حکمت حضور در مشعر الحرام (۱)

براي این­که مطلب روشن شود، مثالی زده می­ شود: اگر كسي روي شما شناخت دارد و همه چيز شما از قبيل: اسم، فاميل، پدر و مادر، زن و فرزند و... را مي شناسد و مي‌داند، براي اين­كه بخواهد با شما ملاقات كند، آیا بدون إذن و اجازه وارد منزل مي­ شود؟! مسلّماً، نه! چنین شخصی اگر بدون اجازه وارد حریم خصوصی زندگی شما شود، شما مي­ گوييد: چه آدم «بي­شعوري» است؛ بايد آداب ملاقات را می‌دانست.

 قرآن کریم دستور مي­دهد که اگر خواستيد وارد منزل كسي شويد، اوّلاً: وظيفه داريد كه «اذن» بگيريد و تا به شما اذن داده نشده است، حق نداريد وارد منزل شويد: 

دوّم: از «درب» وارد شويد. خانه ­اي كه درب دارد، از پشت بام وارد نمي‌شوند؛ زیرا اگر از بي­راهه رفتيد، حمل بر «بي‌ادبي» مي ­شود: 

سوّم: ادب سوّم اين است كه: «سلام» كنيد: 

اگر كسي وارد منزل شد و هيچ­كدام از اين آداب را رعايت نكرد، یعنی إذن نگرفت، از درب وارد نشد و سلام هم نكرد و خواست با شما ملاقات كند، اين را خلاف ادب می‌دانید و مي­ گوييد: او شعور ندارد كه وقتي مي ­خواهد با من ملاقات كند، چگونه وارد شود!

كسي­كه خدا را شناخت، وقتي مي­خواهد با خداوند ملاقات كند و خانه ­ی او را زيارت نماید، بايد متوجّه باشد كه براي چگونگی ملاقات با خدا و وارد شدن به خانه‌ی او، چه دستورات و آياتي وارد شده است. 

از جمله چيزهايي كه در شرع مقدّس اسلام مطرح می‌باشد، «توقیفی بودن» عبادات است؛ يعني اين­طور نيست كه هرکسی هر كاري دلش خواست، به‌عنوان عبادت انجام دهد. بايد ببينم كه دستور پروردگار براي عبادت چيست؟ و چه عبادتي را دوست دارد؟ و آن­طور كه او مي ­خواهد، عبادات را انجام دهیم، نه طوري كه دل ما مي­ خواهد. بنابراين، موقعي هم كه دستور نماز برای پيغمبر اسلام مي آيد، در شب معراج از پروردگار دستور مي­ گيرند كه چگونه نماز بخوانيم! نه اين­كه نعوذ بالله پيغمبراکرم(ص)مطابق دل‌خواه خود به مردم دستور دهند چگونه نماز بخوانند. اگر كسي گفت: در نماز بايد دست بسته باشيم(تکتّف کنیم)، اين حرف بايد از جانب خداوند به او القاء شود! در حالی که آن خليفه، مي­ بيند ايرانيان در مقابل پادشاهان دست به سينه مي­ ايستند، پس می­ گوید: من خوشم آمد، شما هم در مقابل خدا دست به سينه بايستيد!! اين‌کار، نماز را باطل مي­‌كند، چون به دستور خداوند نيست. 

عبادت «توقيفي» است؛ بعضي از عباداتی كه درويش­ها انجام مي­ دهند، هيچ سند و مأخذي ندارد. اين نحو عبادت كردن، مانند: دف زدن، رقصيدن، كف زدن، شعر خواندن و ... را از كجا مي­ دانيد كه خداوند دوست دارد؟! ادب و كيفيّت عبادت را بايد از آموزه‌های الهی ياد بگيريم. مردم در دوران جاهليّت، به عنوان عبادت، دور خانه‌ی خدا «كَف و سوت» مي‌زدند، در حالی‌که خداوند در قرآن شریف، اين­ کار را مذمّت كرده است:

﴿وَ ما كانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلاَّ مُكاءً وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ﴾(۵) 

كسي كه مي­خواهد خانه‌ی خدا را زيارت كند، بايد شعور داشته باشد؛ يعني خودش و خدا را بشناسد و بداند كه در مقابل پروردگار يكتا وظايفي دارد. دستور است بين الطّلوعين، يعني از اوّل اذان صبح تا اوّل آفتاب، بيدار باشيم. بايد از غفلت به هوش بياييم و شعور پيدا كنيم و بدانيم كه اگر بخواهيم خدا را ملاقات كنيم، چه دستوراتي را بايد اجرا نمایيم.