حکمت حضور در مشعرالحرام (۲)

 

اوّلين وظيفه در مشعر الحرام، «به ياد خدا بودن» است. حاجی در عرفات، به «شناخت» پروردگار متعال نائل می‌شود، ولی نبايد از او غافل شود. در بسیاری مواقع، ما كه خدا را با دلايل قاطع شناسايي كرده­ ايم، از خدا غافل مي­ شويم. اگر غفلت حاصل شد، شيطان سلطه پيدا مي‌كند. امّا اگر چنان‌چه ما بيدار و هوشيار باشيم، به شيطان، دشمن شماره يك انسان‌ها، اجازه نمي­دهيم در ما نفوذ و وسوسه كند. ذكر خدا، چيزي است كه شيطان را از محدوده­ي قلب و دل بيرون مي­كند. اگر از شیطان غافل شديم، او در ما رخنه مي‌كند: 

 

 

آن كسي كه از ياد خدا غفلت كند، شيطان بر او مسلّط مي ­شود و همدم او می‌گردد.

وقتی زائر می‌خواهد از مشعر به زيارت خانه‌ی خدا برود، اگر غافل شد، شيطان در او رخنه پيدا مي­ كند و نمي­ گذارد حاجی قرب به خداوند پيدا كند. پس حاجی بايد در مشعر، بسیار به ياد خدا باشد. 

از جمله دستورات دیگری كه در مشعر داريم، اين است كه بايد ريگ جمع كنيم؛ چون در روز بعد، مي­ خواهيم به مني برويم و با شيطان مبارزه کنیم و او را رجم نمایيم؛ پس بايد مسلّح باشيم. اگر سگي در بيابان به شما حمله كرد و هيچ سلاحي نداشتيد، از سنگ استفاده کرده و سگ را از خود دور مي­كنيد. الآن هم که مي ­خواهيد به زيارت خانه‌ی خدا برويد، اگر از خدا غافل شويد، دشمن بزرگي كه خدا مي ­فرمايد:«عَدُوٌ مُبينٌ»(۳)

با سر سختی بر سر راه شما قرار خواهد گرفت. هر كجا انسان قدمی براي قرب به حق بردارد، او نمي­گذارد! جالب این‌جاست که خودش خطاب به‌خداوند گفته است:

 

﴿لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ﴾(۴) 

شیطان، این­گونه با خدا  صحبت می­کند: من سر آن راه راستي كه مردم می­روند تا به خدا برسند، مي­ نشينم و مسير مردم را عوض مي­ كنم، و نمي­ گذارم آن­ها به خدا نزديك شوند. الله اكبر از اين موجود و دشمن بشر، كه با عنايت و جديّت بسيار، تلاش می‌کند تا انسان را از ياد خدا باز دارد و او را به گمراهی بکشاند. تنها یاد و «ذكر» خداست كه مي­تواند جلوي شيطان را بگيرد. وقتي انسان به ياد خدا افتاد، مي فهمد كه بايد اين دشمنِ سر راه را بردارد. در جادّه ­اي كه يك سگِ وحشی، راه را بسته است، بايد با سنگ بر او بزنيد تا كنار رود، ولی اگر از او بترسيد، غافل شويد، یا عقب نشینی کنید، نمي­ توانيد به هدف برسيد و او به طرف شما حمله‌ور خواهد شد.

گفته مي­ شود كه در این سرزمین، بايد «هفتاد» سنگ‌ريزه جمع كنيد. هفتاد كنايه و اشاره به بي­نهايت و زیاد دارد. اين سنگ­ها را جمع كنيد و روز بعد كه به «مِني» می‌رويد، مقدّمات رسيدن به كعبه را فراهم سازید. اوّلين كار در منی اين است كه: دشمنِ خود، یعنی شيطان را از سر راه برداريد. بنابراين لازم است در زمان بين الطّلوعين، كه وقت ذكر خداست، این سنگ‌ها را جمع کنید.

 

پی نوشت ها:

(۱)بقره / 198: «در مشعر الحرام خدا را ياد كنيد.»

(۲) زخرف / 36: «و هر كه از ياد [خداى‏] رحمان دل بگرداند، شيطانى بر او مى‏گماريم كه همدم او گردد.»

(۳) اعراف / 22: «دشمن آشكار شماست؟»

(۴)اعراف / 16: «حتماً بر سر راه راست تو خواهم نشست.»