فهرست الفبایی موضوعات در احادیث
فهرست الفبایی موضوعات در احادیث
فهرست الفبــــایی موضـوعـــــات در احـــــــادیث
آبدال رسول خدا (ص): سه خصلت است كه هر كس داشته باشد از ابدال است: خشنودى به قضاى الهى، خويشتن دارى از محرّمات خدا و خشم گرفتن به خاطر خداوند عزّ و جلّ.
اجاره رسول خدا (ص) :كسى كه مزدِ اجيرى را كم دهد ، خداوند عملش را باطل مى گرداند و بوى بهشت را كه از مسافت پانصد ساله به مشام مى رسد، بر وى حرام مى كند.
احادیث پیامبر اکرم (ص) مردى به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كرد، دعا كنيد كه خدا مرا به بهشت برد. فرمودند: من دعا مى كنم ، اما تو مرا با اين امر كمك كن كه دعاى من مستجاب شود، و آن زياد سجده كردن و سجده هاى طولانى كردن است.
احادیث امام علی (ع) از گرفتن نسیه و قرض، خود را برهانید، چون که سبب غم و اندوه شبانه و ذلّت و خوارى در روز خواهد گشت.
احادیث حضرت زهرا (س) حضرت فاطمه (س): هركه عبادتهاى خالصانه اش را نزد خداوند بفرستد، خداوند بهترين مصلحت ها را بر او فرو فرستد.
احادیث امام حسن مجتبی (ع) امام حسن مجتبي (ع): انسان تا وعده نداده، آزاد است، اما وقتي وعده مي دهد، زير بار مسئوليت مي رود و تا به وعده هايش عمل نکند، رها نخواهد شد.
احادیث امام حسین (ع) ای فرزند آدم! یاد کن مرگ خویش را، و خوابیدن خود را در قبرت، و ایستادن خود در برابر خدا را، در حالی که اعضایت علیه تو شهادت می دهند.
احادیث امام سجاد (ع) نشانه های مؤمن پنج چیز است: پرهیزگاری در خلوت، صدقه در حالت نیازمندی، شکیبایی هنگام مصیبت، بردباری هنگام خشم و راستگویی هنگام ترس.
احادیث امام محمد باقر (ع) اى جابر! چه كسی از خداوند چيزى خواسته و خدا حاجت او را نداده، و يا بر او توكل نموده و خدا او را كفايت نكرده و يا به وى اطمينان كرده و او نجاتش نداده است؟!
احادیث امام موسی کاظم (ع) هیچ دارویی نیست، مگر آن که دردی را تحریک می کند. برای بدن هیچ چیز سودمندتر از امساک و نخوردن نیست، مگر آنچه مورد نیاز بدن باشد.
احادیث امام رضا (ع) به راستی كسی كه در پی افزایش رزق و روزی است تا با آن خانواده خود را اداره كند، پاداشش از مجاهد در راه خدا بیشتر است.
احادیث امام جواد (ع) امام جواد (ع): مؤمن نیازمند سه خصلت است: توفیق از سوی خداوند، واعظی از درون خود، پذیرش نسبت به کسی که او را پند می دهد.
احادیث امام هادی (ع) امام هادی (ع): پیامبر بر هر چه اطلاع و آگاهی داشته باشد، جانشینانش هم بر آن آگاهند، تا زمین خدا از حجتی خالی نباشد که علمی دارد که نشانه ی صدق گفتار اوست.
احادیث امام زمان (عج) امام زمان (عج): من مایه امان اهل زمینم؛ چنان که ستارگان مایه امان اهل آسمان اند.
احترام و بزرگداشت رسول خدا (ص): هر كس دوست داشته باشد كه او نشسته باشد و مردم در برابرش بايستند، جايگاهش در آتش است.
اختر شناسى و منجّمى وقتى به امام صادق (ع) عرض شد: در بين مردم چنين شهرت دارد كه پرداختن به علم نجوم حرام است و به دين انسان آسيب مى رساند، فرمود: چنان نيست كه مى گويند، به دينت آسيبى نمى رساند. شما به موضوعى مى پردازيد كه زيادِ آن دست نيافتنى است و اندكِ آن هم كارآيى ندارد.
اختلاف امام باقر (ع): پيش از نوح، مردم يك امت بودند و بر سرشت خدايى؛ نه ره يافته و نه گمراه. پس خداوند پيامبران را برانگيخت.
ادب امام زين العابدين (ع) :بار خدايا! ··· ما را از كسانى قرار ده كه به حلقه دانش چنگ آويختند و جانهايشان را با فهم ، ادب كردند.
اذان امام على (ع): بايد فصيح ترين فرد شما اذان بگويد، و آگاهترينِ شما به مسائل دينى، امامت [نمازتان ]را به عهده گيرد.
ارث امام صادق (ع) ـ در پاسخ به اين سؤال كه چرا سهم الارث مرد دو برابر زن است ـ فرمود: چون بر زن نه جهادى واجب است نه نفقه اى [براى تأمين هزينه زندگى] و نه پرداخت ديه اى [در مورد عاقله] بلكه اينها به عهده مردان گذاشته شده است.
آرزو رسول خدا (ص) :خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: بى گمان، اميد هر مؤمنى را كه به غير من اميد بندد، قطع مى كنم
آزادی و آزادگی امام صادق (ع): پنج خصلت است كه در هر كس يكى از آنها نباشد خير و بهره زيادى در او نيست: اول: وفادارى، دوم: تدبير، سوم: شرم و حيا، چهارم: خوش خويى و پنجم ـ كه چهار خصلت ديگر را نيز در خود داردـ: آزادگى.
ازدواج رسول خدا (ص): هر كه به خاطر خدا ازدواج كند و براى خدا كسى را همسر دهد، سزاوار درآمدن در سرپرستى خداست.
آزردن رسول خدا (ص) :هر كه در ديدار برادر دينى اش، كارى كند تا او ناراحت شود، خداوند هم در روز ديدارش او را ناراحت مى كند.
آزمایش امام صادق (ع): هيچ گرفتگى و گشايشى صورت نمى گيرد مگر اين كه خداوند در آن، بخشش و آزمايشى دارد.
آزمندی امام حسين (ع): نه عفّت و مناعت مانع روزى مى شود و نه حرص زدن روزى بيشتر مى آورد؛ زيرا روزى تقسيم شده و اجل حتمى است و حرص زدن طلب گناه است.
آسایش امام على (ع) :هركه اطمينان داشته باشد كه آنچه خدا برايش مقدّر كرده است به او مى رسد ، دلش آرام گيرد
اسلحه رسول خدا (ص): خداوند عزوجل به سبب [ساختن] يك تير، سه نفر را به بهشت مى برد: سازنده آن كه از ساختنش نيّت خير داشته باشد، پرتاب كننده آن، و كسى كه آن تير را به دست او بدهد.
اسیر امام على (ع): غذا دادن به اسير و خوشرفتارى با او حقّى است واجب، هر چند [بخواهى] فردا او را بكشى
اشیاء پیدا شده امام صادق (ع) ـ درباره شيئ پيدا شده ـ فرمود: به آن دست نزن؛ اگر مردم شيئ پيدا شده را دست نمى زدند، حتما صاحبش مى آمد و آن را برمى داشت.
اصلاح دادن میان مردم امام على (ع): كوشش در راه ايجاد آشتى ميان عموم مردم (اصلاح و بهبود وضع آنان) از كمال نيك بختى است
اصول امام صادق (ع): همه چيز براى تو حلال است، مگر آن كه دقيقا بدانى آن حرام است؛ كه در اين صورت بايد آن را وا گذارى ··· همه چيزها همين حكم را دارند تا زمانى كه خلاف آن برايت روشن شود يا دليل آشكارى بر آن اقامه شود.
اضطرار و ناچاری رسول خدا (ص): هر چيزى كه آدمى به آن ناچار شود، خداوند آن را براى او حلال كرده و روا دانسته است.
اعتکاف امام صادق (ع): رسول خدا (ص) ده روز آخر ماه رمضان را در مسجد اعتكاف مى كرد. در اين مدت براى آن حضرت چادرى سياه برپا مى شد و ايشان دامن به كمر مى زد و بسترش را بر مى چيد···
آفریدگار امام على (ع): من خداوند سبحان را به درهم شكستن عزم ها و فرو ريختن تصميم ها و برهم خوردن اراده ها و خواست ها شناختم.
آفرینش رسول خدا (ص): نخستين چيزى كه خدا آفريد، قلم بود و آن گاه به آن فرمان داد و قلم هر آنچه را كه بايد خلق مى شد، نوشت.
امامت امام جعفر صادق علیه السلام رسول خدا (ص): وقتى فرزندم جعفر بن محمّد بن على بن الحسين بن على بن ابى طالب به دنيا آمد، او را صادق بناميد.
