کفاره از نظر احادیث
۲۱ تیر ۱۳۹۴ 0پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ثلاثٌ كَفَّاراتٌ : ··· إفشاءُ السَّلامِ ، و إطعامُ الطَّعامِ ، و التَّهجُّدُ بالليلِ و النّاسُ نِيامٌ .
سه چيز كفّاره (پاك كننده گناه) است: رواج دادن سلام (سلام كردن به همگان)، اطعام كردن، و عبادت در شب، هنگامى كه مردم خفته اند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
خِدمَةُ العِيالِ كَفّارَةٌ لِلكَبائرِ و تُطفئُ غَضَبَ الرَّبِّ .
خدمت كردن به خانواده، كفّاره گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو مى نشاند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
كَفّارَةُ الاغتِيابِ أن تَستَغفِرَ لِمَنِ اغتَبتَهُ .
كفّاره غيبت اين است كه براى كسى كه از او غيبت كرده اى آمرزش طلبى.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين سؤال كه كفّاره غيبت چيست؟ ـ فرمود :
تَستَغفِرُ لِمَنِ اغتَبتَهُ كما ذَكَرتَهُ .
اين كه براى كسى كه غيبتش را كرده اى به همان نحو كه از او ياد كرده اى، آمرزش بطلبى.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن ظَلَمَ أحَدا فَفاتَهُ فَلْيَستَغْفِرِ اللّه َ لَهُ ؛ فإنّهُ كَفّارَتُهُ .
هركه به كسى ستم كند و ديگر دسترسى به او نداشته باشد، بايد برايش از خداوند آمرزش بطلبد؛ زيرا اين كار كفّاره [ستم] اوست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
المَوتُ كَفّارَةٌ لِذُنوبِ المؤمنينَ .
مرگ، كفّاره گناهان مؤمنان است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إجابَةُ المُؤذِّنِ كَفّارَةُ الذُّنوبِ .
اجابت كردن مؤذن، كفّاره گناهان است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
حُمّى لَيلةٍ كَفّارَةُ سَنَةٍ .
تبِ يك شب، كفّاره [گناهان ]يك سال است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
كفّارَةُ الطِّيَرَةِ التَّوَكُّلُ .
كفّاره فال بد زدن، توكلّ است.
سنن أبي داوود :
رسول اللّه صلى الله عليه و آله كانَ يقولُ بأخَرَةٍ إذا أرادَ أن يَقومَ مِن المَجلسِ : «سبحانكَ اللّهُمَّ و بحَمدِكَ ، أشهَدُ أن لا إلهَ إلاّ أنتَ ، أستَغفِرُكَ و أتوبُ إلَيكَ» . فقالَ رجُلٌ : يا رسولَ اللّه ِ ، إنّكَ لَتَقولُ قولاً ما كُنتَ تَقولُهُ فيما مضى ! قالَ : كفّارَةٌ لِما يكونُ في المَجلِسِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آنگاه كه مى خواست از مجلس برخيزد، آخرين جمله اى كه مى گفت اين بود : «سبحانك اللهم و بحمدك، أشهد أن لا إله إلاّ أنت، أستغفرك و أتوب إليك». مردى عرض كرد: اى رسول خدا!، سخنى مى گوييد كه در گذشته آن را نمى گفتيد ! حضرت فرمود: كفّاره چيزهايى است كه در مجلس مى گذرد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
كفّارَةُ الذَّنْبِ النَّدامَةُ .
كفّاره گناه، پشيمانى است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن طَلَبَ العِلمَ كانَ كفَّارَةً لِما مَضى .
كسى كه در پى تحصيل علم رود، اين عمل كفّاره گذشته اوست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ما مِن مَرَضٍ أو وَجَعٍ يُصِيبُ المؤمنَ إلاّ كانَ كفّارَةً لِذَنبِهِ .
هيچ بيمارى يا دردى نيست كه به مؤمن برسد، مگر اين كه كفّاره گناه او باشد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در بيان [يكى از] كفّارات گناهان ـ فرمود :
إسباغُ الوُضوءِ علَى المَكارِهِ .
كامل به جا آوردن وضو در [شرايط دشوار و ]سختيهاست.
