امتيازات مکّه و مسجدالحرام (۵)
۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ 0 فرهنگ و اجتماعحضرت ابراهيم(ع)دعا كردند كه خداوند از اين شهر، پيغمبري را مبعوث كند كه به مردم، «كتاب» و «حكمت» بیاموزد
یعنی، خدايا! مردم در اين سرزمين مقدّس، نياز به «مربّي» دارند، يك مربّي براي آنها بفرست تا آنها را اصلاح كند:
﴿رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ﴾(۱)
پروردگارا! در ميان آنها پيامبرى از خودشان برانگيز تا آيات تو را بر آنان بخواند و كتاب و حكمتشان بياموزد و آنها را تزكيه كند.
حاجيان بايد از مكّه و سفر روحانی حج، توشه بردارند که بهترين توشه، تقواست:
﴿وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى﴾(۲)
و توشه بگيريد كه بهترين توشه تقواست.
در این سرزمین بايد براي سفر آخرت آماده شويم و اين خصوصيّت، در جاهاي ديگر به اين كيفيّت وجود ندارد.
كسيكه حج بهجا نياورد، «كافر» است و در حقیقت «كفر عملي» دارد:
﴿وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللّه غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ﴾(۳)
و حقِّ خدا بر مردم است كه قصد زيارت اين خانه كنند، كسى كه به آن راه تواند يافت. و هر كه كافر شود [بداند كه] قطعاً خدا از جهانيان بىنياز است.
«كفر عملي»، اين است كه شخصی فرمان خدا را اجرا نكند. هيچ مسجدي چنين خصوصيّتی را ندارد كه اگر به زیارت آن نرفتي، يعني كفر عملي داري! مگر مسجدالحرام و زیارت خانهی خدا.
اگر كسي نگذارد كه مردم به مسجدالحرام بروند، خداوند عذاب دردناكي را نصيبش مي كند. اين خصوصيّت نيز فقط منحصر به خانه ی خداست:
﴿إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاء الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيم﴾(۴)
بىترديد كسانىكه كافر شدند و [مردم را] از راه خدا و مسجد الحرام- كه آن را براى مردم، چه مقيم آن و چه مسافر، يكسان قرار دادهايم- باز مىدارند، [در خور عذابند]، و هركه بخواهد در اين سرزمين به ستم كجروى كند، او را عذابى دردناك مىچشانيم.
از همه جالبتر اينكه: سفر آسمانيِ پيامبر اکرم(ص) از این پایگاه آغاز شده است:
﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى﴾(۵)
منزّه است آنكه بندهى خود را شبى از مسجد الحرام به سوى مسجد الأقصى سِير داد.
پیامبر گرامی از خانه ی «امّهاني» خواهر اميرالمؤمنين به مسجدالحرام آمدند و جبرئيل امين، «بُراق» را به حِجر آورند و از آنجا به مسجدالاقصي و از مسجدالاقصي به آسمانها پرواز كردند. اين واقعه، شرافت زيادي به مسجدالحرام داد؛ زیرا مبدأ حركت آسماني و «معراج» پيغمبر اسلام شد.
خصوصيّت و امتیاز ویژهی دیگری که این سرزمین دارد، این است كه: «کعبهی معظّمه»، زادگاهِ وصیّ رسول خدا(ص)و مولی الموحّدین، حضرت علي(ع) میباشد.(۶)
اينها، گوشههایی از امتيازات اين مسجد با عظمت است. حال اگر كسي به آنجا برود و هيچ اطّلاعي از ابعاد عظمت اين خانه نداشته باشد، مسلّما آنطور که شایسته و بایسته است به آن توجّه نخواهد کرد.
هر گوشه از این سرزمین، درسي به ما ميدهد؛ وقتي از در صفا وارد ميشويم، وقتي طواف كرده و پشت مقام ابراهيم نماز طواف ميخوانيم، وقتي آب زمزم ميخوريم، وقتي حجرالاسود را لمس ميكنيم و...، هر كدام از اين کارها رمز و رازی دارد. اين سفر، یک مسافرت معمولي نيست و اسرار جالبي دارد که باید به آن توجّه نمود و از آن عبرت گرفت، تا براي دنيا و آخرت ما سودمند باشد.
پی نوشت ها
(۱)بقره:۱۲۹
(۲)بقره:۱۹۷
(۳)آل عمران:۹۷
(۴)حج:۲۵
(۵)اسراء:۱
(۶) أمالي الصدوق، ص: 132؛ كشف الغمّة، ج1، ص: 60؛ نهج الحق و كشف الصّدق، ص: 233؛ المستدرک علی الصحيحين، ج 3، ص 483؛ كفاية الطالب، ص 407 و ...
منبع
- سلسه مباحث تفسیری حکمت بندگی:آیت الله سید حسن فقیه امامی (جلد اول)ص۱۳۲−۱۳۳