امامت امام جواد علیه السلام رسول خدا (ص) ـ در پاسخ به سؤال عبد اللّه بن مسعود از امامان از نـسل حسين (ع) ـ فرمود :. . . و از صلب على (امام رضا) فرزندش محمّدِ ستوده شده به دنيا مى آيد، كه پاكترينِ مردم از نظر خلقت و خوش خلق ترين آنهاست.
امامت امام حسن عسكرى علیه السلام امام هادى (ع): امام پس از من، حسن است و پس از حسن فرزندش قائم؛ همو كه زمين را پر از عدل و داد مى كند، همچنان كه از بيدادگرى و ستم پر شده است.
امامت امام حسن مجتبی علیه السلام رسول خدا (ص): حسن از من است و من از اويم. هر كه او را دوست بدارد خداوند دوستش دارد. حسن و حسين دو سبط از اسباط هستند.
امامت امام حسين علیه السلام رسول خدا (ص): حسين از من است و من از حسينم. هر كه حسين را دوست بدارد خداوند دوستش بدارد. حسين سبطى از اسباط است.
امامت امام رضا علیه السلام امام رضا (ع) ـ وقتى به ايشان عرض شد: از شمشيرها خون مى چكد و شما چنين [بى پروا] سخن مى گوييد؟ـ فرمود: خداوند وادى اى از طلا دارد كه به وسيله ناتوانترين مخلوقاتش، مورچه، از آن پاسدارى مى كند و اگر شتر خراسانى آهنگ آن كند، به آن نمى رسد.
امامت امام سجاد علیه السلام رسول خدا (ص): در روز رستاخيز آواز دهنده اى صدا مى زند: كجاست زين العابدين (زيور پرستشگران)؟ و من فرزندم على بن حسين بن على بن ابى طالب را مى بينم كه صفها را مى شكافد [و پيش مى رود].
امامت امام محمد باقر علیه السلام رسول خدا (ص) ـ به جابر ـ فرمود: تو مردى از [خاندان] مرا درك خواهى كرد كه نامش نام من، و رفتار و كردارش، رفتار و كردار من است و دانش را تا ژرفايش مى شكافد.
امامت امام مهدى علیه السلام امام صادق (ع) ـ آن گاه كه از علت نامگذارى قائم به مهدى پرسيده شد ـ فرمود: چون او به هر امر نهانى رهنمون مى شود.
امامت امام موسى كاظم علیه السلام روايت شده است كه حضرت كاظم (ع) زياد دعا مى خواند، و عرضه مى داشت: بار خدايا! راحتى در هنگام مردن و عفو و بخشش در هنگام حسابرسى را از تو مسئلت مى كنم.
امامت امام هادى علیه السلام امام جواد (ع): امامِ پس از من فرزندم على است؛ فرمان او فرمان من است، سخن او سخن من و اطاعت از او اطاعت از من؛ و پس از او امامت به فرزندش حسن مى رسد.
امامت حسنین علیهما السلام رسول خدا (ص): بار خدايا! حسن و حسين را دوست بدار و دوستداران آن دو را نيز دوست بدار.
امامت امام باقر علیه السلام: اسلام بر پنج پايه استوار است: نماز، زكات، روزه، حج و ولايت؛ و بر هيچ چيز به اندازه ولايت تأكيد نشده است.
امانتداری رسول خدا (ص): به زيادى نماز كسان و روزه و حجّ و بخشش و ناله هاى شبانه آنها نگاه نكنيد، بلكه راستگويى و امانتدارى شان را بنگريد.
امت رسول خدا (ص): بهترين هاى امّت من، آن گونه كه از عالم بالا به من خبر داده اند، گروهى هستند كه در گستره رحمت پروردگارشان آشكارا مى خندند و از ترس عذاب پروردگارشان نهانى مى گريند.
امر به معروف و نهی از منکر امام على (ع) ـ در سفارش به محمّد بن حنفيّه ـ فرمود: به خوبى فرمان ده تا اهل آن باشى؛ زيرا تماميّت و كمال كارها نزد خداوند تبارك و تعالى امر به معروف و نهى از منكر است.
امید امام صادق (ع): به آنچه اميدش را ندارى اميدوارتر باش از آنچه بدان اميدوارى؛ زيرا موسى (ع) رفت تا براى خانواده اش آتش بياورد، اما وقتى برگشت، پيامبرى مرسل بود.
آمیزش جنسی امام على (ع): هر كه مى خواهد جاودانه ماند ـ كه البته جاودانگى در كار نيست ـ بايد بدهكارى اش كم باشد، سحر خيز باشد و با زنان كمتر نزديكى كند.
آن كه بيش از همه افسوس خورد رسول خدا (ص): پشيمانترين مردمان در روز رستاخيز كسى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگرى بفروشد.
انفال امام باقر (ع) ـدر پاسخ به سؤال از انفالـ فرمود: از جمله انفال است معادن و بيشه ها و جنگل ها و هر زمين بى صاحب و هر سرزمين و آبادى اى كه اهالى آن از ميان رفته باشند. اينها متعلّق به ما مى باشد.
انقلاب رسول خدا (ص): از ميان آخر امّت من مردمى برخواهند خاست كه پاداش و اجرشان مانند اجر و پاداش اولين افراد امّت خواهد بود. با فتنه گران مى جنگند و با منكر و زشتى مى ستيزند.
آوازه خوانی رسول خدا (ص): زنهار از گوش دادن به سازها و آوازها؛ زيرا اين دو نفاق را در دل مى رويانند، همچنان كه آب سبزه را مى روياند.
ایمان امام على (ع): ايمان، درختى است كه ريشه اش يقين است، شاخه اش پرهيزگارى، شكوفه اش حيا و ميوه اش بخشندگى.
بازار رسول خدا (ص): بازار، سراى بى خبرى و غفلت است. پس هركه در بازار يك تسبيح گويد خداوند هزار هزار ثواب برايش رقم زند.
بازداشت امام على (ع): ظلم است كه امام و پيشوا بعد از جارى كردن حدّ بر كسى، او را در بازداشت نگه دارد.
بازرگانی امام على (ع) :به كارهاى تجارى بپردازيد كه آن شما را از مال ديگران بى نياز مى كند. خداوند عزّ و جلّ پيشه ور درستكار را دوست دارد.
بامداد و صبح رسول خدا (ص): هركه صبح كند در حالى كه تندرست و آسوده خاطر باشد و خوراك يك روز خود را داشته باشد، چنان است كه دنيا را داشته باشد.
بخشندگی امام على (ع): بخشندگى و شجاعت، دو خصلت ارجمندند كه خداوند سبحان آنها را در وجود هر كه دوستش بدارد و او را آزموده باشد قرار مى دهد.
بخشندگی امام على (ع): بخشندگى مرد، او را محبوب دشمنانش مى كند و بخلش ، او را [حتّى] نزد فرزندانش منفور مى سازد.
بدبختی رسول خدا (ص): سه كسند كه جز بدبخت با آنها مخالفت نكند: عالمى كه به علم خود عمل كند، صاحب دل خردمند، و پيشواى دادگر.
بدعت رسول خدا (ص): مبادا سنّتى را بدعت گذارى؛ زيرا اگر بنده سنّت بدى را به وجود آورد گناه آن و گناه كسى كه به آن عمل كند به گردن اوست.
بدی رسول خدا (ص): بدترين مردم كسى است كه آخرتش را به دنيايش بفروشد و بدتر از او كسى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگران بفروشد.
برادر امام رضا علیه السلام می فرماید: برادرت را در اشتباهاتش معذور بدار، عيب هايش را بپوشان، در برابر تهمت زدن آدم نابخردشكيبا باش، با بزرگوارى از جواب دادن به او درگذر.
بردباری امام على (ع): بردبارى، پرده اى پوشنده است، و خِرد، شمشيرى بُرنده؛ پس، عيبهاى اخلاقى خود را با بردبارى بپوشان، و با خِردت، به جنگ با هوى و هوست برخيز.
برزخ امام صادق (ع): ارواح مؤمنان در اتاقهايى در بهشت ساكنند، از غذاى بهشت مى خورند و از نوشيدنيهاى آن مى آشامند. به ديدار هم مى روند و مى گويند: پروردگارا! قيامت را برپا دار تا آنچه را به ما وعده داده اى تحقّق بخشى.
بزرگواری امام على (ع) ـ در وصف بهشتيان ـ فرمود: بهشتيان گروهى هستند كه كرامت همواره با آنان باشد، تا آن كه سرانجام در سراى جاودانى فرود آيند و از جابجايى سفرها آسوده گردند.
بلاغت رسول خدا (ص): همانا برخى از بيانها سحر است، و برخى دانشها نادانى است و برخى سخنها گنگى و بى زبانى.
بلاهت رسول خدا (ص): برادرم عيسى بن مريم، روزى به حواريان فرمود: اى گروه حواريان! مانند كبوتر، نسبت به بدى بى خبر باشيد.
