امتيازات مکّه و مسجدالحرام (۲)
۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ 0 فرهنگ و اجتماعاينجا خانه اي وجود دارد كه در مسجد واقع شده و مسجد در مكّه قرار دارد و مكّه در حرم واقع است.
اطراف مكّه را «حرم» ميگويند و علامتگذاري كرده اند.
يكي از اين علامتها، در مِني قرار دارد که یک طرفِ حدِّ حرم الهي است و همهی اينها محترم هستند:
﴿جَعَلَ اللّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ﴾(۱)
كعبه، بيت الله الحرام است.
مسجد، مسجدالحرام است و مكّه، داراي حرمت ميباشد که خداوند متعال در قرآن شریف به آن قسم خورده است:
﴿لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ ، وَأَنتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ﴾(۲)
سوگند به اين شهر [مكّه]، شهرى كه تو ساكن آن هستى.
اطراف مكّه تا مسافت زيادي حرم است و مورد احترام میباشد. هركه در اينجا پناهنده شود، كسي حقِّ تعرّض به او را ندارد. كسي حقِّ شكاركردن حيواناتي را كه در اين منطقه هستند، ندارد؛ كسي حتّی حقِّ كندن گياهان اين منطقه را ندارد.
کعبه و مسجد الحرام، محلِّ خيزش مردم است:
﴿جَعَلَ اللّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ﴾(۳)
خداوند، كعبه آن خانهی حرمت دار [...] را مايهی قوام كار مردم قرار داده است.
اگر مسلمانان در این مکان اجتماع كنند و تصميم بگيرند، مي توانند در سرنوشت خودشان دخالت كنند و از اين پايگاه، اهداف بزرگ جامعهی اسلامی را پياده كنند. كنگره ی عظيم الهي ـ اسلاميِ حج، مکان و جايگاهي است كه اگر مردم مسلمان اهدافشان را هماهنگ كنند، مي توانند به واسطهی آن، موفّقيّتهاي زيادي را برای اجتماع بزرگ مسلمانان به دست آورند.
ـ اين محل، جايي است كه مردم مي توانند ثوابهای بسیاری به دست آورند؛ مثلاً نماز خواندن در كعبه و مسجد الحرام، ثواب صد هزار ركعت نماز را دارد؛(۴) دو ركعت نماز مي خوانند و اين همه ثواب مي برند. طواف نيز ثواب دارد و ... این مکان، بهترين محلّی است که اگر کسی اهلش باشد، میتواند ثواب جمع آوری کند.
امتياز ديگر این سرزمین، آن است كه «محلِّ امن» است. امنيّت در این مکان، براي انسانها، حيوانات، گياهان و همهی موجودات وجود دارد:
﴿وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا﴾(۵)
و هر كه وارد آن شود، ايمن است.
در این قسمت بسیار بهجاست به اين مطلب اشاره شود كه: وقتی امام حسين(ع) متوجّه شدند اگر بخواهند در مدينه بمانند، ايشان را تحت فشار قرار مي دهند و حتّی خون ایشان را مي ريزند و اگر با يزيد بيعت كنند، دين اسلام منهدم و نابود مي شود؛ لذا شبانه به طرف مكّه حركت كردند. علّت اينکه مکّه را انتخاب کردند، اين بود كه آنجا حرم امن الهي است و شرعاً و قانوناً، در آنجا كسي حقِّ تعرّض به امام را نداشت. امام حسين(ع) از ماه رجب تا ماه ذيالحجّه، در مسجدالحرام اقامه ی جماعت می كردند و بیش از بيست هزار نفر از مسلمانها، در آنجا به امام اقتدا مینمودند. ولی برخی بهقدری بيحيا بودند كه در ماه ذيالحجّه زير احرامهايشان سلاح بسته بودند تا امام را ترور كنند! امام حسين تصميم گرفتند كه حج را مبدّل به عمره كنند و از آنجا خارج شوند. حضرت در مورد علّت خروج خود از مکّه فرمودند: اگر من اينجا بمانم، آنها حرمت خانه ی خدا را مي شكنند و امنيّت خانه ی خدا را به خطر مي اندازند. در نتیجه من براي حفظ حرمت اين خانه، از اينجا بيرون مي روم!(۶) سپس عراق را انتخاب كردند؛ زيرا مردم عراق از ايشان دعوت كرده و حدود دوازده هزار نامه به ایشان نوشته بودند. بنابر این وظيفه ی امام بود كه به طرف عراق بروند.
پی نوشت ها
(1) مائده / 97: «خداوند، كعبه آن خانه حرمت دار.»
(2)بلد:۱و۲
(۳) مائده / 97:.»
(۴) ثواب الأعمال، ص 30: «قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الْبَاقِرُ: صَلَاةٌ فِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَفْضَلُ مِنْ مِائَةِ أَلْفِ صَلَاةٍ فِي غَيْرِهِ مِنَ الْمَسَاجِد.»
(۵)آل عمران :۹۷
(6). اللهوف على قتلى الطفوف، ص 64: «قَدْ خِفْتُ أَنْ يَغْتَالَنِي يَزِيدُ بْنُ مُعَاوِيَةَ فِي الْحَرَمِ فَأَكُونَ الَّذِي يُسْتَبَاحُ بِهِ حُرْمَةُ هَذَا الْبَيْتِ.»
منبع
- سلسه مباحث تفسیری حکمت بندگی:آیت الله سید حسن فقیه امامی (جلد اول)ص۱۲۶−۱۲۸