··· و نشانه هاى قدرت خدا را به ايشان نشان دهند: از آسمانى كه بر فراز سرشان بر افراشته شده است، تا زمينى كه زير پاهايشان نهاده شده و نعمت هايى كه زنده نگاهشان مى دارد و مرگ هايى كه نابودشان مى كند و گرفتارى ها و بيمارى هايى كه پيرشان مى گرداند.
امام صادق عليه السلام :
أربَعَةٌ تُهرِمُ قَبلَ أوانِ الهَرَمِ: أكلُ القَديدِ ، و القُعودُ علَى النَّداوَةِ ، و الصُّعودُ في الدَّرَجِ ، و مُجامَعَةُ العَجوزِ .
چهار چيز است كه پيرى زودرس مى آورد: خوردن گوشت نمك سود، نشستن روى زمين نمناك، بالا رفتن از پلكان، و نزديكى كردن با پير زنان.
میزان الحکمه،جلد سیزدهم.