بلوغ امام باقر (ع): خريد و فروش توسط كودك جايز نيست و [پسر] از يتيمى به در نمى آيد مگر زمانى كه پانزده ساله شود، يا پيش از آن محتلم گردد و يا ريش و يا موى [در شرمگاه] درآورد.
بهتان رسول خدا (ص): هر كس، براى آزردن مسلمانى، به او بهتان زند، خداوند روز قيامت وى را در ميان لجن زردابه دوزخيان نگه مى دارد، تا زمانى كه ميان مردم داورى كند.
بوسیدن بحار الأنوار ـ به نقل از جابر ـ : پيامبر (ص) را ملاقات كردم و به آن حضرت سلام نمودم. ايشان دستم را فشرد و فرمود: اينكه مرد دست برادرش را بفشارد [به منزله] بوسيدن اوست.
بیتابی امام على (ع): با شكيبايى كردن بر بيتابى چيره آييد؛ زيرا بيتابى اجر را از بين مى برد و مصيبت را بزرگ مى كند.
بینش امام على (ع): با بصيرت كسى است كه بشنود و بينديشد، نگاه كند و ببيند، از عبرتها بهره گيرد، آن گاه راه روشنى را بپيمايد كه در آن از افتادن در پرتگاهها به دور ماند.
پاداش امام علی علیه السلام می فرماید: خداوند خواست تا ما (قريش) پاسدار شريعتش باشيم و نگه دار حرمتش. مؤمنِ ما از اين كار در پى مزد [الهى] بود و كافرِ ما از تبار خويش حمايت مى كرد.
پرهيز از غلو در دين امام على (ع): در باب من دو گروه هلاك مى شوند، در حالى كه من بى گناهم: دوست افراطى و دشمن افراطى.
پزشک و پزشکی رسول خدا (ص) ـ نيز به يك پزشك ـ فرمود: خدا طبيب است و تو مردى مهربان هستى، طبيبِ درد، كسى است كه آن را آفريده است.
پناه بردن به خدا رسول خدا (ص): بار خدايا! از چيرگى قرض و چيرگى دشمن و دشمن شاد شدن به تو پناه مى برم.
پوشاک رسول خدا (ص): از محبوبترين جامه هاى شما نزد خدا، جامه سفيد است. پس با جامه سفيد نماز بخوانيد و مردگان خود را در پارچه سفيد كفن كنيد.
پیروزی امام على (ع) ـ در سفارش به فرزند خود حسن (ع) ـ فرمود : با دشمن خود به احسان و بخشش رفتار كن، كه اين شيرين ترين پيروزى است.
پیری رسول خدا (ص): آدميزاده پير مى شود و دو چيز در وجود او جوان مى گردد: آزمندى به مال، و آزمندى به زندگى.
تاریخ رسول خدا (ص) :رحمت خدا بر آن كس كه زبانش را نگه بدارد و زمانش را بشناسد و راه و روش درست را بپيمايد
تباه شدن اعمال امام صادق (ع): خدايا! بر محمّد و خاندانش درود فرست و ما را از ناكامى آرزوهايمان و تباه شدن اعمالمان در پناه خود گير.
تبلیغ رسول خدا (ص): خداوند ، شاد گردانَد آن كس را كه سخنم را بشنود، بفهمد و حفظ كند و به كسى كه آن را نشنيده ، برساند.
تحقیر رسول خدا (ص): هيچ يك از شما نبايد احدى از بندگان خدا را خوار و بى مقدار بشمرد؛ زيرا نمى داند كه كدام يك از آنها دوست خداست.
ترازو رسول خدا (ص): در روز قيامت خداوند به آدم مى فرمايد: نزد ترازو بايست و به آنچه از اعمال آنها به سوى تو بالا مى آيد بنگر، پس
ترسویی امام حسن (ع) ـ در پاسخ به اين پرسش كه: ترسويى چيست؟ ـ فرمود :دليرى كردن بر دوست و گريختن از دشمن.
تزکیه رسول خدا (ص) ـ درباره آيه «رستگار شد كسى كه تزكيه گشت» ـ فرمود: منظور، كسى است كه به يگانگى خداوند گواهى دهد و به او شرك نورزد و شهادت دهد كه من رسول خدا هستم
تسبیح رسول خدا (ص): هر كه از روى يقين، بسم اللّه الرحمن الرحيم بگويد، كوهها هم صدا با او تسبيح گويند، اما او تسبيح آنها را نمى شنود.
تسلیت رسول خدا (ص): هر كه برادر مؤمن خود را در سوگى تسلّى دهد، خداوند عزّ و جلّ در روز قيامت حلّه اى سبز رنگ و شادى آور بر او بپوشاند.
تسلیم امام صادق (ع): هرگاه بنده بگويد: لا حول و لا قوّة الا باللّه، خداوند عزّ و جلّ به فرشتگان فرمايد: بنده ام تسليم شد، حاجتش را برآوريد.
تصرف و غصب رسول خدا (ص): هر كس زمين كسى را به ناحق غصب كند، خداوند متعال را ديدار كند در حالى كه بر او خشمگين است.
تعصب امام على (ع): خداوند شش گروه را به سبب شش خصلت عذاب مى كند: عرب را به سبب عصبيّت [جاهلى و نژادى] و ملاكان را به سبب تكبّر···
تقلید امام صادق (ع) ـ خطاب به يكى از اصحاب خود ـ فرمود: هرگز همرنگ جماعت نباش كه بگويى: من تابع مردم هستم و من هم مثل بقيه مردم.
تقیه امام صادق (ع): تقواى خدا داشته باشيد و دين خود را با پارسايى حفظ كنيد و آن را با تقيّه تقويت نماييد.
تکبر رسول خدا (ص): روز قيامت، متكبّران به صورت مورچه هاى آدم نما محشور مى شوند، و هر چيز كوچكى از روى آنها رد مى شود.
تکلف رسول خدا (ص): متكلّف را، سه نشانه است: در حضور، چاپلوسى مى كند. پشت سر، بدگويى مى نمايد و از مصيبت و گرفتارى [ديگران] شاد مى شود.
تکلیف رسول خدا (ص): خداوند، هيچ گاه بنده اى را به سبب كارى كه از روى خطا يا اجبار انجام دهد، عذاب نمى كند.
تنگ چشمی امام حسن (ع) ـ در پاسخ به پرسش پدرش از او درباره تنگ چشمى ـ فرمود: تنگ چشمى آن است كه آنچه را دارى مايه شرافت پندارى و آنچه را انفاق كنى، تلف شده و بر باد رفته انگارى.
جادو امام على (ع): هر كه چيزى از جادو بياموزد، كم يا زياد، كافر است و [اين] پايان عهد او با پروردگارش باشد و كيفرش آن است كه كشته شود، مگر اينكه توبه كند.
جانشین خدا رسول خدا (ص): كسى كه امر به معروف و نهى از منكر كند، جانشين خدا در روى زمين و جانشين كتاب او و جانشين پيامبر اوست.
جاه و مقام بنده من! من، مقام و موقعيت، روزى تو كردم. آيا به وسيله آن ستمديده اى را يارى رساندى؟ يا به فرياد غمزده اى رسيدى؟
جبار رسول خدا (ص): انسان، با بردبارى به مقامِ روزه دار شب زنده دار مى رسد. و هم او مى تواند در زمره جبّاران قلمداد شود، در حالى كه جز بر خانواده خود سيطره اى ندارد.
جبر امام صادق (ع): خداوند تبارك و تعالى بزرگوارتر از آن است كه به مردم بيش از توانشان تكليف دهد و خداوند تواناتر از آن است كه در حوزه قدرت حكومتش چيزى باشد كه او نخواهد.
جبران کردن رسول خدا (ص): هر گاه كسى به شما نيكى كرد، جبرانش كنيد و اگر چیزى نداشتيد كه آن را جبران نماييد، برايش به درگاه خدا دعا كنيد، چندان كه فكر كنيد پاداش احسان او را داده ايد.
جزيه امام صادق (ع) ـ در پاسخ به اين سؤال كه اگر ذمّيان خراج و جزيه خود را از بهاى فروش شراب و خوك و مردارهاى خود بدهند، آيا رواست كه امام آن را بگيرد و آيا براى مسلمانان پاك و حلال است؟ ـ فرمود :براى امام و مسلمانان حلال است و براى خود ذمّيان حرام است و گناهش به گردن آنان است.
جن رسول خدا (ص): براى خانه هايتان بهره اى از قرآن بگيريد كه اگر در خانه قرآن قرائت شود با اهل خود انس مى گيرد و خيرش فراوان شود و جنّيان مؤمن در آن سكونت مى كنند و اگر در آن قرآن خوانده نشود، با اهلش انس نمى يابد و خيرش اندك مى گردد و جنّيان كافر در آن سكنى مى گزينند.
جهاد اصغر امام على (ع): همانا جهاد يكى از درهاى بهشت است كه خداوند آن را براى اولياى خاص خود گشوده است. جهاد جامه تقوى و زره استوار خداوند و سپر محكم اوست.
جهاد اکبر امام على (ع): جهاد با نفْس و بازداشتن آن از خواهشهايش درجات را رفعت مى بخشد و حسنات را دو چندان مى كند.
جوان و جوانی رسول خدا (ص): هر كه در جوانى دانش آموزد علم او همچون نقشى است كه بر سنگ حكّ شود، و هر كه در بزرگسالى بياموزد كارش همچون نوشتن بر روى آب است.
حافظه رسول خدا (ص): حفظ كردن خرد سال مانند نشانى است كه بر سنگ كنده مى شود و حفظ كردن در كهن سالى مانند نوشتن روى آب است.
حاکم و سلطان رسول خدا (ص): سلطان [عادل] سايه خدا در زمين است؛ ناتوان به او پناه مى برد و ستمديده به وسيله او يارى مى شود.
حجاب امام على (ع) ـ به فرزندش حسن (ع) ـ فرمود: براى اينكه ديده شان به نا محرمان نيفتد آنها (زنان) را در پرده نگه دار؛ زيرا
حجاب رسول خدا (ص): دو گروه از دوزخيان را [هنوز] من نديده ام: گروهى كه تازيانه هايى مانند دم گاو در دست دارند و مردم را با آن مى زنند؛ و [گروه ديگر] زنانى كه پوشش [تن نما] دارند و برهنه اند...
حجّت امام على (ع) : اى مردم! خداوند سبحان را در زمين حجّتى استوارتر از پيامبر ما محمّد (ص) و حكمتى رساتر از كتابش نيست.
حدیث رسول خدا (ص): خداوند شاداب و خرّم گرداند بنده اى را كه گفتار مرا بشنود و آن را بفهمد و سپس از طرف من به ديگران برساند.
حزب امام على (ع): آيا خوش دارى كه از حزب پيروز خدا باشى؟ از خداوند سبحان بترس و در همه كارهايت خوب عمل كن؛ زيرا كه خداوند با تقوا پيشگان و نيكوكاران است.
حضرت ابراهیم علیه السلام رسول خدا (ص): روزى كه مى خواستند ابراهيم را به آتش افكنند، او را به سوى آتش بردند. چون چشمش به آتش افتاد، فرمود : خداوند ما را كافى است و او نيكو حمايتگرى است.
حضرت آدم علیه السلام رسول خدا (ص): خداوند هنگامى كه آدم را از بهشت بيرون كرد، توشه او را از ميوه هاى بهشت قرار داد و فن ساختن هر چيزى را به او آموخت.
حضرت اسماعیل علیه السلام علل الشرائع ـ به نقل از سليمان جعفرى ـ : امام رضا (ع) فرمود: آيا مى دانى چرا اسماعيل را صادق الوعد (خوش قول) گفته اند؟ عرض كردم: نه. فرمود: با مردى [در جايى] وعده گذاشت و يك سال به انتظار او نشست.
حضرت اشمويل (ع) مجمع البيان از سُدّى نقل شده كه نام او··· شمعون بن صفيّه از فرزندان لاوى پسر يعقوب است. از قتاده نقل شده كه
حضرت ایوب علیه السلام رسول خدا (ص): ايّوب، بردبارترين مردم و شكيباترين مردمان بود و بيش از همه مردم خشمش را فرو مى خورد.
حضرت حنظله (ع) از سعيد بن جبير و كلبى نقل شده كه اصحاب رسّ پيامبرى به نام حنظله داشتند و او را كشتند و خداوند هلاكشان كرد.
حضرت ذو الكفل (ع) امام جواد (ع) -خداوند متعال يكصد و بيست و چهار هزار پيغمبر فرستاد كه سيصد و سيزده نفر آنان مرسل بودند و ذو الكفل يكى از آن مرسلين عليهم السلام مى باشد.
حضرت ذوالقرنین علیه السلام ذو القرنين، بنده اى شايسته بود كه خداوند عزّ و جلّ او را حجّت بر بندگان خود قرار داد و او قوم خويش را به سوى خدا دعوت كرد و ...
حضرت صالح علیه السلام امام على (ع): اى مردم! جز اين نيست كه راضى بودن و راضى نبودن [به يك عمل] است كه مردم را گرد هم مى آورد. ناقه ثمود را فقط يك مرد پى كرد، امّا خداوند همه آنان را عذاب كرد؛ چون همه آنان به اين كار او راضى بودند.
حضرت لوط علیه السلام امام باقر (ع): آن آبادى اى كه باران عذاب برايشان باريد، سدوم، آبادى قوم لوط است كه خداوند سنگ هايى از سجّيل، يعنى گِل، بر آنها باراند.
حضرت موسی و خضر علیهما السلام امام باقر يا امام صادق عليهما السلام: اگر موسى شكيبايى مى كرد، بى گمان آن مرد عالم هفتاد گونه عجايب به او نشان مى داد.
حضرت نوح علیه السلام رسول خدا (ص): نخستين پيامبران، آدم است و سپس نوح و ميان آن دو، ده پدر فاصله بود.
حضرت هود علیه السلام امام باقر علیه السلام: نوح گفت: خداوند پيامبرى به نام هود بر خواهد انگيخت و او قوم خود را به سوى خداوند عزّ و جلّ فرا مى خواند. امّا قومش او را تكذيب مى كنند.
حضرت یسع (ع) يَسَع نيز همان كارهاى عيسى (ع) را مى كرد : روى آب راه مى رفت، مردگان را زنده مى كرد، كور مادر زاد و پيس را شفا مى داد؛ با اين حال امّتش او را به خدايى نگرفتند.
حقوق امام على (ع): از ميان آن حقوق كه خداوند سبحان واجب فرموده، مهمترينش حقّ زمامدار بر ملّت است و حقّ ملّت بر زمامدار.
حکمت لقمان امام باقر (ع): به لقمان گفته شد: كدام حكمت است كه جامع همه حكمت هاى توست؟ گفت: اينكه خود را درباره چيزى كه برايم ضمانت شده است، به زحمت نيندازم و آنچه را كه به خود من وا گذار شده است [يعنى عمل را]، ضايع نگردانم.
حماقت امام على (ع): شتاب كردن در كارى پيش از توانايى بر آن و درنگ كردن بعد از دست يافتن به فرصت، نشانه حماقت است.
خدمت کردن رسول خدا (ص): خدمت كردن مؤمن به برادر مؤمنش، مقامى است كه فضيلت و ثواب آن جز با همانند آن (خدمت) به دست نيايد.
خرد امام على (ع): خرد انسان، سامان بخش اوست و ادبش، جانمايه او و راست گوييش، پيشواى او و سپاس گزارى اش، كمال او.
خردسالی رسول خدا (ص): مَثَل آن كه در خردسالى اش مى آموزد ، همانند حك كردن بر سنگ است و مثل كسى كه در بزرگ سالى اش مى آموزد همانند نگارش بر آب است .
خرسندی به تقدیر الهی رسول خدا (ص): خدا را با خشنودى عبادت كن و اگر نتوانستى چنين باشى، پس در صبر بر امورى كه خوشايند تو نيست، خِير فراوان است.
خرسندی خدا امام على (ع): سه چيز است كه بنده را به خشنودى خدا مى رساند: استغفار زياد، فروتنى، و صدقه دادن زياد.
خشوع رسول خدا (ص): نشانه خاشع چهار چيز است: حساب بردن از خدا در نهان و آشكار، انجام كارهاى نيك، انديشيدن براى روز قيامت، و راز و نياز با خدا.
خمس امام باقر (ع) ـ وقتى ابو حمزه ثمالى آيه خمس را براى ايشان تلاوت كرد ـ فرمود: آنچه از خداست، متعلّق به پيامبر اوست و آنچه متعلّق به پيامبر اوست، به ما تعلّق دارد.
خود ارضايى رسول خدا (ص): هان! لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگى، بر كسى باد كه چيزى از حق مرا پايمال كند··· و بر كسى كه با حيوان نزديكى كند و بر كسى كه با دست خود ازدواج (خود ارضايى) كند.
خوردن امام على (ع): هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، او را سه چيز نصيب مى كند: كم گويى و كم خورى و كم خوابى.
خوش گذرانی رسول خدا (ص): هر كس همه نيازهاى خود را از دنيا برآورد ، روز آخرت به خواسته اش نمى رسد ؛ و هر كه به زيور ناز پروردگان چشم دوزد ، در ملكوت آسمان خوار است
خیانت رسول خدا (ص): چهار چيز است كه يكى از آنها به خانه اى درنيايد، مگر اين كه آن خانه ويران شود و روى بركت را نبيند: خيانت، دزدى، شرابخوارى و زنا.
داستان امام على (ع): قرآن را بياموزيد؛ زيرا كه آن نيكوترين داستان است و در آن بينديشيد؛ زيرا كه آن بهار دلهاست و
دانش امام على (ع): سرِ دانش، تميز دادن خويها از يكديگر و آشكار ساختن پسنديده آنها و درهم كوفتن نكوهيده اش مى باشد.
داوری میان مردم امام على (ع): برترين مردم داورترين آنها به حق است و محبوبترين آنان نزد خداوند سبحان راست گوترين آنهاست.
درختکاری رسول خدا (ص): هر مسلمانى بذرى بيفشاند يا نهالى بنشاند و از حاصل آن بذر و نهال پرنده اى يا انسانى يا چرنده اى بخورد، آن براى او صدقه محسوب شود.
درخواست (نیازخواهی) رسول خدا (ص): نيكى و بخشش را از بخشندگان و مهربانان امّت من بخواهيد تا در سايه آنان زندگى كنيد
درود فرستادن بر پیامبر و آل او رسول خدا (ص): هر كس در نوشته اى بر من درود فرستد، تا زمانى كه نام من در آن نوشته موجود باشد، فرشتگان پيوسته براى او آمرزش طلبند.
دزدی امام صادق (ع): دزدان سه گروه اند: كسى كه زكات ندهد، كسى كه مهريه زنان را [بر خود] حلال شمارد، و نيز كسى كه قرضى بگيرد، به نيّت اين كه آن را پس ندهد.
دست دادن رسول خدا (ص): هرگاه با هم رو به رو شديد با سلام گفتن و دست دادن رو به رو شويد و چون از يكديگر جدا شديد، با آمرزش خواهى [براى يكديگر] جدا شويد.
دشمنی رسول خدا (ص): جبرئيل (ع) درباره هيچ چيز به اندازه دورى كردن از دشمنى با مردم، به من سفارش نكرد.
دل امام على (ع): همانا اين دلها ظرفهايى است و بهترين آنها دلى است كه خير و خوبى را پذيراتر و نگاه دارنده تر باشد.
دوراندیش امام على (ع): دور انديش كسى است كه تجربه ها او را آب ديده و دشواري هاى زمانه وى را وارسته كرده باشد.
دورغ رسول خدا (ص): هر گاه بنده دروغ بگويد، از بوى گندى كه پديد آورده است، فرشته به مسافت يك ميل از او فاصله گيرد.
دوزخ رسول خدا (ص): اين آتش دنيا يكى از هفتاد جزء آتش دوزخ است، كه هر يك از آن اجزا، داغى خود را دارد.
دیدار رسول خدا (ص) ـ در دعا ـ گفت: [بار خدايا!] خشنودى به قضاى تو و زندگى خوشِ بعد از مرگ و لذّت ديدنِ روى تو و شوق به مشاهده و ديدار تو را، از درگاهت مسألت دارم.
دیوانگی رسول خدا (ص) با اصحاب خود بود كه مردى به آنان برخورد. يكى از اصحاب گفت: اين مرد ديوانه است. پيامبر (ص) فرمود: نه، او آسيب ديده است. ديوانه آن مرد يا زنى است كه جوانى اش را در راهى جز طاعت خدا صرف كرده باشد.
راز داری امام باقر (ع): به خدا قسم محبوبترين يارانم نزد من، پرهيزگارترين و فقيه ترين آنها و كسى است كه نسبت به سخنان ما راز دارتر باشد.
راه امام على (ع): به خدا قسم ما همان راه خداييم كه خداوند به پيمودن آن فرمان داده است. به خدا ما همان راه راست هستيم، به خدا ما همان كسانى هستيم كه خداوند بندگان را به اطاعت از آنان فرمان داده است.
رجعت امام صادق (ع): به خدا سوگند كه روزها و شبها به سر نيايد تا آن كه خداوند مردگان را زنده كند و زندگان را بميراند و حق را به اهلش باز گرداند و دين برگزيده خود را بر پا دارد (بر جهان حاكم گرداند).
رخصت ها رسول خدا (ص): خداوند متعال دوست دارد رخصتهايش پذيرفته شود، همچنان كه بنده دوست دارد آمرزيده شود.
رشوه رسول خدا (ص): از رشوه گرفتن دورى كنيد كه آن كفر محض است و رشوه گير بوى بهشت را استشمام نمى كند.
روزگار امام على (ع): روزگار، دو روز است؛ روزى با توست و روزى بر تو. اگر با تو بود، سرمست مشو و اگر بر تو بود، بيقرارى مكن.
روزه رسول خدا (ص) :خداوند تبارك و تعالى فرمود: هر كارى كه فرزند آدم مى كند، از آنِ اوست، مگر روزه كه از من است و پاداش آن را من مى دهم.
روستا رسول خدا (ص): شش گروهند كه به سبب شش خصلت، بى حساب به دوزخ روند: . . . و روستاييان به سبب جهل و نادانى.
روشن بینی رسول خدا (ص): از فراست مؤمن بر حذر باشيد! زيرا او با نور خدا مى بيند و با توفيق خدا سخن مى گويد.
ریش رسول خدا (ص): مجوسيان ريش هاى خود را مى تراشيدند و سبيلهايشان را انبوه مى گذاشتند ولى ما سبيل ها را مى زنيم و ريش ها را بلند مى گذاريم و اين مطابق با خلقت است.
زبان امام على (ع): براى جلب دل انسان، چيزى مؤثّرتر از زبان نيست و براى نفْس، چيزى فريبنده تر از شيطان وجود ندارد.
زکات رسول خدا (ص): زكات، پُل اسلام است؛ كسى كه آن را بپردازد، از پل بگذرد و هركه آن را نپردازد از عبور او جلوگيرى شود. زكات، خشم پروردگار را فرو مى نشاند.
زمین رسول خدا (ص) :هيچ گياهى نمى رويد مگر اين كه فرشته اى گماشته بر آن، از آن حراست مى كند تا آن را درو كند. پس، هر كس آن گياه را لگدكوب كند آن فرشته او را لعنت مى كند.
زنهار دادن رسول خدا (ص) :مسلمانان برادرند، خون هايشان يكسان است، كمترين آنها امان مى دهد و در برابر بيگانگان يكدست و متحدند.
زیارت قبور رسول خدا (ص): هر كه در هر نقطه اى از روى زمين به من سلام كند ، سلامش به من مى رسد و هر كه بر سر قبرم به من سلام كند ، آن را مى شنوم .
زیبایی رسول خدا (ص): لباس خوب بپوشيد و خانه هايتان را آباد كنيد تا در ميان مردم مانند خالِ رخساره باشيد.
زیور رسول خدا (ص): خداوند دوست دارد كه هرگاه بنده مؤمنش نزد برادر خود مى رود خويشتن را براى رفتن پيش او آماده و آراسته گرداند
سازشکاری امام على (ع): چونان كسى مباش كه بدون عمل، به آخرت اميد مى بندد ··· پس او مردم را سرزنش و عيبجويى مى كند، اما با نفس خويش مدارا مى نمايد.
سپاسگزاری از خداوند سبحان رسول خدا (ص) ـ در دعا ـ گفت: اى بهترين ذاكر و مذكور، اى بهترين شاكر و مشكور.
سپاه امام على (ع) ـ در خطبه روز جمعه ـ گفت: خدايا! لشكريان مسلمان و گشتى ها و مرزداران آنان را در هر جا از شرق و غرب زمين كه هستند، يارى ده كه تو بر هر كارى توانايى.
ستايش صداى آهسته و نكوهش صداى بلند رسول خدا (ص): خداوند صداى آهسته را دوست دارد و صداى بلند را دشمن مى دارد.
سخنرانی رسول خدا (ص): هر كار ارزشمندى كه با ستايش الهى و درود بر من آغاز نشود، گفتارى نا تمام و ناقص است، و از هر بركتى محروم است.
سرزمین امام على (ع): براى تو شهرى سزاوارتر از شهر ديگر نيست؛ [بلكه] بهترين شهر آن شهرى است كه تو را پذيرا بُوَد.
سرزنش امام على (ع): نادان را سرزنش مكن، كه با تو دشمن مى شود و خردمند را سرزنش كن كه با تو دوست مى شود.
سركش رسول خدا (ص): چه بد بنده اى است، آن بنده كه سركشى و طغيان نمايد و خداى جبّار والا مرتبه را فراموش كند.
سرمشق امام صادق (ع): دوستداران ما كسانى اند كه در برابر فرمان ما تسليم بوده، و از آثار ما پيروى و در همه امور به ما اقتدا كنند
سَرور امام على (ع): سرور، كسى است كه بار برادران خود را به دوش كشد و با همسايگانش نيكو همسايه دارى كند.
