امتيازات مکّه و مسجدالحرام (۴)

امتيازات مکّه و مسجدالحرام (۴)

۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ 0 فرهنگ و اجتماع

در كنار اين خانه، دو كوه صفا و مروه وجود دارد که از شعائر الهي و نشانه ­هايی از شناخت خداست:

﴿إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِ اللّهِ﴾(۱)
همانا صفا و مروه از شعائر خداست.
 
 

 حرکت بین صفا و مروه که طی آن هفت مرتبه از صفا به مروه و از مروه به صفا باید حرکت کرد ـ «سعی» گفته می‌شود. 

اين سعي براي اين است كه ما بفهميم اگر كسي واقعاً مي­ خواهد به خداوند تقرّب پيدا كند، بدون تلاش امکان‌پذیر نیست؛ پس بايد بین صفا و مروه «سعي و تلاش» نمود: 
﴿فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا﴾(۲)
مانعى ندارد ميان آن دو طواف كند.
 

 در این سرزمین، حضرت ابراهيم از خداوند درخواست نموده است كه اعمال حج را به ایشان یاد بدهد:

﴿وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا﴾(۳)
و آداب دينى ما را به ما نشان ده.
پروردگار متعال نیز بنا بر خواهش حضرت ابراهيم، مناسک حج را به ایشان آموخته و براي همگان بیان کرده است. در هيچ­كدام از مساجد دنيا، اين وظايف و مناسك وجود ندارد.
 

 در آن­جا، حاجيان موظّف هستند به عنوان مقدّمه­ ي زيارت خدا، كارهايي را انجام دهند که از جمله­ ی آن­ها: «وقوف در عرفات»، «وقوف در مشعر» و «وقوف در مني» است.

برای زیارت خالصانه‌ی خانه‌ی خدا، اين سه منزل بايد طي شود. حاجیان بدون مقدّمه، نمي­ توانند در مسجدالحرام نماز بخوانند و در مني قرباني كنند و در راه خدا گوشت آن‌را تقسيم كنند و سرهايشان را بتراشند و آماده‌ی زيارت خانه‌ی خدا شوند. 
شما به هر مسجدي حتّي مسجدالنّبي كه برويد، مقدّمه­ اي نیاز ندارد؛ ولی برای ورود به مسجدالحرام، باید يك آمادگي روحي پيدا كنيد. اين آمادگي­ چگونه حاصل مي‌شود؟ اين مسئله، مهم است و اگر حاجيان اين مطلب را ندانند، حجّشان بي‌محتواست. حاجیان باید در «عرفات» آمادگي فكري و «شناخت» لازم را پيدا كنند، به همین علّت آن روز را «روز عرفه» می‌نامند. در مشعر به «آمادگي قلبي» دست يابند و در مِني، «آمادگي اخلاقي» پيدا كنند.
كلاس «معرفت» در عرفات است؛ كلاس «تصفيه­ی قلب، آگاهي قلبي و عشق» در مشعر، و كلاس «اخلاق» در مِني است. این‌که اين كلاس­ها چگونه است، شرح و تفصيل زيادی مي­خواهد تا متوجّه شویم که رفتن به خانه ­ی خدا بي­ مقدّمه نمي‌شود.(۴) در هنگام احرام، بيست و چهار كار براي ما حرام می‌شود! كدام مسجد است كه برای رفتن به آن، بايد این‌گونه آمادگي داشته باشيم؟ 
قرآن کریم مي­فرمايد: بعد از این‌که به كلاس عرفات رفتيد، بايد به كلاس مشعر بروید:
﴿فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ﴾(۵)
و چون از عرفات كوچ كرديد، در مشعرالحرام خدا را ياد كنيد.
پس از مشعرالحرام، باید به مني برويد و آن­جا قرباني كنيد. می‌توانید خودتان از گوشت قرباني بخوريد و باید به ديگران نيز بدهيد: 
﴿فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ﴾(۶)
از آن‌ها بخوريد و فقير قانع و فقير سائل را اطعام كنيد.
دادن گوشت قربانی به فقرا، در حقیقت نوعی «انفاق مالي» است که باید داشته باشيد تا بتوانيد طواف كنيد. حیواني که قرباني مي‌شود، سمبُل «شهوت و غضب» است. اين حيوان را ذبح كن؛ يعني روي غضب و شهوت پا بگذار و اخلاقت را از اين مسير اصلاح كن، تا آمادگي طواف خانه­ی خدا را پيدا كني.
 
پی نوشت ها
(۱)بقره:۱۵۸
(۲)بقره :۱۵۸
(۳)بقره :۱۲۸
(۴)شرح و تفسیر برخی از این اعمال در مباحث بعدی بیان خواهد شد
(۵)بقره:۱۹۸
(۶)حج:۳۶

منبع

  • سلسه مباحث تفسیری حکمت بندگی:آیت الله سید حسن فقیه امامی (جلد اول)ص۱۳۰−۱۳۱

 

کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث