امتیارات مکه معظمه: اهمیت و لزوم شناخت حرم الهی
۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ 0 فرهنگ و اجتماع
يكي از بزرگترين فرائض الهي، «حج» میباشد. این عبادت بزرگ، هنوز به خوبی برای ما شناخته شده نیست و از عظمت اين عبادت، آنگونه که شایسته و بايسته است، اطّلاع نداريم! عملکرد ما در مراسم بزرگ حج، نشانگر این حقیقت است که: بسياري از مسلمانان، «معرفت» لازم و کافی را نسبت به این عمل عبادی ندارند و انسان تا زمانی که معرفت و شناخت، نسبت به مكان و عملي كه در آن انجام ميدهد، نداشته باشد، نمی تواند عظمت عمل را ارزيابي كند.
آيات قرآن کریم و روايات معصومین(علیهم السلام) بیانگر این مطلب است كه حج، به معناي «زيارت» خانهی خدا ميباشد و خانهی خدا، اعم از «حرم، مسجدالحرام و كعبه» است.
در قرآن و روايات، حدود چهل امتياز براي خانهی با عظمت الهی بيان گرديده است. هرکدام از اين امتيازات، نیاز به بحث مستقلّي دارد که به علّت رعایت اختصار، فقط آنهایی که در قرآن بیان شده، به طور فهرست وار ذکر می گردد.
قرآن كريم در اوّلين مرحله، در مورد خانهی خدا مي فرمايد:
﴿إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةً﴾
همانا نخستين خانه اى كه براى مردم بنا شد، همان است كه در مكّه است.(۱)
«اوّلين» خانهی كه به نفع مردم ساخته شده، خانهای است كه در مكّه بنا گرديده است. از نظر باستاني، قديميترين خانهی كه روي زمين بنا شده است، «کعبهی معظّمه» ميباشد. به قول حضرت امام صادق(ع)، دو هزار سال قبل از اينکه حضرت آدم(ع)در آنجا حج بهجا آورد، ملائكه در آنجا طواف ميكردند.(۲) اين خانه بر روي زمین و در مقابل و محاذی «بيت المعمور» ساخته شده است.
حضرت آدم(ع) به عنوان اوّلين انساني كه آفريده شده است، مأمور ميشود كه اين خانه را زيارت كند و بعداً حضرت ابراهيم(ع) پايه هاي اين خانه را بالا بُرد و آن را به صورت كعبهی فعلي، بنا کرد:
﴿وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ﴾(۳)
و آنگاه كه ابراهيم و اسماعيل پايه هاى خانه كعبه را بالا مىبردند.
پی نوشت ها:
(۱)آل عمران / 96.
(۲) الكافي، ج 4، ص 194: «لَمَّا أَفَاضَ آدَمُ مِنْ مِنًى تَلَقَّتْهُ الْمَلَائِكَةُ فَقَالُوا: يَا آدَمُ بُرَّ حَجُّكَ، أَمَا إِنَّهُ قَدْ حَجَجْنَا هَذَا الْبَيْتَ قَبْلَ أَنْ تَحُجَّهُ بِأَلْفَيْ عَام»
(۳) بقره / 127.
منبع
- سلسه مباحث تفسیری حکمت بندگی:آیت الله سید حسن فقیه امامی (جلد اول)ص۱۲۳−۱۲۴