سفارش امام صادق (ع) ـ به مردى كه تقاضاى سفارش كرد ـ فرمود: تو را به تقواى الهى و پارسايى و سخت كوشى [در عبادت] سفارش مى كنم و بدان كه سخت كوشى در عبادت اگر با پارسايى همراه نباشد، سود نمى بخشد.
شراب رسول خدا (ص): خدا لعنت كرده است شراب و شرابگير و شرابخوار و ساقى شراب و حمل كننده آن را و كسى را كه برايش حمل مى شود و فروشنده و خريدار و كسى را كه از پول شراب مصرف كند.
شرک امام على (ع): آن ستمى كه بخشوده نمى شود، شرك آوردن به خداست. خداوند متعال فرموده است: «خداوند شرك به خود را نمى بخشد».
شعار رسول خدا (ص): در روز قيامت شعار مسلمانان به هنگام عبور از صراط اين است: خدايى جز اللّه نيست و توكّل كنندگان بايد به خدا توكّل كنند.
شفاعت در دنیا رسول خدا (ص): ميانجيگرى كنيد تا پاداش يابيد، و بر خداوند است كه از زبان پيامبرش آنچه خواهد داورى كند.
شک و تردید امام على (ع): بر تو باد ملازمت با يقين و دورى جستن از شكّ؛ زيرا براى دينِ انسان، چيزى نابود كننده تر از چيره آمدن شكّ بر يقين او نيست.
شکایت امام على (ع): هركه از نياز (مشكل) خود نزد مؤمنى شِكوه كند، گويى از آن، نزد خدا شِكوه كرده است و هركه از آن نزد كافرى شكوه كند، گويى از خدا شكوه كرده است
شگفتی و تعجب امام على (ع): در شگفتم از كسى كه آفرينش خدا را مى بيند و با اين حال در وجود او شكّ مى كند!
شهادت در راه خدا رسول خدا (ص): دوست دارم كه در راه خدا بجنگم و كشته شوم و باز بجنگم و كشته شوم و باز هم بجنگم و كشته شوم.
شهرت رسول خدا (ص): هرگاه خداوند بنده اى از امّت مرا دوست بدارد، محبّت او را در دلهاى برگزيدگان خود و جانهاى فرشتگان و ساكنان عرش خود بيفكند تا او را دوست بدارند. اين است محبوب حقيقى.
شیر مادر در قرآن و روایات آخرین دست یافته های علمی بر این نکته تأکید می کند که برای کودک شیری بهتر از شیر مادرش نیست. در حالی که در قرآن و بعد از آن روایات اهل بیت (علیهم السلام)، بارها به این مسئله اشاره شده است.
شیطان امام على (ع): خدا را مى ستايم و در امورى كه باعث راندن و دور كردن شيطان و محفوظ ماندن از دامها و نيرنگهايش مى شود، از او يارى مى طلبم.
شیعه رسول خدا (ص): شيعه ما كسى است كه از ما پيروى كند و پا جاى پاى ما بگذارد و به كردار ما اقتدا نمايد.
صدقه رسول خدا (ص): صدقه، گرماى گورها را از صدقه دهنده دور مى كند و روز قيامت، مؤمن در سايه صدقه خود پناه مى گيرد.
ضرر و زيان رساندن رسول خدا (ص): ضرر و زيان زدن به خود و ديگرى جايز نيست. كسى كه به ديگرى زيان وارد آورد، خداوند به او زيان رساند و كسى كه ديگرى را به مشقّت اندازد، خداوند او را به مشقّت افكند.
طلب خیر از خدا رسول خدا (ص): از خوشبختى آدمى اين است كه از خداوند طلب خير كند و به قضاى الهى خشنود باشد؛ و از بدبختى آدمى اين است كه از خداوند طلب خير نكند و از قضاى الهى ناخشنود باشد.
عاشورا امام رضا (ع): هر كه روز عاشورا روز سوگوارى و اندوه و گريه اش باشد، خداوند عز و جل روز قيامت را روز شادى و سرور او قرار دهد.
عذاب و شکنجه رسول خدا (ص): خداوند عزوجل كسانى را كه در دنيا مردم را شكنجه مى دهند روز قيامت عذاب مى كند.
عذر و پوزش خواهی امام على (ع): زنهار از كارى كه به سبب آن پوزش بخواهى؛ چرا كه از كار خوب، پوزش خواهى نمى شود.
عرضه اعمال رسول خدا (ص): روز دو شنبه و پنج شنبه، اعمال عرضه مى شود. گناهان آمرزش خواه آمرزيده مى شود و توبه توبه گر پذيرفته مى گردد و كينه هاى كنيه ورزان برگردانده مى شود تا توبه كنند.
عشق امام صادق (ع) ـ در پاسخ به سؤال از عشق ـ فرمود: دلهايى از ياد خدا تهى مى گردد و خداوند محبت غير خود را به آنها مى چشاند.
عید امام على (ع) ـ در يكى از اعياد ـ فرمود : همانا اين عيد براى كسى عيد است كه خداوند روزه و نمازش را پذيرفته باشد و هر روزى كه در آن نافرمانى خدا نشود، آن روز عيد است.
غسل امام رضا (ع): علت غسل عيد و جمعه و ديگر غسلها، تعظيم و احترام بنده نسبت به پروردگارش و روى كردن به آن بخشنده بزرگوار و طلب آمرزش براى گناهان خود است.
غنیمت شمردن امام على (ع) ـ درباره آيه «و بهره ات را از دنيا فراموش مكن» ـ فرمود : تندرستى و توانايى و فراغت و جوانى و شادابيت را از ياد مبر و با استفاده از اينها آخرت را بجوى.
غیب رسول خدا (ص): قيامت برپا نشود، تا آن كه مسلمانان با تركها بجنگند، مردمى كه صورتهايشان مانند سپرهاى روكش خورده و تُو بر تُو است، لباسهاى مويى مى پوشند و در [كفش هايى از] مو راه مى روند.
فال خوب زدن رسول خدا (ص): شومى و فال بد وجود ندارد؛ بهترين آن فال خوب است: جمله شايسته اى كه فردى از شما آن را مى شنود.
الفت رسول خدا (ص) :بهترين مؤمنان كسى است كه مؤمنان بدو الفت مى گيرند ، و در كسى كه با ديگران الفت نگيرد و ديگران نيز با او الفت نيابند خيرى نيست.
فتنه امام على (ع): بدانيد كه هر كس تقواى الهى در پيش گيرد، خداوند براى او راه خروجى از فتنه ها قرار دهد و نورى در تاريكيها.
فرجام رسول خدا (ص): مؤمن پيوسته از بد فرجامى هراسان است و تا زمان جان كندن و ظاهر شدن ملك الموت بر او يقين ندارد كه به رضوان الهى خواهد رسيد.
فرشتگان رسول خدا (ص): خداوند فرشتگان را از نورى آفريد، و در ميان آنان فرشتگانى هستند كه از مگس كوچكترند.
فرقه ها امام على (ع): اين امّت هفتاد و سه فرقه خواهد شد. سوگند به آن كه جانم در دست اوست، همه اين فرقه ها گمراهند، مگر كسى كه از من پيروى كند و از شيعيان من باشد.
فرمانروایی امام على (ع): ارجمندترين پادشاهان كسى است كه بر نَفْس خود پادشاهى كند و عدالت را بگستراند.
فرمانروایی امام على (ع) : اما بعد [ از حمد]؛ مبادا بهره تو از حكومتت به دست آوردن مالى يا فرو نشاندن خشمى (انتقامگيرى ) باشد. بلكه بايد بهره ات ميراندن باطلى باشد و زنده كردن حقّى.
فرومایگان امام رضا (ع) ـ در پاسخ به اين پرسش كه فرومايه كيستـ فرمود: كسى كه چيزى داشته باشد و آن چيز او را از خدا غافل گرداند.
فرومایه امام على (ع): از اعتماد به فرومايه بپرهيز؛ زيرا فرومايه هر كس را كه به او اعتماد كند، تنها مى گذارد.
فریبکاری رسول خدا (ص): مسلمان، برادر مسلمان است و بر هيچ مسلمانى روا نيست كالاى معيوبى را به برادرش بفروشد، مگر اين كه او را از آن عيب آگاه سازد.
فساد امام على (ع): امّا من، به خدا سوگند، براى ساختن دنياى خود كارى را نمى كنم كه در آن تباهى دين من باشد.
فضيلت گمنامى رسول خدا (ص): محبوبترين بندگان نزد خداوند متعال پرهيزگاران گمنامند؛ همانان كه هرگاه غايب باشند كسى جويايشان نمى شود و وقتى حضور دارند نا شناخته اند. آنان پيشوايان هدايتند و چراغهاى دانش.
فقر رسول خدا (ص): فقر آزمونى است از سوى خداوند كه كسى را به آن مبتلا نمى كند، مگر مؤمنى را كه دوستش بدارد.