امام على عليه السلام :
مِن كَفّاراتِ الذُّنوبِ العِظامِ إغاثَةُ المَلهوفِ و التَّنفيسُ عنِ المَكروبِ .
از جمله كفّاره هاى گناهان بزرگ، فريادرسى ستمديده و شاد كردن غمناك است.
امام صادق عليه السلام :
كفّارَةُ عَمَلِ السُّلطانِ قَضاءُ حَوائجِ الإخوانِ .
كفّاره كار [براى] سلطان، رفع مشكلات و نيازهاى برادران است.
امام صادق عليه السلام :
كفّارَةُ الضِّحكِ: اللَّهُمَّ لا تَمقُتْني .
كفّاره خنده اين است كه بگويى: خدايا! بر من خشم مگير.
امام صادق عليه السلام :
كفّارَةُ المَجالِسِ أن تَقولَ عِندَ قِيامِكَ مِنها : «سُبحانَ رَبِّكَ رَبِّ العِزَّةِ عَمّا يَصِفُونَ و سَلامٌ علَى المُرسَلِينَ و الحَمدُ للّه ِ رَبِّ العالَمِينَ» .(صافات،180-182)
كفّاره مجالس اين است كه هنگام برخاستن از آنها بگويى: «سبحان ربّك ربّ العزّة عمّا يصفون و سلام على المرسلين و الحمد للّه ربّ العالمين ؛ منزه است پروردگار تو، پروردگار شكوهمند، از آنچه وصف مى كنند. و درود بر فرستادگان و ستايش ويژه خداوند، پروردگار جهانيان است».
امام كاظم عليه السلام :
مَن تَوَضَّأ لِلمَغرِبِ كانَ وُضُوؤهُ ذلكَ كَفّارَةً لِما مَضى مِن ذُنوبِهِ في نَهارِهِ ما خَلا الكبائرَ .
هر كه براى نماز مغرب وضو بگيرد، اين وضوى او كفّاره گناهان روز اوست، مگر گناهان كبيره.
گناهى كه هيچ كفّاره اى ندارد!
امام صادق عليه السلام :
إذا أصابَ المُحرِمُ الصَّيدَ خَطأً فعلَيهِ كَفّارَةٌ ، فإن أصابَهُ ثانيَةً خطأً فعلَيهِ الكَفّارَةُ أبدا إذا كانَ خَطَأً ، فإن أصابَهُ مُتَعمِّدا كانَ علَيهِ الكَفّارَةُ ، فإن أصابَهُ ثانيةً مُتَعمِّدا فهو مِمَّن يَنتَقِمُ اللّه ُ مِنهُ ، و لم يَكُن علَيهِ الكَفّارَةُ .
اگر مُحرم اشتباهاً صيد كند، بايد كفّاره بدهد و اگر براى بار دوم نيز اشتباهاً صيد كند، باز بر او كفّاره است و تا هر وقت اشتباهاً صيد كند، كفّاره بايد بدهد و اگر عمداً صيد كند [براى بار اوّل]، بر عهده او كفّاره است و اگر براى دوّمين بار عمدا صيد كند، از شمار كسانى است كه خداوند از او انتقام مى گيرد و كفّاره بر عهده اش نيست.
وسائل الشيعه ـ به نقل از حلبى ـ : امام صادق عليه السلام در پاسخ به سؤال درباره كسى كه در حال احرام صيدى كند فرمود :
الحَلَبي عن الإمامِ الصّادقِ عليه السلام ـ في مُحرِمٍ أصابَ صَيدا، قال ـ : علَيهِ الكَفّارَةُ ، قلتُ : فإن أصابَ آخَرَ ؟ قالَ : إذا أصابَ آخَرَ فليسَ علَيهِ كَفّارَةٌ ، و هو مِمَّن قالَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : «و مَن عادَ فَيَنْتَقِمُ اللّه ُ مِنهُ» .
بايد كفّاره بدهد. عرض كردم: اگر براى بار دوم صيد كند؟ فرمود: اگر دوباره صيد كند، كفّاره اى بر او نيست [و از او پذيرفته نمى شود ]و در شمار كسانى است كه خداوند عزّ و جلّ [درباره آنها ]فرموده است: «و هر كه [بدان ]باز گردد، پس خدا از او انتقام مى گيرد» .
میزان الحکمه،جلد دهم.