فقیه رسول خدا (ص): هرگاه خداوند خوبى بنده اى را بخواهد او را در دين دانا و فقيه گرداند و به دنيا بى اعتنايش سازد و نسبت به عيبهايش او را بينا كند.
قبله امام صادق (ع) ـ در پاسخ به پرسش معاوية بن عمّار كه چه وقت رسول خدا (ص) قبله را به سوى كعبه تغيير داد ـ فرمود: بعد از بازگشتش از بدر.
قرعه زدن امام صادق (ع): هيچ عده اى قرعه نزدند و [با اين عمل] كار خود را به خداوند متعال وا گذار نكردند، مگر اين كه قرعه به نام شخص بر حق در آمد.
قصاص رسول خدا (ص): اى مردم! قصاص را زنده نگه داريد و حق را زنده كنيد و پراكنده نشويد و مسلمان و تسليم [حق] باشيد تا سالم بمانيد.
قضا و قدر امام على (ع) ـ در ستايش خداوند سبحان ـ فرمود: آن خداوندى كه بردبارى اش بسيار است و مى بخشد و در هر آنچه حكم كرده، عدالت ورزيده است.
قهر كردن رسول خدا (ص): بر هيچ مسلمانى روا نيست بيش از سه شب با برادرش قهر كند و با هم رو به رو شوند و هر يك از ديگرى روى برگرداند. بهترين آن دو نفر كسى است كه ابتدا سلام كند.
قياس در دين رسول خدا (ص): در دين قياس به كار نبريد؛ زيرا دين قياس ناپذير است، و نخستين كسى كه قياس كرد، ابليس بود.
كتك زدن رسول خدا (ص): هركه به گونه يا چهره شخص مسلمانى سيلى زند، خداوند استخوانهاى او را در روز قيامت خُرد كند و دست بسته محشور شود، تا آن كه به جهنّم درآيد، مگر اين كه توبه كند.
کشاورزی رسول خدا (ص): هر مسلمانى درختى بنشاند، يا زراعتى بكارد و انسانى يا پرنده اى يا چرنده اى از محصول آن بخورد ، براى وى صدقه محسوب شود .
کمال امام باقر (ع): كمال حقيقى، همان فهمِ در دين و شكيبايى در برابر بلاى سخت و اندازه نگه داشتن در معيشت است.
کیفر امام على (ع) ـ در وصف خداوند سبحان ـ فرمود: هيچ خشمى او را از مهرى باز نمى دارد و هيچ مهرى او را از كيفرى غافل نمى سازد.
کینه رسول خدا (ص): هرگاه امّت من نسبت به يكديگر كينه نورزند، هرگز دشمنى در برابر آنها قد علم نمى كند.
گذشت خداوند سبحان امام على (ع) ـ درباره عظمت خدا ـ فرمود: فرمان خدا حتمى و حكيمانه است و خشنودى او ايمنى و رحمت است، با دانايى حكم مى كند و با بردبارى مى بخشد (مى آمرزد).
گریستن رسول خدا (ص) ـ در خطبه حجّة الوداع ـ فرمود:هر كس چشمانش از ترس خدا اشك ريزد براى هر قطره اشك او به اندازه كوه احد در ترازوى اعمالش پاداش مى نهند.
گفتار و کردار بیهوده رسول خدا (ص) ـ در دعا ـ گفت: بار خدايا! به من رحم فرما، كه تا زنده هستم گناهان را فرو گذارم و به من رحم فرما، تا در راه آنچه بيهوده است به زحمت نيفتم.
گناه امام على (ع): بدانيد كه گناهان، اسبان چموشى هستند كه گناهكاران بر آنها نشسته و لگامهايشان رها شده است، پس سوارانشان را در آتش مى افكنند.
لواط امام صادق (ع): در شيعيان ما هر خصلتى باشد، سه خصلت در آنها نيست: در ميان آنها كسى كه دست گدايى دراز كند، وجود ندارد. در ميان آنها بخيل، وجود ندارد و در بين آنها كسى كه لواط دهد، يافت نمى شود.
مال حرام امام صادق (ع): مال حرام عبارت است از بهاى فروش مردار، بهاى فروش سگ، بهاى فروش شراب، درآمد زنا، رشوه گرفتن در قضاوت و مزد پيشگو.
مانند سازی و تقلید امير المؤمنين هميشه مى فرمود: اين امّت هميشه در نيك بختى به سر برند تا وقتى كه لباس بيگانگان را نپوشند و غذاى بيگانگان را نخورند؛ اما وقتى چنين كردند خداوند آنان را به خوارى اندازد.
مباهله رسول خدا (ص) ـ وقتى آيه مباهله: «بياييد ما فرزندانمان و شما فرزندانتان ··· را حاضر آوريم» نازل شد و پس از آن كه دست على و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام را گرفت ـ فرمود :اينان خانواده منند.
مثل ها رسول خدا (ص): حكايت امّت من، چون باران است كه خداوند متعال در آغاز آن خير و بركت قرار مى دهد و در آخر آن نيز خير و بركت.
مجادله رسول خدا (ص): مجادله را رها كنيد؛ زيرا مؤمن مجادله نمى كند؛ مجادله را رها كنيد؛ زيرا مجادله گر قطعا زيان مى بيند.
مجسمه رسول خدا (ص): هر كه در دنيا تصويرى نقّاشى كند، روز قيامت مكلّف مى شود كه در آن جان بدمد و نمى تواند بدمد.
مجلس رسول خدا (ص): مجلسها امانت اند و روا نيست كه مؤمنى از مؤمن ديگر [يا فرمود : از برادر مؤمن خود]، كار ناپسندى را بازگو كند.
محبت (دوست داشتن پیامبر و خاندان او) رسول خدا (ص): دوست داشتن من و دوست داشتن خاندان من در هفت جاى بسيار وحشتناك به كار آيد: هنگام مردن، در گور، هنگام رستاخيز، هنگام ديدن نامه اعمال، هنگام حسابرسى [اعمال]، نزد ترازو[ى اعمال ] و صراط.
محبت خدا (خدا دوستی) رسول خدا (ص): الهى! محبّت خودت را محبوبترين چيزها نزد من گردان و ترس و خشيت از خودت را ترسناكترين چيزها در نظر من قرار ده و با شوق ديدارت نيازهاى دنيايى را از دل من بركن.
مدارا کردن رسول خدا (ص): مدارا كردن با مردم نصف ايمان است و نرمى و مهربانى كردن با آنان نصف زندگى است.
مدح و ستایش امام على (ع): ثناگويى زياد، چاپلوسى اى است كه خودپسندى مى آورد و به غرور و كبر نزديك مى گرداند.
مراقبت امام على (ع): بر خردمند است كه بديهاىِ دينى و فكرى و اخلاقى و تربيتى خود را شماره كند و آنها را در سينه خويش يا به صورت نوشته گرد آورد و در از بين بردن آنها بكوشد.
مردم امام على (ع): مردم مانند درختان هستند كه همگى از يك آب آبيارى مى شوند اما ميوه هايشان گوناگون است.
مرگ رسول خدا (ص): هرگاه يكى از شما بميرد، قيامتش بر پا شود. پس خدا را چنان بپرستيد كه انگار او را مى بينيد و هر لحظه از او آمرزش بخواهيد.
مساحقه امام صادق (ع) در پاسخ به سؤال زنى از حكم مساحقه فرمود: حدّش حدّ زناكار است. پرسيد: آيا خداوند در قرآن آن را بيان فرموده است؟ فرمود: آرى. عرض كرد: در كجاى آن؟ فرمود: داستان اصحاب رسّ.
مستضعف رسول خدا (ص): آيا شما را از بدترين بندگان خدا آگاه نسازم؟ درشت خوى متكبر؛ آيا شما را از بهترين بندگان خدا آگاه نسازم؟ ناتوان مستضعف.
مستی امام كاظم (ع): خداوند عزوجل، شراب را براى نامش حرام نكرد؛ بلكه به جهت آثار و پيامدهايش حرام كرد و هر چه پيامدش مانند شراب باشد، آن هم شراب است.
مسواک زدن رسول خدا (ص): دهانهاى خود را با مسواك زدن خوشبو كنيد؛ زيرا دهانهاى شما گذرگاههاى قرآن است.
مشاجره امام باقر (ع): از مشاجرات بپرهيزيد كه شكّ و ترديد به بار مى آورند و عمل را بى اجر مى كنند و مشاجره كننده را نابود مى گردانند و بسا كه انسان [در هنگام مجادله كردن] سخنى نابخشودنى به زبان آورد.
مصرف مواد مخدر رسول خدا (ص): بدانيد هر مست كننده اى حرام است، هر ماده تخديرگرى حرام است، و آنچه بسيارش مست كند، اندك آن نيز حرام است، و آنچه عقل را زايل مى كند، حرام است.
معاد (نشانه های فرا رسیدن قیامت) رسول خدا (ص): قيامت بر پا نشود، مگر آن گاه كه خداوند سه چيز را كمياب گرداند: درهمى از حلال، دانشى سودمند و برادرى در راه خداوند عزّ و جلّ.
معاد رسول خدا (ص): معاد، ميدان عمل است. كسى كه كار كرده نكو حال و بهره مند باشد و آن كه از دست داده اندوهگين و پشيمان باشد.
معاشرت امام على (ع): با مردم چنان معاشرت كنيد كه اگر بميريد بر شما بگريند و اگر زنده باشيد [غايب شويد] مشتاق ديدن شما باشند.
معانقه امام صادق (ع): هر گاه دو مؤمن معانقه كنند غرق رحمت شوند و هر گاه به خاطر خداوند و نه براى غرضى از اغراض دنيوى، يكديگر را در آغوش كشند، به آنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد.
معجزه امام صادق (ع): معجزه، نشانه اى از خداست و آن را تنها به پيامبران و فرستادگان و حجّتهاى خود مى دهد تا به وسيله آن راستِ راستگو، از دروغِ دروغگو باز شناخته شود.
ملاقات و دیدار امام على (ع): براى خدا ديدار كنيد، براى خدا همنشينى كنيد، براى خدا بخشش كنيد و براى خدا از دهش خوددارى ورزيد. از دشمنان خدا ببريد و با دوستان خدا پيوند زنيد.
ملایمت رسول خدا (ص): ملايمت و مهربانى با هيچ چيز همراه نشد جز اين كه آن را آراست و از هيچ چيز برداشته نشد، مگر اين كه آن را زشت كرد.
ملکوت رسول خدا (ص): اگر نبود كه شيطان ها بر گرد دل هاى آدميان مى چرخند، هر آينه آنان ملكوت آسمان ها را مى ديدند.
مناجات امام على (ع): هركه با خداى خود خلوت گزيند به دژى استوارتر و عيشى خوش تر دست يافته است و بدان كه آنچه نزد خداوند است به دست نيايد، مگر با نَفْسى كوشا [در عبادت] و ديده اى بينا.
مناظره امام باقر (ع) ـدرباره آيه «و داود و سليمان را [ياد كن] هنگامى كه درباره آن كشتزار داورى مى كردند»ـ فرمود: آنها داورى نكردند، بلكه بحث و مناظره مى كردند «پس آن را به سليمان فهمانديم».
منهیات رسول خدا (ص): هر كس خشم خود را فرو خورد و از برادر مسلمانش درگذرد و در برابر برادر مسلمان خود بردبارى ورزد، خداوند متعال اجر شهيد به او عطا فرمايد.
نادانی امام على (ع): نادانى، مركبى چموش است كه هر كه سوارش شود به سر در آيد، و هركه همراهش گردد گمراه شود.
نام گذاری فرزندان امام كاظم (ع): نخستين احسانى كه مرد به فرزند خود مى كند، اين است كه نام نيكويى برايش انتخاب كند. بنا براين، هر يك از شما نامى نيكو بر فرزندش نهد.
نامه اعمال امام على (ع): فرشته دست راست كارهاى نيك را مى نويسد و فرشته دست چپ گناهان را و دو فرشته روز، اعمال روز بنده را مى نويسند و دو فرشته شب، اعمال شب او را مى نگارند.
نبوت عامه امام على (ع): نزديكترين مردم به پيامبران، كسى است كه به آنچه آنان فرمان داده اند بيشتر عمل كند.
نصیحت و خیرخواهی امام على (ع): خيرخواهى (يكرنگى) خود را نثار دوستت كن و كمك و ياريت را نثار آشنايانت و خوش رويى ات را نثار همه مردم.
نظم امام على (ع) ـدر وصف قرآنـ فرمود: بدانيد كه در آن علم آينده و سخن از گذشته و دواى درد شما و باعث نظم و سامان دهى شما هست.
نعمت ها امام على (ع) ـدر بيان قدرت خداوندـ فرمود: منزّهى تو، چه بزرگ است مقام و منزلت تو!··· و چه بسيار است نعمت هاى تو در دنيا و چه كوچك است اين نعمت ها در برابر نعمت هاى آخرت!
نکوهش رسول خدا (ص): از گرفتارى برادرت اظهار شادى مكن، كه خداوند به او رحم مى كند و تو را گرفتار مى سازد.
نگاهبانی امام على (ع) ـ وقتى به ايشان عرض شد: از شما محافظت نكنيم ؟ـ فرمود: اجلِ هر انسانى، او را محافظت مى كند.
نماز جماعت امام صادق (ع): نمازى كه با جماعت خوانده شود، بيست و چهار بار برتر از نمازى است كه به تنهايى خوانده شود . بنا بر اين ، يك نماز با جماعت، بيست و پنج نماز است.
نماز جمعه رسول خدا (ص): هر كه از روى ايمان و به حساب خدا در نماز جمعه شركت كند، اعمالش را از نو آغازيده است [خداوند به پاداش آن گناهان گذشته اش را بيامرزد و نامه عمل جديدى برايش باز كند] .
نماز شب رسول خدا (ص) ـ به على (ع) ـ فرمود: اى على! مؤمن از سه چيز شاد مى شود : ديدار برادران، افطار كردن روزه، و عبادت آخر شب
نهى از كار امروز به فردا افكندن امام باقر (ع): زنهار از افكندن كار امروز به فردا ؛ زيرا اين كار دريايى است كه مردمان در آن غرق و نابود مى شوند
نور امام صادق (ع) ـدرباره آيه «نورشان پيشاپيش آنها و به جانب راستشان دوان است»ـ فرمود: در روز قيامت، نور مؤمنان از پيش رو و از جانب راست آنها حركت مى كند تا آنكه در منزل هاى بهشتى خود جاى مى گيرند.
نیاز رسول خدا (ص): كسى كه در راه برآوردن نياز برادر مؤمن خود بكوشد، چنان است كه نُه هزار سال با روزه گرفتن و شب زنده دارى خدا را عبادت كرده باشد.
هدیه دادن رسول خدا (ص): به يكديگر هديه دهيد، تا نسبت به همديگر با محبت شويد. به يكديگر هديه دهيد؛ زيرا هديه كينه ها را مى برد.
همدمی امام صادق (ع): هيچ مؤمنى نيست مگر آنكه خداوند از ايمان او انيس و دلارامى براى او قرار مى دهد، چندان كه اگر بر قلّه اى باشد احساس تنهايى نكند.
همسایه امام كاظم (ع): حسن همسايگى، اين نيست كه آزار نرسانى بلكه حسن همسايگى، اين است كه در برابر آزار و اذيّت همسايه شكيبا باشى.
واگذاشتن کارها به خدا امام على (ع): هر كس كار خود را به خدا وا گذارد، خداوند كار او را به سامان آورد.
وام رسول خدا (ص): هر كس تنگدستى را مهلت دهد، در هر روز براى او ثواب صدقه اى برابر با طلبى كه از او دارد بر عهده خداست، تا زمانى كه مال خود را دريافت كند.
وزیر رسول خدا (ص): اجر هيچ يك از مردم بزرگتر از اجر وزيرى شايسته براى زمامدار نيست كه او را درباره خداوند [و اطاعت از فرامين او] سفارش كند و وى به توصيه هايش عمل نمايد.
وسوسه رسول خدا (ص): هر كس از اين وسوسه چيزى در خود ديد، سه مرتبه بگويد: «به خدا و پيامبرش ايمان آوردم»، وسوسه اش از بين مى رود.
وصیت برای پس از مرگ رسول خدا (ص): بر هيچ مسلمانى سزاوار نيست كه شبى را سپرى كند، مگر اينكه وصيّتش زير سرش باشد
وضو رسول خدا (ص): فراوان وضو بگير تا خداوند عمر تو را زياد گرداند. اگر توانستى شب و روز با طهارت باشى اين كار را بكن ؛ زيرا اگر در حال طهارت بميرى، شهيد خواهى بود.
ويژگى هاى دوستان خدا امام على (ع) سه خصلت از صفات اولياى خداست: اعتماد كردن به خدا در هر كارى و بى نياز شدن به واسطه او از هر چيزى و نيازمندى به او در هر چيزى.
یاد خدا امام زين العابدين (ع) ـ در دعا ـ گفت: الهى! چه لذّتبخش است گذر نام و ياد تو بر دلها، و چه شيرين است ره پيمودن به سوى تو با وهم ها در گذرگاه هاى غيب ها (نهان ها).
یتیم رسول خدا (ص): هر كس يتيمى را سرپرستى كند تا آنكه بى نياز گردد، خداوند به سبب اين كار بهشت را بر او واجب سازد، همچنان كه آتش دوزخ را بر خورنده مال يتيم واجب ساخته است.
فهرست الفبایی موضوعات در نهج البلاغه
تلگرام قرآن
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
افزودن دیدگاه جدید